Мцяллифдян

Butulkanın yoxlanması - iki dəfə aparılır. Əvvəlcə boĢ butulka 

yuyulmadan  sonra,  ikinci  dəfə-  ağız  bağlandıqdan  sonra  yoxlanır. 

Birinci  yoxlamada  məqsəd-  qabın  təmizliyi  və  davamlılığını, 

ikincidə - Ģərabda hər hansı kənar əlamətin olub- olmamasını aĢkar 

etməkdir.  

Yoxlama  qurğularının  (fotoekektrik  qurğusundan  baĢqa) 

əksəriyyətində  butulkalar  gözlə  baxmaqla  yoxlanır.  ġərabçılıq 

sanayesində  butulkaları  yoxlamaq  üçün    iĢçi  orqanları  fasiləsiz 

iĢləyən maĢınlardan  istifadə olunmaqdadır. 

 

12.7. 

Şərabın butulkalarda saxlanaraq yetişdirilməsi

 

ġərab  tipindən  və  istifadə  məqsədindən  asılı  olaraq, 

doldurulduqdan sonra butulkada az və  ya çox müddətə saxlanaraq 

yetiĢdirilə  bilər.  Bu  iĢ  aĢağıdakı  məqsədlərlə  həyata  keçirilir. 

1)Hazır  Ģərabın  bulanmalara  qarĢı  davamlılığının  yoxlanması; 

2)ġərabın  keyfiyyətinin  yüksəldilməsi,  onun  dad  və  buketinin 

formalaĢdırılması;  3)ġərab  nümunələrinin  kolleksiyasının  yaradıl-

ması.  

Doldurulmadan  sonra  Ģərabın  sabitliyini  yoxlamaq  üçün,  onun 

tipindən  asılı  olaraq,  xüsusi  binada  10-16

0

C  temperaturda  10-30 

gün  yetiĢdirmə  aparılır.  Sonra  Ģərabda  yoxlama  -  nəzarət  aparılır. 

Əgər Ģərab bulanmazsa, butulka realizə olunur.  

ġərabın  keyfiyyətini  yüksəltmək  üçün  kolleksiya  Ģərabları 

hazırladıqda  da  butulkalarda  saxlayaraq  yetiĢdirmə  tətbiq  olunur. 

Bu  məqsədlə  yüksək  keyfiyyətli  markalı  Ģərablar  çəllək,  but  və 

çənlərdə yetiĢdirildikdən sonra, butulkalarda ən azı 3 il yetiĢdirmə 

aparılır.  

Butulkada yetiĢdirilən Ģərabda, oksigen daxil olmadan, müxtəlif 

kimyəvi çevrilmələr baĢ verir ki, yetiĢdirmə müddəti uzandıqca, bu 

proseslər  zəifləyir.  Butulkada  uzun  müddət  yetiĢdirilən  Ģərab 

yüksək keyfiyyətli mantar tıxacla bağlanır. YetiĢdirmə temperaturu 

hər bir Ģərab tipi üçün optimal olmalıdır. Ağ təbii Ģərablar 8-12

0

C, 

qırmızı  15-16,  desert  14-16  və  tünd  16-18

0

C  və  yüksək  tempe-

---

 

~ 275 ~ 

 

raturda yetiĢdirilir.  

Butulkalar  cərgə  ilə  üfüqi  vəziyyətdə  tərəcələrə  elə  yığılır  ki, 

tıxacın  daxildəki  hissəsi  Ģəraba  bir  qədər  toxunsun  (Ģəkil  12.7). 

Tərəcələr  arasında  məsafə  butulkalara  xidmət  etməyə  imkan 

verilməlidir.  

Butulkada  yetiĢdirmə  zamanı  Ģərabda,  əsasən  antosianlar  və 

digər fenol təbiətli birləĢmələrin polimerləĢməsi hesabına, çöküntü 

yaranır.  Ona  görə  də  uzun  müddət  yetiĢdirilmiĢ  kolleksiya 

Ģərablarını  realizə  etməzdən  əvvəl  xüsusi  aparatda,  yaxud  sifonla 

dekantasiya edirlər. 

