Mavzu. Timss baholash dasturining maqsadi. Timssining dastur yoʻnalishlari, mazmun sohalari, kognitiv sohalar (bilish, qoʻllash, mulohaza yuritish). Timss topshiriqlari, ularni baholash mezoni
Yüklə 499,35 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Matematika mazmun doirasi
Bolalar kuchli bilim egasi bo‘lishi uchun matematikani tushunishi, o‘rganishi va undan foydalana olishlari lozim. Avvallambor, matematikani o‘rganish hayotda uchraydigan muammolarni hal qilish ko‘nikmalarini shakllantirishda yordam beradi, qat’iyatlilikka o‘rgatadi. Matematika fani kundalik hayotda, masalan, hisob-kitob ishlari, pul muomalasida muhim ahamiyatga ega. Bundan tashqari, muhandislik, arxitektura, buxgalteriya, bank ishi, biznes, tibbiyot sohasi, ekologiya, kosmonavtika sohalari kuchli matematik bilimga ega bo‘lishni talab qiladi. Matematika iqtisodiyot va moliyada, kompyuter texnologiyalari va dasturiy ta’minot yaratishda, axborot texnologiyalari va yangiliklardan xabardor bo‘lishda hayotimizda muhim rol o‘ynaydi. Ushbu bo‘limda TIMSS–2019 ning matematik baholash mezoni taqdim etilgan. TIMSS Matematika – 4-sinf TIMSS Matematika – 8-sinf TIMSS–2019 tadqiqoti 4- va 8-sinf o‘quvchilari uchun mo‘ljallangan. U 24 yillik tarixga ega bo‘lib, har 4 yilda, 1995-yildan buyon o‘tkazilib kelinadi. 2019- yilda u yettinchi marotaba o‘tkazildi. Matematika asoslarini o‘rgatishda, 4- va 8- sinflarni tayyorlab borishda TIMSS–2015 tadqiqoti namunalaridan foydalanildi. TIMSS–2015 ensiklopediyasidagi ma’lumotlardan ko‘rinadiki, tadqiqot qatnashchilari bo‘lgan davlatlarning ilg‘or o‘quv rejalari, ta’lim standartining tuzilishi bo‘yicha saralanib boradilar. Endilikda TIMSS–2019 tadqiqotida ba’zi TIMSS masalalari yangilangan bo‘lib, qog‘oz formatdagi topshiriqlardan raqamli (kompyuter) formatdagi topshiriq namunalarini baholashga o‘tiladi. Bu yangicha metodlarni yaralishiga olib keladi. TIMSS–2019 ikkita baholash tizimi ham quyidagi parametr bo‘yicha shakllantirilgan: Baholash mezonining tarkibi; Mulohaza yuritishning muhim bo‘lgan kognitiv o‘lchovi. 1-jadvalda TIMSS–2019 ning 4- va 8- sinflarda kognitiv va mazmun sohasi bo‘yicha testning aniq maqsadga yo‘naltirilgan foizini ko‘rsatadi. To‘rtinchi sinf Mazmun sohasi Foizlarda Sonlar 50 % O‘lchov va geometriya 30 % Ma’lumotlar 20 % Sakkizinchi sinf Mazmun sohasi Foizlarda Sonlar 30 % Algebra 30 % Geometriya 20 % Ma’lumotlar va ehtimollik 20 % Kognitiv sohalar Foizlarda To‘rtinchi sinf Sakkizinchi sinf Bilim 40% 35% Qo‘llash 40% 40% Mulohaza yuritish 20% 25% 1-jadval. 4- va 8-sinflarda TIMSS–2019 matematikani baholashning maqsadga yo‘naltirilganlik foizi, mazmuni va bilim sohalariga e’tibor berilgan. Bu mazmun sohalari 4- va 8-sinflarda o‘qitiladigan ma’lumotlar bo‘yicha ajralib turadi. To‘rtinchi sinfda sakkizinchi sinfga qaraganda sonlarga ko‘proq e’tibor beriladi. Sakkizinchi sinfda to‘rt tarkibiy qismdan ikkitasi: algebra va geometriyani tashkil qiladi. Odatda, ular boshlang‘ich sinfda alohida fan sifatida o‘qitilmagani uchun, to‘rtinchi sinfda harfli ifodalarning boshlang‘ich elementlari sifatida kiritilgan. To‘rtinchi sinf mazmun sohasida ma’lumot to‘plash, o‘qish va bajarishga ko‘proq e’tibor qaratiladi, sakkizinchi sinfda esa ma’lumotlarni talqin qilish, statistika va ehtimollik asoslariga ko‘proq e’tibor beriladi. Shuni ta’kidlash kerakki, TIMSS matematik muammolarni hal qilish bilan bog‘liq bir qator vaziyatlarni baholaydi, testlarning uchdan ikki qismi o‘quvchilardan amaliy va mulohaza qilish ko‘nikmalaridan foydalanishni talab qiladi. Kognitiv sohalar ikkala sinf uchun ham bir xil. To‘rtinchi sinf bilan taqqoslaganda, sakkizinchi sinfda bilim sohasiga kamroq, mulohaza yuritish sohasiga esa ko‘proq e’tibor beriladi. Ushbu qisqacha talqindan so‘ng, to‘rtinchi bo‘limda, ular uchta asosiy tarkibni va har bir sohadagi reyting mavzularini belgilaydi. 1-bo‘limda biz matematikaning TIMSS sohalari – sakkizinchi sinfning bilim sohasi tavsifini, so‘ngra to‘rtinchi va sakkizinchi sinflar uchun bilim sohalarini tavsiflashni davom ettiramiz. Yüklə 499,35 Kb. Dostları ilə paylaş:
|