Mavzu: Stol teatri

Mavzu: Stol teatri

Stol teatri

• Stol teatrini sahnalashtirish. Bolalar bilan birgalikda ertaklarni sahnalashtirish orqali ertak qahramonlarining (“Oltin tarvuz”, “Zumrad va Qimmat”) o‟ziga xos xususiyatlari aniqlanadi, ularga mos xatti-harakatlarni ijroda qanday aks ettirish kerakligi tushuntiriladi. Bolalarning sahna nutqi (ifodali, aniq talaffuz), sahnadagi harakat erkinligi, so‟z va harakat uyg‟unligiga ega bo‟lishlariga diqqat qaratiladi.

Stol teatri turlari

Stol teatri turlari

Stol teatri turlari

Stol teatri – stolning yuzasi bolalar tomoshasi uchun sahna sifatida tanlanadigan teatr.

• Stol teatrining bir necha turi mavjud

Stol teatrining o’ziga xosligi shundaki, o’yinning barcha atributlarini stol ustida joylashtira olish uchun qahramonlar va personajlar kichik hajmli bo‟lishi kerak. Shu bilan birga tabiiy materiallardan tayyorlangan qahramonlar va personajlarni joylashtirish uchun qutigiga ega bo’lish zarur. Tanlangan ertak ovoz chiqarib o’qiladi, qahramonlar, ularning harakatlari, munosabatlari tahlil qilinadi. Ertak bolalarda qahramonlarning xatti-harakatini muhokama qilib, baholash ko‟nikmasini o’stirishi bilan birga yaxshilikning doimo g’alaba qozonishiga ishonch uyg‟otadi.

Stol teatrining o’ziga xosligi shundaki, o’yinning barcha atributlarini stol ustida joylashtira olish uchun qahramonlar va personajlar kichik hajmli bo‟lishi kerak. Shu bilan birga tabiiy materiallardan tayyorlangan qahramonlar va personajlarni joylashtirish uchun qutigiga ega bo’lish zarur. Tanlangan ertak ovoz chiqarib o’qiladi, qahramonlar, ularning harakatlari, munosabatlari tahlil qilinadi. Ertak bolalarda qahramonlarning xatti-harakatini muhokama qilib, baholash ko‟nikmasini o’stirishi bilan birga yaxshilikning doimo g’alaba qozonishiga ishonch uyg‟otadi.

Spektakldagi barcha ishtirokchilarning rollari va majburiyatlari taqsimlanadi. Bir yoki ikkita tarbiyalanuvchining chiqishni ko’rsatishi mumkin. Bu bir vaqtning o’zida sahnadagi raqamlar soniga va ularning harakatlariga bog’liq. Matn ustida ishlash oxirida dizayn tartibga solinadi va mashqlar boshlanadi. Mashqlar bolalarning harakatlari samarali bolgunga qadar davom etadi, shundan so’ng spektakl tomoshabinlarga ko’rsatilishi mumkin .

• Spektakldagi barcha ishtirokchilarning rollari va majburiyatlari taqsimlanadi. Bir yoki ikkita tarbiyalanuvchining chiqishni ko’rsatishi mumkin. Bu bir vaqtning o’zida sahnadagi raqamlar soniga va ularning harakatlariga bog’liq. Matn ustida ishlash oxirida dizayn tartibga solinadi va mashqlar boshlanadi. Mashqlar bolalarning harakatlari samarali bolgunga qadar davom etadi, shundan so’ng spektakl tomoshabinlarga ko’rsatilishi mumkin .

Tomosha bolalar oldida stolga o’tirishadi. Ijrochi bolalarning qo’llarini yopish uchun kartondan uzunligi 40-50 sm, balandligi 8 sm bo’lgan to’siq qo’yiladi. Sahnaning umumiy dizayniga qarab, fon monoxromatik (bir xil) yoki bir necha ranglarga bo’yalgan bo’ladi. Sahnadagi harakatlar qanchalik ko’p bo’lsa, spektakl shunchalik qiziqarli bo’ladi. Shuning uchun, figuralar sahnaning yaxlit maydoni bo’ylab harakatlanishi, tomoshabinlarga ikkala tomoni bilan burilishi, istalgan yo’nalishda kelishi va ketishi zarur.

• Tomosha bolalar oldida stolga o’tirishadi. Ijrochi bolalarning qo’llarini yopish uchun kartondan uzunligi 40-50 sm, balandligi 8 sm bo’lgan to’siq qo’yiladi. Sahnaning umumiy dizayniga qarab, fon monoxromatik (bir xil) yoki bir necha ranglarga bo’yalgan bo’ladi. Sahnadagi harakatlar qanchalik ko’p bo’lsa, spektakl shunchalik qiziqarli bo’ladi. Shuning uchun, figuralar sahnaning yaxlit maydoni bo’ylab harakatlanishi, tomoshabinlarga ikkala tomoni bilan burilishi, istalgan yo’nalishda kelishi va ketishi zarur.

Auditoriyadagi bolalar uchun stullarning birinchi qatori 3-4 m masofada joylashtirilishi kerak. Dastlabki ikki qatorda sakkizdan ortiq stul qo‟yish shart emas, aks holda chekkada o‟tirgan bolalar sahnani yaxlit holda ko‟ra olmaydi. Keyingi qatorlarga 10 ta, orqaga esa 12-14 ta stulni qo‟yish mumkin.

• Auditoriyadagi bolalar uchun stullarning birinchi qatori 3-4 m masofada joylashtirilishi kerak. Dastlabki ikki qatorda sakkizdan ortiq stul qo‟yish shart emas, aks holda chekkada o‟tirgan bolalar sahnani yaxlit holda ko‟ra olmaydi. Keyingi qatorlarga 10 ta, orqaga esa 12-14 ta stulni qo‟yish mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar

• 1. “Ilk qadam” maktabgacha ta‟lim muassasasining Davlat o‟quv dasturi. – T.: YUNISЕF, 2018. – 72 b.
• 2. Maktabgacha ta‟lim va tarbiyaning Davlat standarti // https://lex.uz/docs/ 5179335?query.
• 3. Maktabgacha pedagogika / Darslik. F.R.Qodirova, Sh.Q.Toshpulatova, N.M.Kayumova, M.N.A‟zamova. – T.: “Tafakkur” nashriyoti, 2019. – 688 b.
• 4. Sodiqova Sh. Maktabgacha pedagogika. –T.: “Fan va texnologiya”, 2012. – 268 b.