ARALASH KASRLAR BUTUNGA EGA BULGAN KASRDIR BIZ ARALASH KASRNI NOTO’G’RI KASRDAN PAYDO QILAMIZ MASALN: 15/6=2,3/6 BO’LADI. ARALASH KASRNING BUTUN QISMINI KASR CHIZIG’INING YONIGA YOZAMIZ. ARALASHKASRNI CHIQARISH UCHUN NOTO’G’RI KASRNING SURATINI MAXRAJIGA BULAMIZ. OLDIN BIZ KATTA SONNI KICHIGIGA BO’LIB CHIQGAN SONNI YOZIB QOLDIQNI QO’SHIB QO’YARDIK (15:6=2(2Q)= 15/6=2,3/6=2,1/2)ANA ENDI ESA BIZ ARALASH KASR KO’RINISHIDA YOZAMIZ. BO’LGANIMIZDA JAVOBNI KASR CHIZIG’INING OLDIGA QOLDIQNI SURATGA BO’LINUVCHUNI MAXRAJGA YOZAMIZ. BIZ ARALASH KASRNI NOTO’G’RI KASRGA HAM AYLANTIRA OLAMIZ MAXRAJNI BUTUB QISMIGA KO’PAYTIRIB SURATNI QO’SHAMIZ BO’LDI.
UMUMIY BAXRAJ BRISHNI QACHON ISHLATAMIZ? BIZ UMUMIY MAXRAJ BERISHNI KASRNI QO’SHISH YOKI AYIRSH AMALLARINI BAJARAYOTGANIMIZDA QILAMIZ. BIZ KASRLARNI QO’SHIB, AYIRA YOTGANIMIZDA MAXRAJI HAR HIL BO’LSA DEMAK BIZ UMUMIY MAXRAJ BERAMIZ AGAR MAXRAJI BIR HIL BO’LSA BIZ UMUMIY MAXRAJ BERMAYMIZ. BIZ UMUMIY MAXRAJNI TOPISHIMIZ UCHUN MAXRAJLARGA EKUK TOPAMIZ MASALAN: 2/3-5/4=EKUK=3*4=12 12:3=4 2*4=8; 12:4=3 5*3=15.
KASRLARNI TAQQOSLASHDA BIZ UMUMIY MAXRAJ BERAMIZ YOKI SURATINI BIR XIL QILIB OLAMIZ. MASALAN: 2/4 VA 4/5 U.M.=20. 10/20 VA 16/20. 10/20<16/20. BIZ BUNI MAXRAJINI BIR XIL QILIB ISHLADIK ENDI SURATINI BIR XIL QILIB ISHLAYMIZ. BIR XIL SURAT=4. 4/8 VA 4/5. 4/8<4/5. HAR IKKALA YO’L ILAN HAM 4/5 KATTA BULDI.
BIZ KASLARNI QO’SHSAK AYIRSAK MAXRAJI HAR HIL BULSA YUQORIDA AYTIB UTGANIMDEK UMUMIY MAXRAJ BERAMIZ AGAR MAXRAJI BIR HIL BULSA UMUMIY MAXRAJ BERMAYMIZ AGAR KASRNI QO’SHGANIMZDA AYIRGANIMIZDA NOTO’G’RI KASR CHIQSABIZ UNIARALASH KASRGA AYLANTIRIB OLAMIZ MASALAN: 1) 2/4-1/4=1/4 2) 2/6+3/6=5/6 BU BIR HIL MAXRAJLIKDA. 1) 2/4+3/2=8/2=4 2)4/6-2/4=14/12=1,2/12=1,1/6 BU MAXRAJI HAR XIL BULGANIDA.
