Yo\'llardagi qishki sirpanchiqliklarga qarshi kurash usullari va ishlatiladigan materiallar
Qishgi saqlashni tashkil qilish va meteorologik ta’minlash. Qish mavsumi boshlanishidan oldin har bir yo‘l tashkiloti oldingi yillardagi tajribani hisobga olgan holda yo‘lning qish mavsumini tayyorlash va tashkil etish bo‘yicha batafsil rejani tuzadi. Rejada ish jadvali, yo‘lni skidlardan himoya qilish sxemasi, uchastkalarni qordan tozalash va qishki silliqlikni bartaraf etish tartibi va shartlari, otryadlarning tarkibi va mashinalarning ishlash tartibi, muzga qarshi materiallar bazalarini joylashtirish sxemasi, navbatchilikni tashkil etish tartibi va ob-havo va transport sharoitlari haqida ogohlantirish tizimi, tushuntirish yozuvidagi barcha asoslovchi materiallar bilan boshqa ma’lumotlar mavjud. Har bir yo‘l uchun rejaning tarkibiy qismlari ushbu yo‘lning aniq ish sharoitlarini hisobga olgan holda hisoblash yo‘li bilan aniqlanishi kerak. Qishki yo‘llarni saqlash uchun mashinalar oldindan ta’mirlanishi va qish davri boshlanishidan kamida bir oy oldin sinovdan o‘tkazilishi kerak. Qishki davr mobaynida qor tozalash moslamalari va avtogreyderlar ustaxonalar, uchastkalar, yo‘l-ta’mirlash punktlari (Drp) yoki boshqa quyi yo‘nalishlarga biriktiriladi, ular xizmat ko‘rsatish uchastkasiga imkon qadar yaqin. Ular manevra mumkin, shunday qilib, aylanma qor tozalovchilar, buldozerler, ikki asosiy qor tozalovchilar, yo‘l-foydalanish tashkilotlari asosiy bazalarini joylashtiriladi. Ayniqsa, chekka yoki mintaqaviy yo‘l boshqarmalarida kuchli va uzoq muddatli qor bo‘ronlari bo‘lgan hududlarda qor tozalash mashinalarining tezkor zaxirasi yaratiladi. 1000 km yo‘l uchun tavsiya etilgan zaxira tarkibi-ikki yoki uch qaytib qor tozalovchi va uch yoki besh buldozer. YO‘l-foydalanish tashkilotlarida 10 kunlik yoqilg’i va moylashmateriallari bilan ta’minlash punktlari tashkil etilib, qor tozalash vositalari va qum tarqatuvchilar to‘xtash joylarining garaji va joylari tayyorlanib, suv va neft reek isitish tizimi va uskunalariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ishchilar va haydovchilarni dam olish va isitish uchun xonalarni oldindan ta’mirlash va isitish. Yangi qalqonlarni, qoziqlarni, qalqonlarni bog’lash uchun materiallarni tayyorlash, qorlarni ushlab turuvchi vositalarni ta’mirlash qor yog’ishi boshlanishidan bir oy oldin yakunlanadi, er muzlashdan oldin, qalqonlarni joylashtirish kerak. Yuqori uzoq muddatli qor bo‘ronlari mumkin bo‘lgan yo‘llarda, chiziqli yo‘l tashkilotlari bilan, himoya qilish ishlari olib borilgan yoki umuman namoyish etilmagan joylarni himoya qilish uchun etarli miqdorda olib boriladigan qor saqlovchi qalqonlarni tezkor zahirasini yaratadi.
Xulosa. Bo‘sh qor-yangi tushgan yoki qor bo‘roni bilan olib kelingan qor qoplami. Muzlik va muz ko‘pincha bir Kontseptsiyada birlashtirilgan-muz. Qishki silliqlikka qarshi kurash usullari. Maqsad yo‘nalishi bo‘yicha qishki silliqlikka qarshi kurashbo‘yicha barcha tadbirlar uch guruhga bo‘linadi: 1. natijada paydo bo‘lgan qishki silliqlikning salbiy ta’sirini kamaytirish va g’ildiraklarning muz bilan qoplangan mineral ishqalanish materiallari bo‘ylab tarqalib ketish koeffitsientini oshirish; 2. kimyoviy, mexanik, termal va boshqa usullar yordamida hosil bo‘lgan muz yoki qor qatlamini qoplamadan olib tashlash; 3. qor-muz qatlami shakllanishining oldini olish yoki muzga qarshi kimyoviy moddalar bilan qoplamani profilaktik davolash yoki qoplamaga piyodalarga chidamli reagentlarni kiritish orqali qoplamaga yopishishning zaiflashishini bilib oldik.