Mavzu: Zamonaviy o’quv – texnik vositalar Reja

Mutimediali taqdimot
– bugungi kunda axborot taqdim etishning yagona va 
eng zamonaviy shakli hisoblanadi. Bu matnli ma'lumotlar, rasmlar, slayd-shou, diktor 
jo‘rligidagi ovoz bilan boyitilgan, videoparcha va animatsiya, uch o‘lchamli 
grafika tarzidagi dasturiy ta'minot bo‘lishi mumkin. Taqdimotning ma'lumot 
taqdim etishning boshqa shakllaridan asosiy farqi ularning mazmunan boyitilganligi va 
interfaolligidir, ya'ni belgilangan shaklda o‘zgarishga moyilligi va foydalanuvchi 
faoliyatiga munosabatini bildirishidir. Bundan tashqari, taqdimot Sizning saytingiz 
kaliti ham bo‘lishi mumkin. Ya'ni Internetga chiqish imkoniyati mavjud bo‘lgan 
paytda sichqonchani bir martagina bosish orqali taqdimotni ko‘rib, kompaniya 
saytidan eng yangi ma'lumotni olish mumkin. Multimediali texnologiya Multimediali 

---

texnologiya (multi – ko‘p, media – muhit) bir vaqtning o‘zida ma'lumot taqdim 
etishning bir necha usullaridan foydalanishga imkon beradi: matn, grafika, animatsiya, 
videotasvir va ovoz. Multimediali texnologiyaning eng muhim xususiyati interfaolik – 
axborot muhiti ishlashida foydalanuvchiga ta'sir o‘tkaza olishga qodirligi hisoblanadi. 
So‘nggi yillar davomida ko‘plab multimediali dasturiy mahsulotlar yaratildi va 
yaratilmoqda: ensiklopediyalar, o‘rgatuvchi dasturlar, kompyuter taqdimotlari va 
boshqalar. Kompyuter taqdimotlari (Kompyuter vositasida tayyorlangan taqdimotlar) 
Ma'ro’za, doklad yoki boshqa chiqishlarda odatda ko‘rgazmali namoyish etish vositasi 
sifatida plakatlar, qo‘llanma, laboratoriya tajribalaridan foydalaniladi. Bu maqsadda 
diaproyektorlar, kodoskoplar, grafik tasvirlarni ekranda namoyish etuvchi slaydlardan 
foydalaniladi. Kompyuter va multimediali proyektorning paydo bo‘lishi ma'ro’zachi 
nutqini ovoz, video va animatsiya jo‘rligida sifatli tashkil etishning barcha zaruriy 
jihatlarini o‘zida mujassam qilgan ko‘rgazmali materiallarni taqdimot sifatida 
tayyorlash va namoyish etishga imkon berdi. 
Taqdimot nima uchun samarali. 
So‘nggi o‘n yillik dunyoda kompyuter revolyutsiyasi davri bo‘ldi. 
Kompyuterlar asosli ravishda hayotimizga kirib keldi. Insoniyat faoliyatining 
aksariyat jabhalarini kompyutersiz tasavvur qilish qiyin. Faoliyatning eng tez 
o‘zgaruvchan dinamik turi bo‘lgan biznes ham ushbu jarayondan chetda qolmadi. Bu 
holatda kompyuter bilan muloqotni osonlashtirish, uning e'tiborini tortish, 
qiziqtirish uchun ma'lumotingizni boshqalarga qanday qilib eng qulay va samarali 
tarzda yetkazish mumkinligi to‘g‘risida savol tug‘iladi. Ma'lumki, inson ma'lumotning 
ko‘p qismini ko‘rish (~80%) va eshitish (~15%) organlari orqali qabul qiladi (bu 
avvaldan aniqlangan va kino hamda televideniyeda undan samarali foydalaniladi). 
Multimediali texnologiyalar ushbu muhim sezgi organlarining bir vaqtda ishlashiga 
yordam beradi. Dinamik vizual ketma-ketlik (slayd-shou, animatsiya, video)ni ovozli 
tarzda namoyish etish orqali insonlarning e'tiborini ko‘proq jalb qilamiz. Shundan 
kelib chiqib, multimediali texnologiyalar axborotni maksimal samarali tarzda taqdim 
etishga imkon beradi. Videodan farqli ravishda multimediali texnologiyalar 
axborotlarni boshqarishga imkon beradi, ya'ni interfaol bo‘lishi mumkin. Multimediali 
taqdimot ma'lumotni to‘g‘ridan to‘g‘ri qabul qilishni ta'minlaydi. Foydalanuvchi 

---

taqdim etilayotgan barcha ma'lumotlarni ko‘radi va o‘zini qiziqtirgan qismlaridan 
foydalana oladi. Ma'lumotni qabul qilish katta mehnat va vaqt talab qilmaydi. 
Ma'lumot taqdim etishning boshqa shakllaridan farqli ravishda multimediali taqdimot 
bir necha o‘n minglab sahifa matn, minglab rasm va tasvirlar, bir necha soatga 
cho‘ziladigan audio va video yozuvlar, animatsiya va uch o‘lchamli grafikalarni o‘z 
ichiga olgan bo‘lishiga qaramay, ko‘paytirish xarajatlarining kamligini va saqlash 
muddatining o’zoqligini ta'minlaydi.