28
Shu o’rinda ta’kidlab o’tish kerakki, Evropaning rivojlangan davlatlarida
lizingning YaIM dagi ulushi sezilarli darajada bo’lib, bir yillik asosiy vositalarga
qilingan jami investitsiyalarning o’rtacha 12.5 foizi lizing hisobiga to’g’ri keladi.
AQSH, Yaponiya, EI mamlakatlarida lizing kech muomalaga kirib kelganiga
qaramasdan, jadal rivojlangan. Buning asosiy sabablari hukumat tomonidan berilgan
bir qator soliq imtiyozlari va preferensiyalari hisoblanadi.
Ushbu istiqbolli soxani rivojlantirish maqsadida respublikamiz xukumati
tomonidan muxim chora-tadbirlar amalga oshirilmokda. Jumladan , O'zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2002 yil avgust oyida chikarilgan «Lizing faoliyatini
rivojlantirishni yanada rag’batlantirish chora -tadbirlari to'g'risida» gi Farmoni ,
lizing sektorining rivojlanishini murakkablashtiradigan soliq to’siklarini bartaraf
etdi. 2004 yil 26 aprelda «Lizing xizmatlarini yanada rivojlantirsh chora-tadbirlari
to'g'risida» qarorning qabul qilinishi esa, lizing oluvchilarga soliqqa tortish
maqsadlarida jadallashtirilgan amortizatsiyani qo’llash imkonini berdi.
Tijorat banklari tomonidan amalga oshiriladigan lizing operatsiyalarining
huquqiy asoslari:
1995 yil 21 dekabrda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi
Fuqarolik Kodeksining 587-599 – moddalari;
O‘zbekiston Respublikasining 1999 yil 14 apreldagi «Lizing
to‘g‘risida»gi qonuni;
2001 yil 1 fevraldan kuchga kirgan «Xalkaro moliyaviy lizing
to'g'risida»gi Konvensiya;
«Banklar va bank faoliyati to'g'risida»gi qonunning 4-moddasida
Tijorat banklariga mazkur faoliyat turi bilan shug’ullanishga ruxsat
berilgan;
Markaziy
bankning
«O‘zbekiston Respublikasi banklari
tomonidan moliyaviy lizingni o‘tkazish tartibi to‘g‘risida»gi Nizom va
boshqalardir.
Respublikamizda qabul qilingan ushbu huquqiy asoslarda, lizing operatsiyalarini
amalga oshirishda bir qator imtiyoz va preferansiyalar berilganligini hisobga olsak,
lizing amaliyotiga jadaj o’sish kuzatilmoqda.
Biz quyida liizing xizmatlari xajmining o’sishini YaIM o’sishi bilan
taqqoslash imkoniga egamiz.
Dostları ilə paylaş: