Mavzu: Sovuqqa, issiqqa, balandlikka adaptatsiya Jizzax Davlat Pedagogika Universiteti

Tana, birinchi navbatda, yuqori balandlik sharoitlari tufayli stressga duchor bo'ladi . Atrof muhitda balandlikka ko'tarilganda, atmosfera bosimi va havodagi kislorod miqdori kamayadi. Bu organizmning qondagi kislorod miqdorini etarli darajada ushlab turishini ancha qiyinlashtiradi. Yurak urishi va nafas olish tezlashadi - normal holatni saqlab qolish uchun tana ikki baravar ko'p ishlashi kerak. Tog'lar qanchalik baland bo'lsa, shuncha ko'p harakat talab etiladi.

• Tana, birinchi navbatda, yuqori balandlik sharoitlari tufayli stressga duchor bo'ladi . Atrof muhitda balandlikka ko'tarilganda, atmosfera bosimi va havodagi kislorod miqdori kamayadi. Bu organizmning qondagi kislorod miqdorini etarli darajada ushlab turishini ancha qiyinlashtiradi. Yurak urishi va nafas olish tezlashadi - normal holatni saqlab qolish uchun tana ikki baravar ko'p ishlashi kerak. Tog'lar qanchalik baland bo'lsa, shuncha ko'p harakat talab etiladi.

CDC tavsiyalariga ko'ra, kuniga 500 metrdan ko'p bo'lmagan sekin ko'tarilish bilan tananing asta-sekin o'sib borayotgan yukga moslashishga vaqti bor. Bunday holda, qoida tariqasida, yoqimsiz his-tuyg'ular paydo bo'lmaydi. Agar balandlik sezilarli darajada ko'tarilgan bo'lsa, kuniga 500 metrdan ortiq bo'lsa, tana og'ir ahvolda va akklimatizatsiya belgilari paydo bo'lishi mumkin:

• CDC tavsiyalariga ko'ra, kuniga 500 metrdan ko'p bo'lmagan sekin ko'tarilish bilan tananing asta-sekin o'sib borayotgan yukga moslashishga vaqti bor. Bunday holda, qoida tariqasida, yoqimsiz his-tuyg'ular paydo bo'lmaydi. Agar balandlik sezilarli darajada ko'tarilgan bo'lsa, kuniga 500 metrdan ortiq bo'lsa, tana og'ir ahvolda va akklimatizatsiya belgilari paydo bo'lishi mumkin:
• tez nafas olish va yurak urishi;
• nafas qisilishi;
• bosh og'rig'i va bosh aylanishi;
• zaiflik, uyquchanlik;
• ko'ngil aynishi, qusish;
• ishtahaning yo'qolishi.

Bu holat balandlik kasalligi deb ataladi. Bu tog'larga tez ko'tarilishda va ba'zi odamlarda samolyot yoki vertolyotda sayohat qilishda sodir bo'ladi. Kasallikning rivojlanish ehtimoli tananing holatiga va fon patologiyalariga bog'liq. O'rtacha hisobda sayohatchilarning to'rtdan bir qismi 2500 metr balandlikka ko'tarilish paytida bezovtalikni boshdan kechiradi - xuddi shu nomdagi AQSh shtatidagi Kolorado tog'lariga tashrif buyuruvchilarni o'rgangan tadqiqotchilar shunday xulosaga kelishdi.

• Bu holat balandlik kasalligi deb ataladi. Bu tog'larga tez ko'tarilishda va ba'zi odamlarda samolyot yoki vertolyotda sayohat qilishda sodir bo'ladi. Kasallikning rivojlanish ehtimoli tananing holatiga va fon patologiyalariga bog'liq. O'rtacha hisobda sayohatchilarning to'rtdan bir qismi 2500 metr balandlikka ko'tarilish paytida bezovtalikni boshdan kechiradi - xuddi shu nomdagi AQSh shtatidagi Kolorado tog'lariga tashrif buyuruvchilarni o'rgangan tadqiqotchilar shunday xulosaga kelishdi.