Mavzu: Yer osti yuklash mashinalari. Yuklash mashinalarini qo’llash omillari,asosiy turlari,ishlash prisiplari

Ko’rsatgichlari	Turi
	PPN-1	PPN-3A	PPN-2G	PPN-5	PPN-7
Texnik unumdorligi, m3/min	0,8	1,75	2,0	1,0	0,8
CHo’michi hajmi, m3	0,2	0,55	0,8	0,25	0,28
O’lchamlari, mm
- eni	1250	1500	1800	1370	1400
- uzunligi	2250	3200	-	6100	9450
Maksimal yuklash balandligi, mm	2250	2800	3200	2150	1800
Yuklash fronti, m	2,2	3,2	CHegaralanmagan	3,2	4,8
Massasi, t	3,5	6,8	13	8,2	14,4
Dvigatel quvvati, kVt	4	38,3	20	23	40
Yuruvchi qismi	g’ildirak-relsli		gusenitsali	g’ildirak relsli
Iste’mol energiyasi turi	pnevmatik			elektrik

Davriy ishlovchi yuklash mashinalari texnik tavsiflari

Ko’rsatgichlari	Turi
	PNB-1	1PNB-2		2PNB-2	3PNB-2	PNB-3
Texnik unumdorligi, m3/min	1,45	2,0		2,0	2,5	4,0
CHo’michi hajmi, m3	-	-		-	-	-
O’lchamlari, mm
- eni	1100	1600		1800	1800	2000
- uzunligi	6500	7100		8000	-	8500
Maksimal yuklash balandligi, mm	1350	1800		1800	2800	2400
Yuklash fronti, m	Chegaralanmagan
Massasi, t	4,7		6	10,5	18	22
Dvigatel quvvati, kVt	21		31	65	100	88
Yuruvchi qismi	gusenitsali
Iste’mol energiyasi turi	elektrik

Uzluksiz ishlovchi yuklash mashinalari texnik tavsiflari.
O’zi yurar yer osti transport mashinasi parametrlari.
Yuklash mashinalari turlari va konstruksiyasi
Davriy yuklash mashinalaring yuklash usuli bo’yicha ikkita turi mavjud: to’g’ridan-to’g’ri va pog’onali yuklovchi.
To’g’ridan-to’gri yuklovchi yuklash mashinalaring quyidagi xilari bor: PPN-1s, PPN-3A, PPN-2G. Kon-qidiruv lahimlarini o’tishda cho’michni mashina ustidan oshirib to’kuvchi rukoyatli mashinalar eng ko’p tarqalgandir.

Bu turdagi mashina PPN-1s gorizontal lahimlarni o’tishda portlatib massivdan ajratilgan yirikligi 350 mm gacha bo’lgan tog’ jinslarini vagonchaga yoki boshqa transport vositasiga yuklashga xizmat qiladi.

• Bu turdagi mashina PPN-1s gorizontal lahimlarni o’tishda portlatib massivdan ajratilgan yirikligi 350 mm gacha bo’lgan tog’ jinslarini vagonchaga yoki boshqa transport vositasiga yuklashga xizmat qiladi.
• CHo’michli yuklash mashinalaring barchasi bir xil tuzilishga egadir, lekin ba’zi bir uzellarining bir-biri bilan bog’laniida farq qilishi mumkin. PPN-1s mashinasi (3.1.-rasm) cho’mich 1, yurish qismi dvigateli 5, buriluvchi platforma 3, yurish qismi 4, ko’tarish mexanizmi 6, boshqaruv pulti rukoyati 2, cho’michni orqaga qaytarish mexanizmi 7 dan tashkil topgan.

O’zi yurar yuklovchi-etkazuvchi va yuklovchi-transport mashinalari va uskunalari sxemalari: a – yukni orqatomonga ag’darib cho’michli yuklash mashinasi; b – avtosamosval; v – cho’michli yuklovchi-etkazuvchi mashina;
g – cho’michli yuklovchi-transport mashinasi; 1 – cho’mich; 2 – ag’dariladigan kuzov (bunker).
Harakatlanish (yurish qismi) mexanizmi cho’yan qoplamali reduktor, pnevmatik dvigatel va ikkita o’qli g’ildirak juftlaridan tashkil topgan.
Yurish qismi – sharik tayanchli asos vazifasini bajarib, uning ustiga yuqorigi buriluvchi platforma o’rnatiladi. Asos markaziga tayanch (shkvoren) o’rnatilgan bo’lib, bu yurish qismi bilan platformani birlashtirib turadi. Oldingi qismiga boltlar yordamida rolikli kronshteyn qotirilgan bo’lib cho’mich buriluvchi qismini avtomatik tarzda o’rta holatga qaytaradi.

Reduktor korpusiga 8,8 kVt quvvatli pnevmatik dvigatel ulangan. Mashina chap qismida mashinist turib ishlashi uchun taglik, o’ng qismida esa mashinani lahimlar bo’ylab olib yurishda yurish qismini pnevmomotordan uzib qo’yuvchi moslamalar joylashgan. Yurish qismi korpusi oldingi qismida cho’mich uchun tayanch buferi, orqa qismida esa vagonchani mashinaga ulovchi ulash moslamasi joylashgan.

