Mavzu№1. Ko‘rish analizatori va uning yordamchi a’zolari klinik anatomiyasi va fiziologiyasi



Yüklə 1,07 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə40/43
tarix07.01.2022
ölçüsü1,07 Mb.
#51066
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43
Таркатма-материал-1

Ko`z atrof tukimalari va ko`z olmasining yaralanishi 

Ko`z  atrof  tukimalarining  yaralanishi  avvalom  bor,    ko`zga  ko`rinadigan  yara  yuzasi,  qon 

kuyilishi,  qon  ketishi,  shish  va  tegishli  a’zo  faoliyatining  buzilishi,  shuningdek  keskin  ogrik  sindromi 

bilan xarakterlanadi. 

Birinchi  shifokorgacha  bulgan  yordam  tezlik  bilan  iloji  boricha  aseptik  bosmaydigan  boglam 

kuyish  va  tezda  maxsus  klinikaga  yuborishdan  iborat.  Birinchi  shifokor  yordami  koksholga  karshi 

anatoksinni  yuborish,  dezinfeksiyalovchi  eritmalar  bilan  yarani  yuvish,  antibiotik  eritmalarini  tomizish, 

antibiotiklarni  mushak  ostiga  yuborish,  aseptik  boglam  kuyish.  Morfologik  va  faoliyat  natijalari 

yaralanishning  lokalizatsiyasi,  shuningdek  jarroxlik  ishlovlarini  uz  vaktida  va  tulaqonlik  bilan  iloji 

boricha plastika va reqonstruksiya bilan kilina olishiga boglikdir. 

Ko`z  olmasining  yaralanishi  kesib  utuvchi  va  kesib  utmaydigan  bulishi  mumkin.  Kesib 

utmaydigan yaralanish ko`z kapsulalari yaralanishi bilan tumtok shikastlanish orasidagi xolatni egallaydi. 

Uning  tashxislanishi  tumtok  shikastlanishi  kabi  usullar  bilan  amalga  oshiriladi.  Shuningdek,  birinchi 

shifokor  yordamini  va  maxsus  oftalmologik  yordamni  ko`rsatishda,  keyinchalik  davolashda  xam 

prinsipial  farklik  yuk.  Lekin  yarani  joylashishi  va  yarani  xarakterida  farklik  bor.  Uning  chetlari 

moslashgan  buladi  va  birlamchi  bitish  bilan  choklar  kuyilmasdan  tuzaladi.  Ko`rsatma:  bemorni  tezlik 

bilan ko`z shifoxonasiga yotkizish. 

Davolash okibati odatda yaxshi, lekin katta kesib utmaydigan yaralanishda shox pardani keskin 

xiralashishi  va  notugri  astigmatizm    ko`zatilishi    mumkin,    bular    ko`rish    utkirligini  pasaytiradi  va 

korreksiyaga berilmaydi. 

Ko`z  olmasini  kesib  utuvchi  xar  kanday  kattalikdagi  va  lokalizatsiyali  yaralanishi,  ogir  va 

infeksiyalangan  xisoblanadi.  Shikastlanishi  chuko`rligi  buyicha  oddiy  va  murakkab  –  ko`zni  ichki 

tuzilmalarini  shikastlanishi  yoki  yaraga  tushib  kolishi,  xamda  ko`zga  begona  jism  tushganda  yoki  tez 

ikkilamchi infeksiya yuzaga kelganda asoratlangan buladi. 

Ko`z  olmasini  yaralanishini  tashxislash  odatda  oddiy,  xamma  kila  oladi  va  yaralanish  kesib 

utadiganmi yoki kesib utmaydiganmi, degan savolga javob berish imqonini beradi. Ko`zni kesib utadigan 




yaralanishining asosiy belgisi, ochilib kolgan yara yoki  moslashgan yaradir. Agar u shox parda zonasida 

joylashgan bulsa, unda deyarli doim ko`zning oldingi kamerasi yuk yoki sayoz buladi va unda qon bulishi 

mumkin.  Bundan  tashkari,  yarada  ko`zni  ichki  tuzilmalari,  rangdor  parda,  gavxar,  shishasimon  tana 

kisilib kolishi mumkin, biroz paypaslaganda, ko`zni keskin gipotoniyasi aniklanadi. 