 

 

 

Şəkil 12.7.  Şərabın butulkalarda saxlanması 

 

ġərabı  saxlayıb  yetiĢdirmək  üçün  zirzəmilərlə  yanaĢı, 

soyuducudan, Ģərab Ģkafından da (butulkalar üçün) istifadə olunur. 

---

 

~ 276 ~ 

 

YetiĢdirilmə müddətində Ģərabın normal keyfiyyət qazanması üçün 

aĢağıdakı Ģərtlərə əməl olunması vacibdir: 



 

Qaranlıq  –  Ģərabın  uzun  müddətli  harmonik  yetiĢməsini 

təmin  edir.  ĠĢıq  Ģərabda  olan  müəyyən  maddələrin 

parçalanmasını və çevrilmələrə uğramasını sürətləndirir. 



 

Üfiqi  vəziyyət  –  butulkada  saxlandıqda  onun  ağzına 

vurulmuĢ  təbii  tıxacın  qurumasının  qarĢısını  alır  və  Ģərabın 

hava ilə təmasını təmin edir.  



 

Temperatur  –  zirzəminin  ideal  temperaturu  11

0

S  hesab  olu-

nur,  14

0

S-yə  qədər  yol  veriləndir.  Temperaturun  kənarlara 

çıxmaqla dəyiĢilməsi yol verilməzdir.  



 

Rütubət  (nəmlik)  –  zirzəminin  nəmliyi  tıxac  üçün  vacibdir. 

Belə  ki,  65-80%  nəmlikdə  tıxac  qurumur.  ƏlveriĢli 

hiqrometrik  Ģərait  təmin  etmək  və  nəmliyin  kəskin 

dəyiĢməsindən  qaçmaq  üçün  yaxĢı  olar  ki,  döĢəmə 

bütövlükdə  sementlənməsin  və  piltələnməsin.  Bəzi  boĢ 

yerlərin  saxlanması  və  onların  daĢla,  xırda  daĢ  qırıntıları  ilə 

örtülməsi tövsiyə olunur.  



 

Ġyin  olmaması  –  zirzəmidə  belə  Ģərait  təmin  olunması 

vacibdir və onun üstünlüyüdür.  



 

Sakit  olması  –  zirzəmi  silkələnməsiz,  fiziki  təsirsiz  və  sakit 

olmalıdır ki, Ģərabın harmonik yetiĢməsi pozulmasın. 

 

Butulka və tıxac daim diqqət mərkəzində olmalıdır.  

YaxĢı  olar  ki,  zirzəmidə  xüsusi  dəftər  qoyulsun  və  burada  hər 

Ģərab  haqqında  qeydiyyat  öz  əksini  tapsın:  məhsulun  mənĢəyinin 

adı;  yığım  ili;  istehsalçı  yaxud  göndərənin  adı;  zirzəmiyə  daxil 

olma  tarixi;  vaxtaĢırı  dequstasiya  qiymətləri;  orada  olan 

butulkaların miqdarı. 

Saxlanılan  Ģərabla davranıĢ  ehtiyatlılıq  tələb  edir. ġərabı  butul-

kaya doldurduqdan sonra 3-4 həftə dincə qoymaq tələb olunur. Bu 

müddətdə o, əvvəlki təmizliyini və keyfiyyətini almıĢ olur.  

ZədələnmiĢ, köhnə tıxaclardan istifadə etmək olmaz.  

---

 

~ 277 ~ 

 

Fransada  Ģərab  üçün  ən  yaxĢı  illər  1985,  1986,  1990,  1995, 

1996,  1997-ci  illər  və  s.  hesab  olunur.  Ən  əsası  Ģərabı  ən  yaxĢı 

anda,  çiçəkləmə  fazasında  içmək  məsləhətdir.  Bu  zaman  o, 

millezimdən (məhsul ilindən) asılı olmayaraq dadlı olacaqdır.