• Reduktor korpusiga 8,8 kVt quvvatli pnevmatik dvigatel ulangan. Mashina chap qismida mashinist turib ishlashi uchun taglik, o’ng qismida esa mashinani lahimlar bo’ylab olib yurishda yurish qismini pnevmomotordan uzib qo’yuvchi moslamalar joylashgan. Yurish qismi korpusi oldingi qismida cho’mich uchun tayanch buferi, orqa qismida esa vagonchani mashinaga ulovchi ulash moslamasi joylashgan.

3.1.-rasm. PPN-1s yuklash mashinasi.
Yuklash organi (3.1.-rasm.) buriluvchi platmorma 6 ga o’rnatilgan bo’lib, kulisa 2 li (rukoyat) cho’mich 1 va to’rta muvozonatlashtiruvchi tross 3 va 3’lardan tashkil topgan. CHo’mich po’lat listlardan payvandlangan konstruktsiyalidir. CHo’michning old qismiga tog’ jinsiga yengil kirishi uchun uchqur tishlar o’rnatilgan. CHo’michning yuqorigi qismi tekis tarnov shaklida bo’lib, yuk tushirish vaqtida tog’ jinslari shu yerdan sirpanib tushadi. CHo’mich yuqoriga ko’taruvchi profilda ishlangan ikkita kulisaga biriktirilgan.
PPN-7 yuklash mashinasi tepadan pastga 250 gacha qiyalikdagi lahimlarni burg’ilash-portlatish usuli bilan o’tishda tog’ jinslarini vagonchalarga, konveyerga va skipga yuklashni mexanizatsiyalashtirishga mo’ljallangan. Mashinani kesim yuzasi 5,2 m2 dan, balandligi 2 m dan kam bo’lmagan lahimlarni o’tishda ishlatiladi. Mashina elektruskunalari portlashga xavfsiz ishlanganligi sababli chang va gazga xavfli shaxtalarda ishlatish imkoniyatini beradi. Mashinaning cho’michli ishchi organi esa turli qattiqlik va tirnovchanlikdagi tog’ jinslarini yuklash imkonini beradi.
Uzluksiz ishlovchi yuklash mashinalari.
Uzluksiz ishlovchi yuklash mashinalari.
Hozirgi vaqtda qidiruv ishlarini olib borishda va foydali qazilmalarni qazib olish uchun tayyorlov lahimlarni o’tishda yuqori unumdorli kon jinsini yon tarafdan qamrovchi uzluksiz ishlovchi yuklash mashinalari ishlatiladi.
Yuklash mashinalaring bunday turlari faqat pog’onali yuklash imkoniyatiga egadir. Ishchi organi sifatida bir juft qamrovchi panjalar xizmat qiladi.
Bunday yuklash mashinalaring eng ko’p tarqalgan turlaridan biri PNB rusumidagisidir. PNB turkumidagi barcha mashinalar (4.1.-rasm) bir xil konstruktsiyali bo’lib, quyidagi asosiy qismlardan tuzilgandir: ikkita qamrovchi panja 1 dan iborat ish bajaruvchi organ, gusenitsali 2 yurish organi, kurakli konveyer ko’rinishidagi yuklash organi 3, krivoship 4, qabul qilish plitasi 5 va yuritmalar va boshqaruv tizimi.

Juft qamrovchi panjalar (4.2.-rasm) – to’rtzvenoli tekis sharnirlardan iborat. Panja korpusi 4 o’rtasidan sharnir 3 orqali disk 2 bilan bog’langan, panja oxiri esa – tayanch sharniri 7 bilan va qisqa (kalta) tebratuvchi richag 6 yordamida – suruvchi (yoki aylantiruvchi) sharnir 5 bilan bog’langan.

• Juft qamrovchi panjalar (4.2.-rasm) – to’rtzvenoli tekis sharnirlardan iborat. Panja korpusi 4 o’rtasidan sharnir 3 orqali disk 2 bilan bog’langan, panja oxiri esa – tayanch sharniri 7 bilan va qisqa (kalta) tebratuvchi richag 6 yordamida – suruvchi (yoki aylantiruvchi) sharnir 5 bilan bog’langan.

4.1.-rasm. Uzluksiz ishlovchi qamrovchi panjali yuklash mashinasi

Ko’rsatgichlari	Turi
	2PNB-2	PNB-2K	PNB-3D	PNB-4
Texnik unumdorligi, m3/min	2,0	2,5	4,0	6,0
O’lchamlari, mm
- eni	1800	1800	2500	2700
- uzunligi	8000	8000	9000	10000
- balandligi	1450/3000	1140/1860	1900/3500	2000/3600
Massasi, t	12	7	18,0	34,0
Dvigatel quvvati, kVt	65	80,2	94,0	168,0
O’tiladigan lahimning eng tor yuzasi, m2	6,2	6,5	-	-

4.3.-jadval
Uzluksiz ishlovchi yuklash mashinalari texnik tavsiflari
4.2.-rasm. Qamrovchi kaftli yuklash qurilmasining ishlash sxemasi