Мцяллифдян

Botritis sineriya göbələyi ilə yoluxmuĢ üzümdən Sotern, Reyn, 

Mozel  və  Tokay  rayonlarında  dünya  Ģöhrətli  xüsusi  tip  Ģərablar 

hazırlanır.  Göbələk  yalnız  özünəməxsus  əlveriĢli  Ģəraitdə  inkiĢaf 

edir: rütubət 92-94% və temperatur 25

0

C. 

---

 

~ 357 ~ 

 

Gilə göbələklə  yoluxduqda onun qabığı zərifləyir, özü isə kələ-

kötürləĢir, bənövĢəyi-qonur rəng alır. Sonrakı inkiĢaf dövründə gilə 

kiĢmiĢlənir,  onun  səthində,  xüsusilə  yağıĢlı  havada  boz  rəngli  xal 

yaranır.  Göbələyin  inkiĢafı  nəticəsində  gilə  tədricən  quruyur  və 

soluxur. 

Botritis  sineriya  göbələyinin  mitsellərində  –  hüceyrə  divarları-

nın  pektinini,  sellüloza  və  b.  hidroliz  edən  –  laktaza,  qlyukoza-

oksidaza,  pektaza  və  pektinaza  fermentləri  olur.  Ferment  kom-

pleksi  qabığa  və  hüceyrələrarasına  fəal  təsir  göstərir.  Üzüm 

giləsinin  quruluĢu  pozulmaqla,  onun  bitki ilə  əlaqəsi  kəsilir.  Quru 

havada gilə sürətlə su itirərək, həcmcə kiçilir. Bu Ģəkərliyin bəzən 

50%-ə  qədər  yüksəlməsinə  səbəb  olmaqla,  məhsul  itkisinə  gətirib 

çıxarır. YağıĢlı havada isə əksinə, nəmlik udularaq gilənin Ģəkərliyi 

sürətlə  azalır.  Ona  görə  də  üzüm  yığımı  yalnız  yaxĢı  havada 

aparılmalıdır. 

Göbələyin  həyat  fəaliyyəti  nəticəsində  gilənin  kimyəvi  tərkibi 

dəyiĢir. Soluxma nəticəsində onun tərkib hissələrinin qatılığı xeyli 

artmaqla,  bəzilərinin  mütləq  miqdarı  azalmıĢ  olur.  Bu  zaman 

çoxatomlu  spirtlər  –  qliserin,  arabit,  mannit  və  disaxarid-treqalo-

zanın  miqdarı  artmaqla,  ammonyak  azotunun  və  B

1

  vitamininin 

miqdarı azalır. 

Göbələyin  əsas  xassəsi  ondan  ibarətdir  ki,  o,  üzümün  sorta 

məxsus  ətrini  dağıdaraq,  özünəməxsus  baĢqa  ətir  əmələ  gətirir. 

Ona  görə  də  göbələklə  yoluxmuĢ  Ģərabda,  artıq  gələcək  Ģəraba 

məxsus xarakter müəyyənləĢmiĢ olur.