organogen elementlari (4): uglerod, kislorod, vodorod va azotlar kiradi.
Kul elementlari- o‘simliklar yondirilganda Na, Mg, F, S, K, Ca, Fe, B kul tarkibida qoladi. SHuning uchun kul elementlar deb ataladi.
O`simliklar quruq moddasi
Osimliklardagi 80-95% quruq moddani organik birikmalar – oqsil va boshqa azotli moddalar, uglevodlar, yog`lardan tashkil topgan va o`simlikning sifatini belgilaydi.
O`simliklar tanasida quruq moddalarning to`planishi atmosferadan karbonat angidrid gazini yutilishi va ildiz tizimi tomonidan tuproqdagi mineral tuzlarning o`zlashtirishi hisobiga sodir bo`ladi. Qishloq xo`jaligi tarkibidagi quruq moddaning 42-45%i uglerod, 40-42%i kislorod, 6-7%i vodorod hissasiga to`g`ri kelib, ularning yig`indisi 90-94% ga tengdir.
Bu 4 ta element (C,O,H,N) orgonogen elementlar deyiladi.
O‘simliklarning vegetativ organlarida oqsillar miqdori odatda ular massasining 5-20 foizini tashkil etsa, boshoqli don ekinlari urug‘ida 6-20 foiz, dukkakli va moyli ekinlar urug‘ida esa 20-35 foizni tashkil etadi.
O‘simliklarning vegetativ organlarida oqsillar miqdori odatda ular massasining 5-20 foizini tashkil etsa, boshoqli don ekinlari urug‘ida 6-20 foiz, dukkakli va moyli ekinlar urug‘ida esa 20-35 foizni tashkil etadi.
Oqsillarning tarkibi ancha barqaror bo‘lib, 51-55%- uglerod, 21-24% - kislorod, 15-18% - azot, 6,5-7% vodorod, 0,3-1,5% oltingugurt tashkil qiladi.