1.1.-rasm. Yuklash mashinalari sinflari. Tog’ jinsini tagidan qamrovchi cho’michli davriy yuklash mashinalari eng ko’p tarqalgandir. Bu mashinalarning to’gridan-to’gri yuklovchi (2.1-rasm, a) va pog’onali yuklovchi (2.1.-rasm, b) turlari farqlanadi.
To’g’ridan-to’g’ri yuklovchi bu mashinalarning ikki hil modeli bo’lib, bir-biridan yukni to’kish usuli bilan farqlanadi. Bularga cho’mich rukoyati mashina ustidan aylanib o’tib to’kuvchi va cho’michni yon tarafdan ag’daruvchi mashinalar kiradi.
Oxirgi turdagi mashina tayyorlov lahimlarni o’tishda tog’ jinslarini konveyer transportiga yuklashni mexanizatsiyalashtiradi. Pog’onali yuklovchi cho’michli yuklash mashinalari mashina konstruktsiyasiga kiruvchi uzatuvchi lentali, plastinkali yoki kurakli konveyerlar bilan ta’minlanadi.
Oxirgi turdagi mashina tayyorlov lahimlarni o’tishda tog’ jinslarini konveyer transportiga yuklashni mexanizatsiyalashtiradi. Pog’onali yuklovchi cho’michli yuklash mashinalari mashina konstruktsiyasiga kiruvchi uzatuvchi lentali, plastinkali yoki kurakli konveyerlar bilan ta’minlanadi.
2.1.-rasm. Yuklash mashinalari konstruktiv sxemalari. Davriy ishlovchi pog’onali yuklash mashinalari Jaxon tajribasida eng ko’p ishlatiladigan yuklash mashinalari – tog’ jinsini yon tarafdan qamrovchi uzluksiz ishlovchi mashinalardir (2.1.-rasm, v). Bunday mashinalarning ish bajaruvchi organi – qamrovchi panjali, sidirg’ichli barlar, qirralangan disklar bo’lishi mumkin.
Yuqorida ko’rib chiqkan mos ravishdagi konstruktiv tuzilishlardan eng ko’p ishlatiladigan yuklash mashinalaridan PPN turi( to’gridan –to’g’ri yuklovchi davriy (PPN-1, PPN-3A, PPN-2G) yoki tagidan qamrovchi pog’onali yuklovchi ) va PNB turlari (yondan qamrovchi uzluksiz ishlovchi) mavjuddir.
Yuqorida ko’rib chiqkan mos ravishdagi konstruktiv tuzilishlardan eng ko’p ishlatiladigan yuklash mashinalaridan PPN turi ( to’gridan –to’g’ri yuklovchi davriy (PPN-1, PPN-3A, PPN-2G) yoki tagidan qamrovchi pog’onali yuklovchi ) va PNB turlari (yondan qamrovchi uzluksiz ishlovchi) mavjuddir.
