Mavzu№1. Ko‘rish analizatori va uning yordamchi a’zolari klinik anatomiyasi va fiziologiyasi

Turtinchi bosqich: O‘ta pishib etilgan katarakta-loyqalanish bir xilda kulrang massa hosil qilib 
tarqalgan gavxar kichiklashib oldingi kamera chuqurlashgan, ko‘z soqqasi harakatlanganda rangdor parda 
silkinib qimirlaganga o‘xshaydi. Ko‘z kichraygan yadro yon atrofidan ko‘ra boshlaydi.
Tekshirish usullari: Biomikroskopiya, nur yurgizib ko‘rish. 
PROFILAKTIKA. Katarakta oldini olish eng samarali chorasi bu doimiy oftalmolog 
ko`rigidan utish. 65 yoshdan keyin, patsientlarga yiliga bir marta ko`rikdan o‘tish tavsiya qilinadi. Dieta: 
kataraktani 
olish 
uchun 
kuydagi 
ozika 
maxsulotlardan 
foydalanish 
maqsadga 
muvofik.Mevalardan(apelsinlar, 
o‘rik), sazavotlardan(sabzi, qovoq, karam),ko‘katlardan(ukrop, 
petrushka,salat, shpinat, selder). Bu ozikg‘ovqat maxsulotlari xar kun ratsionda bo‘lishi kerak. 
 

---

Mavzu№7. 
Nazla 
Ko‘z kasalliklari orasida birlamchi nazla eng og‘ir ko‘rlikka olib keluvchi, shu sababli chuqur 
nogironlikka olib keluvchi, ba’zida tuzatib bo‘lmaydigan kasallikka kiradi. Bu kortiko-sensor kasallik 
bo‘lib, ko‘z ichki bosimini ko‘tarilishi, ko‘ruv maydonini torayishi, adaptatsiyani buzulishi, ko‘ruv nervi 
va ko‘z olmasida organik o‘zgarishlarning taraqqiy etishi asosiy belgilaridan hisoblanadi. Bularga ko‘ruv 
nervi diskining (KND) eksqavatsiyasi va rangini o‘zgarishi, qon tomirlarini siljib qolishi va yana old 
kamera burchagidagi trabekulyar apparatda, shlemmov kanalda bo‘ladigan o‘zgarishlar kiradi. 
µaysi kasbda bo‘lmasin kelajakda bo‘ladigan vrachlar birlamchi nazlani ba’zi umumiy 
kasalliklar (ateroskleroz, qandli diabet, gipertoniya kasalligi) bilan bog‘liq xolda yoki nasl orqali o‘tishini 
bilishlari kerak. 
Nazla kasalligi 40 yoshdan oshgan kishilarda paydo bo‘lishi mumkin. Bu kasallik 
O‘zbekistonda ko‘rlik bo‘lishi sabablari orasida 2-3 o‘rinni egallaydi. Shuning uchun nazlaning kelib 
chiqish sabablari, belgilari, solishtirma tashhisi, kasbsiz vrachlik yordamini ko‘rsatish ( ayniqsa yopiq 
burchakli o‘tkir xurujli nazlada ) dispanser ko‘rigidan o‘tkazish va nazlaning bemorlarni reabilitatsiya 
qilish (qonservativ va jarrohlik davolash)ga katta ahamiyat beriladi. 
Oftalmolog bo‘lmagan vrachlar boshqa kasalliklarda umumiy ta’sir qiluvchi ba’zi dorilarni, 
nazlaning kechishiga patologik ta’sir ko‘rsatib, ko‘z ichki bosimini ko‘tarib, o‘tkir xurujga olib kelishi 
ko‘p xollarda yolg‘iz ko‘radigan ko‘zdagi ko‘rishni yo‘qolishiga olib kelishini bilishlari zarur.
A.P. Nesterov va A.YA. Buning bo‘yicha birlamchi nazlaning klassifikatsiyasi: 
1. 
Etiologiyasi. 
2. 
Nazlaning shakli: