Xitoy pul birligi - 1935-yildan beri Xitoy Respublikasi Milliy hukumati tomonidan chiqarilgan milliy valyuta. Qonuniy pul birligining muomalaga chiqarilishi Xitoy tarixida qariyb 500 yil davomida ishlatilgan kumush tangalar tizimiga barham berildi. Keyinchalik, Gomindan va Xitoy Kommunistik partiyasi o'rtasidagi fuqarolar urushi davrida, Xitoy Respublikasi hukumatining harbiy xarajatlarining ko'payishi tufayli, harbiy xarajatlarni to'lash uchun ko'p miqdordagi qog'oz pul valyutasi chiqarildi, bu giperinflyatsiyani keltirib chiqardi va 1948-yilda oltin kuponlar bilan almashtirildi.
DAVLAT TUZUMI
Xitoy Respublikasining dastlabki yillarida Xitoy valyutasi asosan kumush tangalarga asoslangan edi va kumush pul birlig sifatida ishlatilgan. Ching sulolasi tugagunga qadar, asosan, turar-joy uchun kumush tangalar ishlatilgan. Ching sulolasining oʻrtalaridan boshlab xorijiy kumush tangalar kirib kelishi bilan xalq kumush tangalarni muomalaga chiqara boshladi. Xitoy Respublikasi tashkil topganidan keyin kumush tangalar pul birligi sifatida foydalanishda davom etdi va Beyan hukumati ham, milliy hukumat ham kumush tangalar quydi. 1933-yilda milliy hukumat ikkalasini bekor qilishni va yuanni o'zgartirishni va barcha pul birliklari kumush dollarda bo'lishini talab qildi.
Asl maqsad
1928-yilda Milliy inqilobiy armiyaning Shimoliy ekspeditsiyasi Xitoyni birlashtirgandan so'ng milliy hukumat valyuta islohotini bosqichma-bosqich amalga oshira boshladi.Rejani asosan Song Siven va Kon Syansi amalga oshirdi. Birinchi qadam - Xitoyning Bank of China va Bank of Communications aktsiyalarini ma'muriy buyruqlar orqali rasmiy aksiyalari bilan yashirin shaklda sotib olish, ularning nazoratini to'liq davlat mulkiga o'zgartirish (dastlab hukumat tomonidan boshqariladigan banklar endi yarim hukumat hisoblanadi). Milliy hukumatning dastlabki markaziy banki bilan birgalikda Gomindan asosan Xitoyning bank sanoatini nazorat qilgan. 1929-yilda Buyuk Depressiya AQShni qamrab oldi. 1934-yilda AQSh prezidenti Ruzvelt kumush ishlab chiqaruvchi mahalliy shtatlarning kongressmenlarini xursand qilish maqsadida “ Kumush sotib olish to'g'risida”gi qonunni qabul qildi. Moliya vazirligi kumushni zaxira sifatida sotib oldi, Bu darhol xalqaro kumush narxining oshishiga sabab bo'ldi. O'sha paytda Xitoy kumush standarti bo'yicha uchinchi yirik mamlakat edi, darhol kumushning chiqib ketishi deflyatsiya sodir bo'lishiga sabab bo'ldi, bu foiz stavkalarining tez o'sishiga va ba'zi banklar va banklarning qulashiga olib keldi. Shu sababli, valyuta islohoti milliy moliya boshqaruvining ustuvor yo'nalishiga aylandi.
