Mehman Ağayev, Sultan Əliyev ÄÈÀËÈÇ Bakı – 2010

Səhər yeməyi

1. Yulaf sıyığı, südlü, duzsuz    300          9.7           12.2           42.5

2. Həftəbecər, duzsuz                230          3.3           10.7           18.1

3. Çay, limon ilə                       200          -               -                 -

2-cı səhər yeməyi

1. Kotlet, kələmdən                     200           6.6            20.3           33.6

Nahar yeməyi

1. Salat pomidor, xiyar ilə         160           1.1             9.4              5.7

2. Sup, tərəvəzdən                        250           1.7            4.8              9.7

3. Raqu, tərəvəzdən                       250            5.3           13.5            30.4

4. Jele, limondan                            125            2.3             -                20.5

Günorta yeməyi

1. Itburnu bişməsi                     200         -                 -                 -

412

Dializ

Şam yeməyi

1. Gül kələmi, suxaridə 

    qızardılmış                            200         6.4             13.5            24.6

2. Qara gavalı piroqu               120         7.9              10.0           82.0

3. Çay limon ilə                      800          -                    -                -

Gecə

1. Gavalı şirəsi                          100         0.2              -                16.6

Bütün günü

1. Ağ çörək                                 300        23.7            5.7            158.1

2. Şəkər                                      30                                                28.6

3. Limon                                  1 ədəd 

Cəmi:  Kaloriliyi 3090 kkal      2865         68.2         100.1          470.4

Qadağan edilir:

  Kəskin və duzlu yeməklər, hisə verilmiş  ət, 

balıq, quş, konservlər, duza qoyulmuş məmulatlar, alkoqol.

Bu pəhriz uzun müddət verilə bilər. 

Aşağıdakı  cədvəldə (cədvəl 1) əsas qida məhsullarının 100 q 

hesabına tərkibi verilmişdir və  cədvəldən istifadə edərək XBÇ 

xəstələri üçün hər bir xəstənin daha çox xoşladığı yeməklərə üyğun 

menyu tərtib etmək  olar.

                                                                                        Cədvəl 1

Qida məhsullarında əsas maddələrin miqdarı

(100 q yeməli hissəsinə münasibətdə)

Məhsul

Zülal

q

Yağ

q

Kar-

bo- 

hidrat

q

Na, 

mq

K,

mq

Ca, 

mq

Mg,

mq

P,

mq

Fe,

mq

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Ət və balıq məhsulları

Qoyun əti

16,3

15,3 -

60

270 9

18

178 2,6

Mal əti

18,9

12,4 -

60

315 9

21

198 2,6

Donuz əti

11,4

49,3 -

40

189 6

17

130 1,3

413

Əlavələr. 

Xroniki böyrək çatışmazlığı 

zamanı pəhriz. 

Cöngə əti

19,7

1,2

-

108

344 11

24

189 1,7

Kolbasa

12,1

13,5 -

822

298 28

22

188 2,2

Toyuq

12,2

18,4 0,7

110

194 16

27

228 3,0

Ördək

15,8

38

-

58

165 23

25

200 3,0

Karp

16

3,5

-

-

101 12

13

123 -

Çapaq

17,1

4,1

-

58

284 26

28

152 0,3

Xanı 

balığı

17,6

5,2

-

246

36

21

213 0,5

-

Nərə 

balığı

15,8

15,4 -

-

-

-

-

-

-

Paltus 18,9

3,0

-

-

513 -

60

-

0,7

Stavrida 18,5

5,0

-

-

350 64

20

225 0,5

Treska 17,5

0,6

-

78

338 39

23

222 0,6

Durna-

balığı

18,8

0,7

-

-

-

-

-

-

-

Kürü 

(nərə)

