Astigmatizm Astimatizimda paydo bulgan fokuslardan biri tur pardada bulsa, ikkinchisi uning oldida eki orkasida
bulishiga karab oddiy miopiya eki gipermetropiya astigmatizmi deyiladi. Veritikal yunalishdagi nur
sindirishi gorizontaldagidan kuchlirok bulsa, tugri astigmatizm, buning aksi - gorizontaldagi vertikaldan
kuchlirok bulsa teskari astigmatizm deyiladi.
Astigmatizmni korreksiyalash uchun nur yiguvchi va nur yoyuvchi silindr linzalar ishlatiladi. Bunday
ko`zoynak yasash uchun shishadan yasalgan bir butun kuyma silindrning burtik satxidan uzunasiga uning
bir kismi kesib olinsa, burtik ko`zoynak yasaladi. Demak, satxi burtik silindr (yiguvchi) linza kuyma
shisha esa, usha butun silindr shaklidagi shisha devoriga kuyib yasalgan buladi. Silindrda ko`zoynaklar
nuri bir ukida sindiradi. Silindr ko`zoynak shishalarning ukiga parallel tushgan nurlar sinmaydi. Agar
nurlar silindr ukiga perpendikulyar (kundalang) tushsa sindiriladi.
Korreksiyani yana bir turi – bu kontakli linzalar bilan korreksiya kilinishi.
Presbiopia - gavharning yoshga bog‘liq hususiyarlari tufayli akkomodatsiyaning fiziologik
susayishi. Agar ko‘zz emmetropik bo‘lsa, quyidagi ochkilar tayinlanadi:
35 yosh + 0,5 D
40 yosh + 1,0 D
50 yosh + 2,0 D
60 yosh + 3.0 D
Agar ko‘z gipermetrop bo‘lsa, presbiopik ochki kuchiga gipermetropiya darajasi qo‘shiladi, miopiyada
esa miopiya darajasi ayriladi.Ko‘zoynaklar bo‘lishi mumkin: sferik, silindrik, bifokal, kontakt, teleskopik.
Mavzu№4. Qovoq va ko‘z yosh a’zolari kasalliklari. Qovok shishi juda ko‘p uchraydi va fakat mahalliy emas, balki ko‘pgiia umumiy kasalliklar
sababli ham bo‘ladi. U yallig‘lanish oqibatida va yallig‘lanishsiz bo‘ladi. Yallig‘lanish okibatidagi shish
terining keskin qizarishi, mahalliy temperatura bo‘lishi va paypaslanganda og‘rik bo‘lishi bilan
xarakterlidir. Ba’zida paypaslab ko‘rganda qattiqlashish bo‘lgan sohalarni (govmichcha, furunkul) sezish
mumkin. Yallig‘lanishsiz shishlar yurak-qon – tomir, buyrak kasalliklarida uchraydi va u ikkiyoqlama
bo‘lib, ertalablari kuchayadi hamda ko‘pincha oyoq shishisi va assit bilan birgalikda bo‘ladi.
Allergik qovoq shishi Kvinke angionevrotik shishi ko‘rinishida bo‘lib, birdan paydo bo‘lib
birdan yo‘qolishi xarakterlidir. Og‘riq va sub’ektiv tuyg‘ular bulmaydi. Asosida allergik reaksiya yotadi
Davolash: asosiy sababchini yo‘qotish, allergiyada esa antigistamin preparatlar, maxalliy esa
kortikosteroidlar tomchi va surtma sifatida beriladi.