Bolalar nazariyalari qurilishi Ba'zi nazariyotchilar bolalarga asta-sekin jismoniy dunyo, biologik dunyo, ijtimoiy dunyo va aqliy hodisalar to'g'risida yaxlit e'tiqod tizimlarini (nazariyalarini) qurishni taklif qilishadi. Ammo bunday nazariyalar har doim ham to'g'ri kelavermaydi. Jismoniy dunyo haqidagi bolalar nazariyalarida Quyosh tizimi va harakat qonunlari haqidagi noto'g'ri e'tiqodlar bo'lishi mumkin.
Kognitiv rivojlanishning zamonaviy yondashuvlarini taqqoslash va tanqid qilish Zamonaviy nazariyalar (masalan, axborotni qayta ishlash nazariyalari, nazariya nazariyasi) Piaje va Vigotskiyning bolalarning fikrlash va bilimlarni shakllantirish jarayonlari haqidagi dastlabki tushunchalariga sezilarli darajada qo'shildi. Turli xil nazariy istiqbollar bizga kognitiv rivojlanishning har qanday yagona istiqbolga qaraganda to'liqroq tasavvurini beradi.
Axborotni qayta ishlashdagi istisno holatlar Ba'zi bolalarning ma'lumotni qayta ishlash qobiliyatlari (masalan, o'qish qobiliyati cheklangan va diqqatni jalb qilish giperaktivligi buzilganlar) har xil, ular uchun maxsus moslashtirilgan ko'rsatmalar va materiallar kerak. Bunday nogiron bolalar turli xil qobiliyat va ehtiyojlarga ega bo'lishiga qaramay, ularning barchasi samarali kognitiv strategiyalar bo'yicha aniq ko'rsatmalardan va o'quv vazifalarini bajarish uchun o'qituvchilar yordamidan foydalanadilar.
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR 1.Kognitiv bilish va kognitiv jarayon tushunchalariga izoh bering.
2.Axborotni qayta ishlash nazariyasining mohiyati nimada?
3.Ishlaydigan xotira deb nimaga aytiladi?
4.O`quv jarayonida diqqatning ahamiyatini nimalarda ko`rish mumkin?
5.O`quvchilarda kuzatish qobiliyatlari qanday rivojlanadi? Fikringizni misollar orqali izohlang.
6.Metagognitiv strategiyalarning o`quv jarayonidagi ahamiyati nimalardan iborat?
7. Xotirani rivojlantirish strategiyalari nimalardan iborat?
8. O`z-o`zini boshqaradigan ta`lim strategiyalariga nimalar kiradi?
9. Epistemik e`tiqod nima?
10. Xotiraning ijtimoiy qurilishini qanday izohlaysiz?
11. Kognitiv rivojlanishning zamonaviy istiqbollari haqida fikrlaringizni bayon qiling.
12. Giperaktivlikning buzilishida qanday yordam choralari qo`llaniladi?
