Мцяллифдян

Mərsin və Qaragilə (mərcanı). MDB-nin Ģimal və orta hissələ-

rində  yayılmıĢdır.  Qaragilə  rəng  maddələri  ilə  zəngin,  mərsin  isə 

acıtəhər dada malikdir. 

Göstərilən  mədəni  və  yabanı  meyvələrdən  baĢqa  Ģərabçılıqda 

portağal,  limon,  narıngi,  zoğal,  zirinc  və  s.  meyvələrdən  istifadə 

olunur. 

 

18.3. 

Meyvə

-

giləmeyvə

 

şərablarının

 

təsnifatı

 

Təzə  meyvə  və  giləmeyvə  Ģirəsi,  yaxud  əzintisindən  spirt 

qıcqırması  yolu  ilə  Ģəkər,  həmçinin  də  spirt  əlavə  etməklə  alınan 

məhsula meyvə-giləmeyvə Ģərabları deyilir. 

Bütün  meyvə-giləmeyvə  Ģərabları  sort  və  kupaj  Ģərabları 

olmaqla iki yerə bölünür. Sort Ģərabları keyfiyyətli olub, bir, yaxud 

eyni  növə  daxil  olan  bir  neçə  pomoloji  meyvə  və  giləmeyvə 

sortlarından hazırlanır. 

Kupaj  Ģərabları,  müxtəlif  növ  meyvə  və  giləmeyvələrdən  alın-

---

 

~ 464 ~ 

 

mıĢ  Ģirələr  qarıĢığından  hazırlanır.  Bu  bölgüdən  əlavə  Ģərablar: 

sakit-karbon  qazına  malik  olmayan;  oynaq  və  Ģipuçi  (qazlaĢdı-

rılmıĢ) karbon qazı ilə doydurulmuĢ qruplar kimi fərqlənirlər. 

Meyvə-giləmeyvə  Ģərabları  hazırlanma  texnologiyasına  və 

tərkibinə görə aĢağıdakı qruplara bölünür: 

1. Oynaq. Karbon qazı ilə xususi hermetik rezervuarlarda gedən 

təbii  qıcqırma  nəticəsində  doydurulur.  Spirtin  miqdarı  11,5  h.%, 

Ģəkər  5  r/100ml  olmalıdır.ġərab  butulkasında  karbon  qazının 

təzyiqi 0,15Mpa-dan az olmamalıdır. 

2. ġipuçi (qazlaĢdırılmıĢ), birincidən fərqli olaraq, ĢəkərləĢdiril-

miĢ Ģirənin qıcqırması və lazımi həddə qədər karbon qazı ilə suni 

doydurulması yolu ilə alınır, spirtin miqdarı 10-11 h.%, Ģəkər 7-10 

q/100  ml-dir.  Butulkada  karbon  qazının  təzyiqi  0,1  Mpa  –dan  az 

olmamalıdır. 

3.Təbii  (turĢ,  kəmturĢ  və  kəmĢirin).  ġəkərləĢdirilmiĢ 

|

meyvə-

giləmeyvə  Ģirələrinin  tam  qıçqırdılması  yolu  ilə  hazırlanır. 

KəmturĢ və kəmĢirin Ģərabları Ģəkərin tam qıçqırdılmaması, yaxud 

turĢ təbii Ģəraba Ģəkər əlavə olunması nəticəsində alınır. TitirləĢən 

turĢuluq bütün təbii Ģərablarda 6-7 q/dm

3

 təĢkil edir.  

TurĢ  Ģərabların  çoxunda  spirtin  miqdarı  10-12  h.%,    bəzi 

numunələrində  isə  13,  h.%-ə  qədər  olur.  ġəkərin  miqdarı  turĢ 

Ģərablarda 0,3%-ə qədər, kəmturĢ 0,6-3,0%, kəmĢirin-7% olur. 

4.  TündləĢdirilməmiĢ  (Ģirin  və  likor).  ġəkər  vurulmuĢ  meyvə-

giləmeyvə  Ģirələrinin  qıçqırdılması  (təbii  konservləĢmə  yaranana 

qədər),  sonra  həmin  materiala  Ģirin  Ģərab  üçün  100  ml-ə  10-16 

qram,  likor  üçün  25  qramadək  Ģəkər  əlavə  etməklə  alınır.  Bu 

Ģərablara natural Ģərablar deyilir. 

5. TündləĢdirilmiĢ (tünd, Ģirin və likor). ġəkər vurulmuĢ meyvə-

giləmeyvə  Ģirələrinin  qıcqırması,  yaxud  qıçqırıb  spirtləĢdirilmiĢ 

Ģərab  materialına  spirt  və  Ģəkər  əlavə  olunması  yolu  ilə  alınır. 

Tünd, 16-18 h.%-ə qədər spirt və 7-10%-ə qədər Ģəkərə; Ģirin 14-

16 h.% spirt və  10-18% Ģəkərə; likor  13-16 h.%  spirt  və 20  -30% 

Ģəkərə  malik  olur.  Bunlardan  baĢqa  yaxĢılaĢdırılmıĢ  keyfiyyətdə 

təbii qıcqırma nəticəsində hazır Ģərabda azı 10-12 h% spirtə malik 

olan  Ģərablar  da  vardır.  Belə  Ģərabların  ümumi  tündlüyü  18  h% 

---

 

~ 465 ~ 

 

olur.   

6.  BallaĢdırılmıĢ  (Ģirin  və  likor).  Bu,  Ģəkər  əlavə  olunmuĢ, 

meyvə-giləmeyvə 

Ģirələrinin  qıçqırdılması,  yaxud  qıçqırıb 

spirtləĢdirilmiĢ  Ģərab  materialına  son  mərhələdə  arı  balı  və  spirt 

əlavə  olunmaqla  hazırlanır.  ġirin-12-16  h%    spirt  və  16-20% 

Ģəkərə; likor 14 h % spirt və 30% Ģəkərə malik olmalıdır. 

7.  ƏtirləĢdirilmiĢ  (tünd,  Ģirin,  likor).  BeĢ  və  altıncı  qrup 

Ģərablardan  fərqli    olaraq,  ətirləĢdirilmiĢ Ģərablara,  ətirli  bitkilərin 

muxtəlif  hissələrindən  alınmıĢ  su-spirt  cövhəri  əlavə  olunur.  Bu 

bitkilərin  siyahısı  səhiyyə  nazirliyinin  razılığı  ilə  təsdiq  olunur. 

Tund  ətirləĢdirilmiĢ  Ģərablar  16-18h.%  spirtə,  7-10%  Ģəkərə;  Ģirin 

16h.%  spirtə,  14-16%  Ģəkərə,  likor  16  h.%  spirtə,  20%  Ģəkərə 

malik olur. 

Bu qruplardan əlavə meyvə-giləmeyvə Ģərabları: Ağ, çəhrayı və 

qırmızı  olimaqla  tiplərə  bölünürlər.  Keyfiyyətinə  görə  isə  onlar 

ordinar və markalı ola bilirlər.