Mavzu: Tadbirkorlik faoliyati. Tadbirkorlik kapitali va uning aylanishi

Aksiya kursi quyidagicha aniqlanadi: AK = x 100%, bu yerda: AK - aksiya kursi; D — dividend; Fs — ssuda foizi. Ssuda foizi o'sganda aksiya kursi tushadi. Agar dividend ssuda foiziga qaraganda yuqori darajada o'ssa, aksiya kursi ko'tariladi.

Obligatsiya — uning egasi jamiyatga qayd qilingan foiz olish sharti bilan pul qo'yganligini tasdiqlaydi. Ta’sischilik foydasi - sotilgan aksiyalar summasi va hissadorlik korxonasiga haqiqatan qo‘yilgan mablag' miqdori o'rtasidagi farqdan iborat. Dividend - (lotincha dividendus - bo'lishga tegishli) — aksiya egasiga to'lanadigan daromad.

Foyda olish maqsadida ishlat iladigan barcha moddiy vositalar, tovarlar va pul mablag'lari birgalikda tadbirkorlik kapitali deb ataladi. Pul kapitalining iqtisodiy faoliyat omillariga sarflanishi, ishlab chiqarilgan tovarlarning sotilishi va mablag'larning dastlabki shakliga uning doiraviy aylaaishini tashkil qiladi. Kapital doiraviy aylanish jarayonida uning har bir shakli alohida vazifani bajaradi va shunga ko'ra ular kapitalning harakat shakllari deyiladi.

Ishlab chiqarishga sarflanadigan har qanday sarmoya o'z harakatini pul shaklidan boshlaydi. Tadbirkorlik kapitalining o'z harakatida uch bosqichni izehil bosib o'tib, muntazam ravishda bir shakldan boshqa bir Ik T shakliga aylanib, yana dastlabki shaklga qaytib kelishi uning doiraviy aylanishi deyiladi.

Kapital doiraviy aylanish jarayonida uning har bir shakli alohida vazifani bajaradi va shunga ko'ra ular kapitalning harakat shakllari deyiladi. Kapital pul shaklining harakati iqtisodiy faoliyat uchun zarur bo'lgan shart-sharoitlami yaratishdan iborat.

Kapital unumli shaklining harakati tovarlar ishlab chiqarish va xuddi shu jarayonda qiymatning o'sishiga erishishni ta'minlash vazifasiga qaratiladi. Kapital tovar shaklining harakati orqali ishlab chiqa-rilgan tovarlar qiymatining narx shaklida ro'yobga chiqishi sodir bo'ladi va o'sgan qiymatning pulga aylanishi bilan tadbirkorning foyda olish maqsadi ta’minlanadi.