28,9

9,7

-

5

37

-

-

236 -

Süd məh sulları

Pasterizə 

olunmuş 

süd

2,8

3,2

4,2

50

146 121 14

91

0,1

6% yağlı

3,0

6,0

4,7

50

146 124 14

92

0,1

Ryajenka 

6% yağlı

3,0

6,0

4,1

50

146 124 14

92

0,1

Xama 

10% yağlı

3,0

10,0 4,0

50

124 90

10

62

0,1

Qaymaq 

10% yağlı

3,0

10,0 2,9

50

124 90

10

62

0,1

414

Dializ

Xama 

20% yağlı

2,8

20,0 3,6

35

109 86

8

60

0,2

Xama 

30% yağlı

2,6

30,0 2,8

32

95

85

7

59

0,3

Kəsmik 

yağlı

14,0

18,0 1,3

41

112 150 23

217 0,4

Kefi r yağlı 2,8

3,2

4,1

50

146 120 14

95

0,1

Kefi r 

yağsız

3,0

0,05 3,8

52

152 126 15

95

0,1

Prosto-

kvaşa

2,8

3,2

4,1

50

146 121 14

94

0,1

Qatılaş. 

süd

7,2

8,5

56

10,6

380 307 34

219 0,2

Holland 

pendiri

23,5

30,9 -

950

-

760 -

424 -

Rus 

pendiri

23,4

30,0 -

1000

116

1000

47

544 0,6

Yarmalar, un, paxla, makaron məhsulları

Buğda 

unu, əla 

növ

10,3

0,9

74,2

10

122 18

16

86

1,2

Buğda 

unu, 

I növ

10,6

1,3

73,2

12

176 24

44

115 2,1

Manna 

yarması

11,3

0,7

73,2

21

120 20

30

84

2,3

Qarabaşaq 12,6

2,6

68

-

167 70

98

248 8,0

Qarabaşaq 

yarması

9,5

1,9

72,2

-

-

48

-

256 4,9

415

Əlavələr. 

Xroniki böyrək çatışmazlığı 

zamanı pəhriz. 

