Мцяллифдян

On səkkizinci fəsil 

 

MEYVƏ

-

GİLƏMEYVƏ

 

ŞƏRABLARININ

 

TEXNOLOGİYASI

 

18.1. 

Meyvə

-

giləmeyvə

 

şərabçılığının

 tarixi 

və

 

əhəmiyyəti

 

Meyvə-giləmeyvə Ģərabçılığı nisbətən qısa tarixə malikdir. Belə 

ki,  üzümdən  Ģərab  istehsalı  çox  qədimlərə  gedib  çıxırsa,  meyvə-

giləmeyvə  Ģərabçılığının  tarixi  100-150  il  bundan  əvvələ  təsadüf 

edir.  Bunun  əsas  səbəblərindən  biri  meyvə-giləmeyvə  Ģərabları 

istehsalının  çox  mürəkkəbliyi  olub,  hər  Ģeydən  əvvəl  xammalın 

(meyvə,  giləmeyvələrin)  tərkibində  Ģəkərin  az,  turĢuluğun  yüksək 

olması ilə əlaqədardır. 

Qərbi-Avropa  ölkələrində  meyvə-giləmeyvə  Ģərablarının  isteh-

salına keçən əsrin sonundan baĢlanmıĢdır. Əvvəllər bəzi ölkələrdə 

meyvə-giləmeyvə  Ģərablarına  üzüm  Ģərablarının  saxtalaĢdırılması 

kimi baxılırdı.  

Rusiyada  meyvə-giləmeyvə  Ģərabçılığı  XIX  əsrin  ikinci 

yarısında, XX  əsrin əvvəllərində inkiĢaf  etdirilməyə baĢlanmıĢdır. 

F.V.Serevitinov  meyvə-giləmeyvə  Ģərabçılığının  elmi  əsaslarını 

iĢləyib hazırladı və həmin vaxtdan, bu Ģərabların sənaye istehsalına 

baĢlandı.  

Meyvə-giləmeyvə Ģərabları da qida cəhətdən olduqca yararlıdır. 

Bu xüsusiyyət onlarda müxtəlif birləĢmələrin-ətir, aĢı və rəng, üzvi 

turĢular, vitaminlər və s. olması ilə  əlaqədardır.  Düzgün hazırlan-

mıĢ  meyvə-giləmeyvə  Ģərablarında  Ģirənin  vitaminləri  tamamilə 

saxlanılır.  

Meyvə-giləmeyvə  Ģirə  və  Ģərablarında  çoxlu  miqdarda  əsasən 

mənimsənilən  birləĢmələr  Ģəklində  olan  mikroelementlər  vardır. 

Alma  və  böyürtkən  Ģirəsi  qanın  arterial  təzyiqini  aĢağı  salmaqla, 

mədə  yarası  xəstəliklərinin  sağalmasına  kömək  edir.  Qaragilə 

(mərcani)  Ģirəsi,  mədə-bağırsaq  xəstəliklərində,  göz  yorulduqda 

məsləhət görülür. Mərsin Ģirəsi antiseptik xassəyə malik olub, rev-

matizm və digər xəstəliklərin mualicəsində tətbiq olunur. Moruq və 

çiyələk  Ģirəsi  isə  həddindən  artıq  antiseptik  xassəyə  malik  olub, 

---

 

~ 460 ~ 

 

geniĢ istifadə edilir. 

Meyvə  və  giləmeyvələrin  bir  çox  qiymətli  mualicəvi  xassəsi 

Ģərabda da saxlanır. Bununla əlaqədar olaraq Ģərabçılar qarĢısında 

olduqca  məsuliyyətli  vəzifə-əhaliyə  tund  spirtli  içkiləri  əvəz  edə 

bilən  yüksək  keyfiyyətli  üzüm  və  meyvə-giləmeyvə  Ģərabları 

vermək  vəzifəsi  durur.  Bu  vəzifənin  həllində  yüksək  keyfiyyətli 

meyvə-giləmeyvə Ģərablarının buraxılıĢının artırılması da muəyyən 

rol oynamalıdır. 

MDB və Baltikyanı respublikaları meyvə-giləmeyvə bitkilərinin 

əkin sahəsinə görə dünyada qabaqcıl mevqe tuturlar. 

Meyvə-giləmeyvə  Ģərabçılığı  Türkmənistan  çıxılmaqla  qalan 

bütün  keçmiĢ  Sovet  respublikalarda  inkiĢaf  etdirilir.  Bağların 

sahəsinə  görə  qabaqcıl  respublikalar  Rusiya  və  Ukraynadır. 

Ġstehsal  olunan  Ģərabların  muxtəlif  çeĢidliyinə  görə  Belorus, 

Ukrayna və Litva xüsusilə fərqlənir. Ümumiyyətlə, MDB və Balti-

kyanı  ölkələrində  176  adda  meyvə-giləmeyvə  Ģərabları  istehsal 

olunur ki, onların spirtliyi 10-18 h %, Ģəkərliyi isə 0,3-30 q/100ml 

arasında dəyiĢir. 

Respublikamızda  heyva,  nar,  alma,  armud,  gavalı  və  albalıdan 

keyfiyyətli tündləĢdirilmiĢ Ģirin Ģərablar hazırlanır.