Media va axboriy savodxonlik bo'yicha myammoli/tarbiyasi ogir yoshlar toifasi bilan ishlash uchun

-
 
xalqaro tarmoqdan foydalanish imkoniyatini ta’minlash
. 
Ushbu 
mezon bo'yicha ta'kidlash mumkinki, tarbiyasi og'ir yoki ijtimoiy zaif 

---

11
yoshlarning vakillari, aksariyat hollarda Internet, ijtimoiy tarmoqlardan 
foydalanish imkoniyatiga ega. 
Lekin ko’pincha bu qisman, cheklangan 
holda ta’minlanadi
. 
Bunday holatga ta’sir qiluvchi omillar soni katta
: 
abonent to’lovining qimmatligi, chekka hududlarda yashayotganlari, eski 
modellardagi gadjetlardan foydalanish, bitta gadjetning bir necha 
foydalanuvchi tomonidan qo’llanilishi
.
Shuni ta’kidlab o’tish kerakki, yuqorida ta’rif berilgan, o’z
-
o’zini rivojlantirish 
va ta’lim olishdagi muammoli xususiyatlar tufayli, ushbu guruhga doir yoshlar 
odatda inter
net tarmog’ida o’tkazadigan 
vaqtlari
ni ko’
ngilochar maqsaddagi 
kontentdan foydalanish bilan cheklaydilar. Foydali, yangi bilim va 
ko’nikmalarni rivojlantiruvchi kontentdan esa 
–
kam hollarda.
Bularning barchasi tarbiyasi og’ir yoki ijtimoiy zaif 
yoshlarning kerakSiz 
axborotga, ochiq shakldagi targ’ibotga, 
dezinformasiya va nayranglarga 
nisbatan zaif bo’lishlariga olib keladi
. Natijada, yoshlar jamiyatdagi u yoki bu 
muhim xodisalar, tendentsiyalar, holatlar haqida noto’g’ri, to’liq bo’lmagan, 
qisma
n tasavvurga ega bo’lishlariga sababchi bo’ladi
. 
-
 
mediasavodxonlikka bo’lgan munosabat
. 
Yuqorida bayon qilingan 
qator muammoli jihatlarga qaramasdan, MAS kabi ta’lim yo’nalishi haqida 
xabardor emasliklari yoki qisman xabardor bo’lishlari natijasida, tarbiya
si 
og’ir yoki ijtimoiy zaif yoshlarning vakillari yangi va zamonaviy 
bilimlarning ushbu sohasiga yaqin bo’lish imkoniyatini nihoyatda ijobiy 
tarzda qabul qiladilar. Ushbu guruh bilan ishlash davomida mentorlar va 
o’qituvchilar to’plagan o’sha oz miqdordagi
tajriba shuni ko’rsatdiki, ular 
raqamli shaxsiy xavfSiz
likning, mediagigiyenaning, targ’ibot va 
nayranglarga qarshi ta’sir ko’rsatishning, soxta ma’lumotlarni va “nafrat 
tili
”ni aniqlashning asoslarini va boshqa mavzularni o’rganishga qiziqish 
bildirar ekan.
Ushbu qo’llanma, tarbiyasi og’ir va ijtimoiy zaif yoshlar vakillarida aniqlangan 
ehtiyojlarni hisobga olgan holda tuzilgan bo’lib, mediatrenerlar, o’qituvchilar, 
mentorlar uchun amaliy vosita hisoblanadi. Tanlab olingan mavzular, uslublar 
va o’yinlarni
ng asosida aynan amaliy jihatdan qulaylik va maqsadga 
muvofiqlik mezoni yotadi. 
Foydalanish qulayligi uchun qo’llanmaning 
materiallari mavzularga doir bloklarga birlashtirilgan. Har bir blokda 3-4 ta 
mavzu ko’rib chiqiladi
. Materiallarning taqdim etilishi auditoriya bilan 
muntazam 
o’zaro ta’sir, birgalikda yechimlar va javoblar
ni topish, 
o’yinlar va 
mashqlar orqali rejalashtirilgan. 
Qo’llanma materiallarining asosi maqsadli auditoriya tomonidan quyidagilar 
haqida bilimlarga ega bo’lish 
imkoniyatidan tashkil topgan:

---

14
-
axborot bu nima, uning xususiyatlari qanday va uni qanday qilib tez 
hamda oson tasdiqlash mumkin?
-
tanqidiy fikrlash bu nima, bugungi kunda uning ko’nikmalarini nima 
uchun rivojlantirish muhim va u qanday axborot muammolarini uddalay 
oladi?
-
dalilni fikrdan, soxta ma’lumotni va manipulyatsiyani 
rost va ishonchli 
axborotdan, reklamani targ’ibotdan qanday ajratish mumkin
?
-
“nafrat 
tili
”, stereotiplar, odatlangan fikrlash nima ekanligi tushunish
;
-
firibgarlarning, haqoratning qurboniga aylanmaslik uchun ijtimoiy 
tarmoqlarda o’zingizni qanday tutish, o’z shaxsiy sahifalarni va 
ma’lumotlarni himoya qilishning oddiy va mavjud tizimlardan 
foydalanishni o’rganish
;