Düyü 

yarması

7,0

0,6

77,3

26

54

24

21

97

1,8

Darı 

yarması

12,0

2,9

69,3

39

201 27

101 233 7,0

Çovdar 

yarması

11,9

5,8

65,4

45

292 64

116 361 3,9

Arpa 

yarması

10,4

1,3

71,7

-

-

-

-

343 1,6

Əla növ 

makaron 

məmulat-

ları 

10,4

0,7

75,2

10

124 18

16

37

1,2

Qara 

çörək

4,7

0,7

49,8

383

67

21

19

87

2,0

Buğda 

çörəyi

8,1

1,2

46,6

479

175 32

53

128 2,4

Əla növ 

çörək

7,6

0,6

52,3

349

93

20

14

65

0,9

Adi baton

7,9

1,0

51,9

368

133 25

35

86

1,6

Qurut

8,5

10,6 71,3

301

109 24,

17

75

1,1

Tərəvəz

Şalğam

1,2

0,1

8,1

10

238 40

7

41

1,5

Yaşıl 

noxud

5,0

0,2

13,3

2

285 26

38

122 0,7

Kabak

0,6

0,3

5,7

2

238 15

9

12

0,4

Kələm

1,8

-

5,4

13

185 48

16

31

1,0

Gül 

kələmi

2,5

-

4,9

10

210 26

17

51

1,4

416

Dializ

Kartof

2,0

0,1

19,7

28

568 10

23

58

0,8

Yaşıl 

soğan

1,3

-

4,3

57

259 121 18

26

1,0

Baş soğan 1,7

-

9,5

18

175 31

14

58

0,8

Xiyar

0,8

-

3,0

8

141 23

14

42

0,9

Bibər

1,3

-

4,7

7

139 6

10

25

0,8

Cəfəri 3,7

-

8,1

7,9

340 245 85

95

1,9

Ravənd 0,7

-

2,9

35

325 44

17

27

0,6

Turp 1,9

-

7,0

17

357 35

22

26

1,2

Çuğundur 1,7

-

10,8

86

388 37

43

43

1,4

Sarımsaq

6,5

-

21,2

120

260 90

30

140 1,5

Yerkökü

1,3

0,1

7

21

200 51

38

55

1,2

Təzə 

göbələk

3,2

0,7

1,6

-

-

27

-

89

5,2

Quru-

dulmuş ağ 

göbələk

27,6

6,8

10

-

1200

184 -

606 35,5

Yumurta, kərə və bitki yağları

Toyuq 

yumurtası

12,7

11,5

0,7

71

153 55

54

185 2,7

Kərə yağı

0,6

82,5 0,9

74

23

22

3

19

0,8

Əridilmiş 

kərə yağı

0,3

98

0,6

-

-

-

-

-

-

Günə-

baxan, 

qarğıdalı, 

pambıq 

yağı

-

99,9 -

-

-

-

-

-

-

Marqarin

0,3

82,3 1,0

187

13

12

1

8

-

417

Əlavələr. 

Xroniki böyrək çatışmazlığı 

zamanı pəhriz. 

Meyvələr, giləmeyvələr, şirələr, mürəbbələr

Qarpız 0,7

-

9,2

16

54

14

224 7,0

1,0

Yemiş 0,8

-

9,6

32

330 16

13

1,0

Balqabaq 1

-

6,5

14

170 40

14

25

0,8

Ərik 0,9

-

10,5

30

305 28

19

26

2,1

Portağal 0,9

-

8,4

13

197 34

13

23

0,3

Albalı 0,8

-

11,3

20

256 37

26

30

1,4

Nar 0,9

-

11,8

-

-

-

-

-

-

Qreypfrut 0,9

-

7,3

13

184 23

10

18

0,5

Armud

0,4

-

10,7

14

155 19

12

16

2,3

Limon 0,9

-

3,9

11

163 40

12

22

0,6

Narıngi

0,8

-

3,6

12

210 35

11

17

0,1

Şaftalı

0,9

-

10,4

-

363 20

16

34

4,1

Gavalı

0,8

-

9,9

18

214 28

17

27

2,1

Gilas

1,1

-

12,3

13

233 33

24

28

1,8

Alma

0,4

-

11,3

26

248 16

9

11

2,2

Mərsin

0,7

-

8,6

7

73

40

7

16

0,4

Üzüm

0,4

-

17,5

26

255 45

17

22

0,6

Çiyələk

1,8

-

8,1

18

161 40

18

23

1,2

Quşüzümü 0,5

-

4,8

12

119 14

8

11

0,6

Krıjovnik

0,7

-

9,9

23

260 22

9

28

1,6

Moruq 0,8

-

9,0

19

224 40

22

27

1,6

Qırmızı 

qarağat

0,6

-

8,0

21

275 36

17

33

0,9

Qara 

qarağat

1,0

-

8,0

32

272 36

36

33

1,3

Qaragilə 1,1

-

8,6

6

51

16

6

13

7,0

418

Dializ

İtburnu, 

quru 

4

-

60

13

58

66

20

20

28,0

Ərik şirəsi 0,5

-

14

15

245 3

-

18

0,2

Portağal 

şirəsi

0,7

-

13,3

-

-

18

-

13

0,3

Üzüm 

şirəsi

0,3

-

18,5

15

212 19

16

20

0,3

Albalı 

şirəsi

0,7

-

12,2

3

250 17

6

18

0,3

Nar şirəsi

0,3

-

14,5

-

-

-

-

-

-

Şaftalı 

şirəsi

0,3

-

17,5

-

-

-

-

-

-

Gavalı 

şirəsi

0,3

-

16,1

-

-

-

-

-

-

Qara 

qarağat 

şirəsi

0,5

-

8,3

-

133 40

35

20

-

Alma 

şirəsi

0,5

-

11,7

2

100 8

5

9

0,2

Gavalı 

mürəbbəsi

0,4

-

74,6

9

107 15

9

14

1,1

Alma 

mürəbbəsi

0,4

-

68,7

13

123 11

5

7

1,3

Ərik 

povidlası

0,4

-

63,9

18

163 22

14

19

1,5

Alma 

povidlası

0,4

-

65,3

16

149 14

7

9

1,8

419

Əlavələr. 

