MəHƏRRƏm hüseynov poetik frazeologiYA



Yüklə 0,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/68
tarix02.01.2022
ölçüsü0,93 Mb.
#40440
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   68
frazeoloji

M
ən özüm də 
Böhtanların  
Bil
əyini qatlamayan 
Qibt
ələri, həsədləri 
Ayaqlayıb adlamayan 
Bir sevgini ist
əmirəm (54, 186). 
 
Su bulaqda 
bardaqlanıb 
Xurma 
baxır xumar-xumar. 
Nar budaqda 
pardaqlanıb 
Çırtma vursan qanı çıxar (83, 37). 
 
N
ə gözümüzdə yaş qaldı, 
N
ə qəlbimizdə məhəbbət. 
İlanın ağına da, 
Qarasına da lənət (96, III, 185). 
Bu s
əhər... açılan, atlanan ürək 
Atından salırdı qəmi, kədəri. 
Hayıf ki, səhərin gözündə yeltək 
Ömrü göd
ək olur kəpənəklərin (100, 13). 
 


          
 
 
50 
Bel
ə də çarə olar, 
Bel
ə də acıq olar, 
Onda bütün 
qapılar 
Qapıdan qovulub 
 
 
 
p
əncərədən 
P
əncərədən qovulub 
 
 
        bacadan gir
ənlərin 
Üzün
ə açıq olar (99, 99). 
 
Frazeoloji  birl
əşmələr  şeir  dilində  ona  görə  son  dərəcə 
tutumlu  v
ə  əhatəlidir  ki,  onlar  lirik  təəssüratlar  aləminin 
z
ənginliklərində  və  rəngarəngliklərində  fəallıq  göstərməyə 
qadirdirl
ər  və  böyük  ifadəlilik  imkanlarına  malikdirlər.  Onlar 
şeir  mətnində  lirik  təsvirə,  müfəssəl  və  təsirli, forma  əlamətinə 
dön
ə bilmək çevikliyi ilə seçilir. Poeziya dili ilə həyatın dolğun, 
kövr
ək  və  müdrik  ifadəsində  frazeologizmlər  aktivləşir.  Bunun 
s
əbəbi  aydındır:  frazeoloji  vahidlərin  daxili  potensialında 
sanballı  fikir  yükü,  hərəkət,  üslubi-semantik  siqlət,  dramaturji 
g
ərginlik vardır. 
Frazeoloji  birl
əşmələrin  ümdə  bir  xüsusiyyətini  ifadə  edən 
bir  c
əhət  də  əhatəsindəki  sözləri  də  yeni  obrazlı  çalarlarla 
z
ənginləşdirməkdən, onları kəsərli ifadəliliklə silahlandırmaqdan 
ibar
ətdir.  Varlığın  bədii  dərk  və  inikasının  prinsiplərini  əsas 
tutmaqla  söz  s
ənətkarı  frazeologizmlərin  misilsiz  üslubi 
canlılığını öz fərdi təcrübəsi ilə zənginləşdirir. Bununla yanaşı, 
frazeoloji  faktlarla  daxili 
bağlılıq  mətn  mühitindəki  sözlərdə 
poetik 
şüalanma  xislətini  gücləndirir.  Əhatəsindəki  sözlər 
frazeoloji  birl
əşmələrdən  məcazi-poetik  məna  çalarlarının 
əlvanlığını əxz edirlər. Frazeologizmi məqsədə müvafiq şəkildə 
v
ə yerində işlədəndə onun «ətri» misraların, bəndin bütün hissə-
l
ərinə  səpələnir.  Mayasında  olan  ekspressiya  da,  emosiya  da 
meydana 
çıxır,  professional  keyfiyyətlərlə  zənginləşir. 
Poetikl
əşərək sənət dilinə çevrilmə frazeoloji birləşmələrə xasdır 
v
ə bundan irəli gələrək onlardan istifadə zahiri bər-bəzək naminə 


          
 
 
51 
deyil.  Bu 
şeir dilində elə bir təbii yaradıcılıq amilidir ki, zahiri 
c
əhəti, forma əlamətini şeir sənətinin daxili mahiyyətindən asılı 
edir. 
 
S
ən gözmü ağartmısan 
Ayın üzü bəmbəyaz. 
Dinm
əyin ağrılıdı 
O zil s
əsin bəm, bəyaz (99, 46). 
 
Kaş ki bu sözləri sən deməyəydin 
Oduna 

Yüklə 0,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   68




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin