Maye mexanikasi Maye mexanikasi elmi və onun mexanikada rolu

Nasosların əsas parametrləri


Şəkildə nasos qurğusunun sxemi göstərilmişdir:
h_c- sorma hündürlüyüdür; h_v - vurma hündürlüyüdür; H_h= h_c+ h_v- həndəsi hündürlük adlanır. h-monometrlərlə vakuummetrik oxları arasındakı məsafədir.
Nasos mayeyə enerji verdiyi üşün nasosun tam basqısı onun çıxışındakı və girişindəki xüsusi enerjilərinin fərqinə bərabərdir
H = H₂ – H₁.
H₂ - 2 - 2 kəsiyində monometr birləşən yerdə tam xüsusi enerji; H₁ - isə 1 - 1 – kəsiyində vakuumetr birləşən yerdə tam xüsusi enerjidir. Bunları Bernulli tənliyinə görə tapaq

Şəkil



P₂- 2 – 2 kəsiyində tam təzyiqdir.
P₂ = P_at + P_m.
P₁ - 1 – 1 kəsiyindəki tam təzyiqdir
P₁ = P_at – P_v.
Qiymətləri yerinə yazsaq
.
= h_m - monometrik hündürlük;
= h_v - vakuummetrik hündürlük.
.
Əgər monometr nasosun oxundan yuxarıda yerləşərsə h-nı işarəsi müsbət, aşağıda yerləşərsə - olacaqdır.
Əgər sorma borusu ilə vurma borusunun diametri eyni olarsa, yəni borusunun olsa onda
.
Nasosun yaratdığı təzyiq
.
Nasosun vahid zamanda vurduğu mayenin miqdarına onun məhsuldarlığı deyilir.
.
Çəki məhsuldarlığı isə
.
Nasosun vahid zamanda gördüyü işə faydalı güc deyilir.
.


Nasosun faydalı gücünü təzyiqə görə aşağıdakı kimi tapa bilərik

Nasosun gücünü N ilə işarə edək. Buna tələb olunan və yaxud valdakı güc də deyilir. Nasosda itkilər olduğu üçün
olur.
nasosun f.i.ə. adlanır.
,
- həcmi f.i.ə. itkiləri nəzərə alır;
- hidravlik f.i.ə.;
- mexaniki f.i.ə.
.
Nasosun ölçüləri artdıqca onun f.i.ə.-da böyük olur. Mayeni qabın çənindən basqı çəninə vurmaq üçün tələb olunan basqı
.
və - sorma və vurma borularındakı hidravlik itki­lərdir
onda
.
H₀ - boru kəmərinin xarakteristikasıdır. Nasosun normal işləməsi üçün tələb olunan basqı ilə, nasosun yaratdığı basqı bərabər olmalıdır, yəni H = H₀.