Ko`rish  utkirligi  katta  yoshdagi  bolalarda  aniklanishi  mumkin  bulsa,  juda  xam  past  buladi. 

Agar,  yara  sklera  zonasida  joylashgan  bulsa,  unda  sklera  atrofida  deyarli  doim  qon  kuyilishlar  buladi. 

Yarada ko`zni ichki tuzilmalari: kipriksimon tana, xorioideya, tur parda, shishasimon tana, gavxar kisilib 

kolishi  mumkin.  Skleral  shikastlanishda  oldingi  kamera  normadan  chuko`rrok,  ko`zni  paypaslaganda 

gipotonik.  Ko`rish  utkirligi  sezilarli  uzgarmasligi  mumkin.  Ko`zni  kapsulalarini  xar  xil  bulimlaridagi 

kesilgan  yaraga  shubxalanishda  asosan  shikastlanish  anamnezi  beradi.  Anamnestik  ko`rsatmalar  ko`zni 

orka bulimidagi kesib utuvchi yaralarni aniklashda xam asosiy rolni uynaydi. 

Ularning belgilari: oftalmotonusni pasayishi, oldingi  kameraga qon  kuyiishi, korachik soxasida 

xiralanish,  ko`z  tubidan  refleksni  pasayishi.  Ko`z  olmasini  xar  kanday  kesib  utuvchi  yaralanishi  korneal 

sindrom bilan birga kechadi. 

Birinchi      shifokorgacha      bulgan      yordam,      ko`zni      boshka  shikastlanishlari  kabi,  fakat 

boylash  ko`zni  xarakatchanligini  pasaytirish  uchun  binokulyar  kuyiladi.  Ko`z  kasalliklari  shifoxonasida 

oftalmolog  birlamchi  jarroxlik  amaliyotini  utkazishi  kerak.  Undan  keyin.  Albatta,  orbitaning  obzor 

rentgenoskopiyasi  ko`zni  ichida  yot  jism  bor-yukligini  aniklash  uchun  kilinadi.  Agar  yot  jism  bulsa, 

ko`zni  Komberg-Baltin  buyicha  rentgenlokalizatsiya  usuli  bilan  tekshiriladi.  £ar  kanday  yot  jism  olib 

tashlanishi  kerak  va  xamma  reqonstruktiv-kayta  tiklash  amaliyotlari  mikrojarroxlik  komplekslari 

utkazilishi  kerak.  Operatsiyadan  sung,  keng  spektrda  ta’sir  kiladigan  antibiotiklar  bilan 

antibiotikoterapiya  utkaziladi.  Shunga  karamay,  kesib  utuvchi  yaralanishning  eng  ogir  asoratlaridan: 

endoftalmit,  panoftalmit,  simpatik  oftalmiya  (protsess  sog  ko`z  kushilishi)  ko`zatiladi.  Odatda,  simpatik 

oftalmiya  kesib  utuvchi  yaralanishdan  sung  birinchi  xaftalarda  rivojlanadi  va  tez  avj  oladi,  ko`rishni 

tuxtovsiz  pasayib  borishi,  xattoki  ko`rlikkacha  rivojlanib  boradi.  Kup  yillik  oftalmologik    tajriba    shuni  

ko`rsatadiki,    morfofunksional  yaramaydigan,  shikastlangan  ko`zni  uz  vaktida  olib  tashlash,  simpatik 

oftalmiyani rivojlantirmaydi. 

Kesib  utadigan  yaralanishdan  sung  xamma  bemorlar  doim  maxsus  reabelitatsion  dispanser 

xizmatida bulishlari shart. 


Yüklə 1,07 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin