Umumiylashtirib aytadigan bo’lsak, satx o’lchgishlarining yangi avlodlari yangilangan turda, satx o’lchagishlarning asosiy qununlari asosida ishlashi aniqlandi. Masalan qalqovuchli satx o’lchagishlari o’sha Arximed qonuni bo’yicha ishlaydi, lekin qalqovuch turi o’zgartirilgan, unga proportsional tarzda ishlovchi gradirlangan lineykada o’lchovchi strelka o’rniga electron datchiklardan foydalanib LCD displeylarga raqamli korinishda etkazib berilmoqda.
Satx o’lchashning bundan boshqa bir qator uslub va vositalari mavjud, bular radioizotopli, rezonansli, konduktometrik, gidrostatik, v.b. Bu saxt o’lchagishlarning qurilmalari murakkab bo’lganlikdan yoki o’lchanayotgan muhitning tavsifiga ko’p taraflama bog’likligidan, yoki neft va gaz mahsulotlariga tasir ko’rsatish mumkin bo’lganidan sanoatda amalda deyarli ko’p qo’llanilmas edi. Hozirgi kunda o’sha muammolar hal etilib ular keng ko’lamda ishlatilib kelinmoqda. Xulosa o’rnida aytib o’tishimiz kerakki, satxni o’lshash asboblarining zamonaviy turlari hozirgi zamon kimyo-texnologiya , oziq-ovqat sanoatida, neft va gaz sanoatida farmasevtika sanoatidagi har xil suyuqliklarning satxini aniqlashda kengdan qollanilib kelinmoqda. Ularning ish unumdorligini orttirish maqsadida ularni doimiy tarzda zamonaviylashtirib, zamonaviylashtirilganlari to’grisida ma’lumotlarni o’rganib borish kerak. Bu esa o’z navbatida texnologik jarayonlarni boshqarish va avtomatlashtirishda so’zsiz eng birinchi omil hisoblanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
TKTI TO’U VA AFanidan ma’ruza to’plamlariTоshкеnt – 2013
Kulakov M.V. «Tеxnologichеskiе izmеrеniya i priborы dlya ximichеskix proizvodstv». 1983 g.
Balanslangan ko'priklar
Balanslangan ko'priklar qarshilikni o'lchash uchun eng keng tarqalgan asboblardir. Shuning uchun ular qarshilik termal konvertorlar bilan birgalikda ishlash uchun keng qo'llaniladi (2-rasm) [4].
2-rasm. Balanslangan ko'prik sxemasi R 1 , R 3 qarshiliklari doimiydir.
R 2 - reoxord qarshiligi (o'zgaruvchan);
R t - qarshilik termal konvertori;
NP - null qurilma.
O'lchov pallasida, manbadan oqim U chuqur . U ikkita tarmoq orqali oqadi: ac b va adb . R 2 qiymatini o'zgartirib, shunday holatga erishish mumkin c va d nuqtalardagi potentsial farq va shuning uchun ko'prikning diagonalidagi oqim c va d , nolga teng. Bu holat ko'prik muvozanati deb ataladi.
Ko'prikning qarama-qarshi qo'llarining qarshiliklari mahsuloti teng bo'lganda, ko'prik muvozanatli hisoblanadi, ya'ni. R 1 R t = R 2 R 3 . Bunday holda, R t ning har bir qiymati R 2ning ma'lum bir qiymatiga mos keladi .
Shuni hisobga olish kerakki, qarshilik haroratini o'zgartiruvchi R t ko'pincha ko'prikning o'lchash pallasidan sezilarli masofada joylashgan va tashqi ulanish simlari R ext qarshiliklarining ta'siri atrof-muhit haroratining o'zgarishi tufayli sezilarli bo'lishi mumkin. . Bu holda balans tenglamasi quyidagi ko'rinishga ega: R 2 R 3 =( R t +2 R ext ) R 1 . Ushbu kamchilik qarshilik termometri bilan uch simli ko'prik ulanishi yordamida yo'q qilinadi (3-rasm) [4].
3-rasm. Uch simli muvozanatli ko'prik Sxemadagi bunday o'zgarish tashqi simlarning qarshiligi R ext ko'prikning turli qo'llarida va shuning uchun tenglamaning turli qismlarida bo'lishiga olib keladi, shuning uchun ularning balansga ta'siri qoplanadi:
R 3 ( R 2 + R ext ) \ u003d R 1 ( R t + R ext ) R 1 = R 3 bo'lishi sharti bilan R t va R 2 o'rtasidagi munosabat bir ma'noga ega bo'ladi: R 2 = R t .
