5. Kompleks hududlar (The complex zones). Bu hududlar yuqoridagi barcha hududlarlarni o’z ichiga oladi. Tadrijiy rivojlanishga asosan kompleks rivojlantirish barcha hududlarda rivojlanishga nisbatan eng zamonaviy usuldir. Bu hududlar o’z ichiga savdo bojxona ishlab chiqarish va fan
va texnika rivojlanishini o’z ichiga oladi. Bu hudud o’z ichiga birlashgan
tadbirkorlikni oladi.
6. Erkin fan-texnika hududi(The free scientific-technical zones)
Erkin va texnika hududini texnopolis va texnopark deb ham nomlashadi.
Texnologik park deganda subyekt tadbirkorlik shartini taminlovchi zamonaviy bozor standartlariga javob bergan zarur kompleks xizmatlari tushuniladi.Texnopark esa zamonaviy dunyo talabiga javob beruvchi bozordir.Texnoparklar kichik biznes rivojlanishida katta o’rin tutadi. Qilayotgan ishiga qarab texnoparklar ilmiy va ilmiy kuzatish (ITTKI tovari, tajribali namunalar va mahsulot kichik seriyalari) bo’lishi ham mumkin, (islohot tovarlari-fundamental kuzatish natijasi). Bojxona va kredit imtiyozlari dastlabki firmalar ishini va katta islohotlar oldidan firmalarga qo’shimcha yengillashtirishlar kiritishni o’z ichiga oladi. Texnoparklar hozirgi vaqtda boshqacha tuzilishga ham ega. Bunday xilma-xillik quyidagi hududlar olib borilayotgan faoliyati talab va maqsadlariga javob beradi.
1) Ilmiy park(Science park).U universitet va ilmiy markazlar yonida qurilgan bo’ladi. Ularni asosiy maqsadi ilmiy taraqqiyotni yanada rivojlantirish, hech qanday moddiy tovar ishlab chiqmaydi.
2) Innovasiya markazi (Innovation centre).Bunday markaz asosiy maqsadi markazdan tashqarida ishlovchi, lekin bozorda o’z o’rniga ega bo’lgan tadbirkorlarni (texnologiya, moliya va savdo-sotiq savollarga javob berish) qo’llab quvvatlash.
3) Tijorat parki(Commercial park). Bunday park o’z nomi bilan ishlab chiqarish, ko’riklar tashkil etish, tayyortovarga qo’shimchalar kiritish bilan shug’ullanadi.
4) Texnologik qutb (Tehnology polus). Bu o’zidan jiddiy tuzilishga ega hududni namoyish etadi. Yuqori malakali ishchi kuchi inkubator xizmatlari bank va boshqa xizmat turlarini o’z ichiga oladi.