Xroniki böyrək çatışmazlığı 

zamanı pəhriz. 

Şəkər, qənnadı məmulatları

Şəkər tozu -

-

99,8

1

3

2

-

-

0,3

Nişasta

0,1

-

79,6

6

15

40

-

77

-

Bal

0,8

-

80,3

25

25

4

2

-

1,1

Karamel

-

0,1

96

1

2

14

6

6

0,2

Şokolad

6,9

35,7 52,4

76

543 187 38

235 1,8

Marmelad -

0,1

77,7

-

-

10

4

4

0,1

Pastila

0,5

-

80,4

-

-

11

-

5

0,4

Zefi r

0,8

-

78,3

-

-

9

-

8

0,3

Peçenye 7,4

10

76,2

29

120 20

30

83

1,5

Biskvitlər

4,7

9,3

64,2

23

64

30

16

68

1,0

Konservlər

Yaşıl 

noxud

3,1

0,2

7,1

360

135 1,6

21

53

0,7

Yunan 

qabaqı

1,7

8,6

8,5

650

235 30

29

94

6,0

Badımcan 

kürüsü

1,7

13,3 6,9

610

305 43

30

71

7,1

Çuğundur 1,2

0

7,1

480

288 15

16

29

0,6

Tomat 

qabıqlı

0,5

-

2,1

480

260 30

15

35

0,8

Tomat 

şirəsi

1

-

3,3

-

286 13

26

32

0,7

                                              

420

Dializ

Normal laborator göstəricilər

B

öyrək xəstəlikləri zamanı müntəzəm istifadə olunan labo-

rator müayinələrin normal göstəriciləri cədvəl 1-də  təqdim    

olunur.

                                                                          

Cədvəl 1                                                                                                   

Qanun bəzi normal laborator göstəriciləri

Göstərici

Ölçü vahidi

Norma 

Eritrosit        (q)

                     (k)

x10

12

/l

3,8-4,5

4,0-5,2

Hemoqlobin (q)

                     (k)

q/l

120-150

130-170

Hematokrit   (q)

                     (k)

%

36-45

42-49

Leykosit

10

9

/l

4,3-9,0

EÇS              (q)

                     (k)

mm/saat

3-15

2-10

Trombositlər

x10

5

/l

140-400

Fibrinogen

q/l

2-4,0

pH

7,38-7,42

PCO

2

mm civə süt.

33-45

BS

mmol/l

21-26

BE

mmol/l

±3

SHbO

2

%

95-97

Sidik cövhəri *

mmol/l

2,5-8,3

Kreatinin

mmol/l

0,04-0,11

Sidik turşusu

mmol/l

0,12-0,24

421

Əlavələr. Normal laborator göstəricilər. 

Bilirubin

           ümumi

           sərbəst

           birləşmiş

mkmol/l

8,5-20,5

5,5-20,5

0-2,57

Ümumi zülal

q/l

63-80

Albumin q/l

40-52

Qlobulin

q/l

25,0-32,0

Xolesterin

mmol/l

3,4-6,5

Ümumi lipidlər

q/l

4,5-7,0

Natrium

mmol/l

135-147

Kalium

mmol/l

4,0-4,8

Kalsium

            ümumi

            ionlaşmış

mmol/l

2,1-2,8

1,0-1,25

Maqnezium

mmol/l

0,5-1,0

Dəmir

mkmol/l

14-23

Fosfor mmol/l

0,9-1.4

Qlükoza

q/l

3,5-5,7

Transferrinin dəmir ilə 

doyması

%

20,0-45,0

Qələvi fosfataza

v

38-138

 Ferritin

ng/ml

100-800

ALT

v

0-40

AST

v

0-40

İmmunoqlobulin G

mkmol/l

40-112

İmmunoqlobulin A

mkmol/l

15-24

İmmunoqlobulin M

mkmol/l

0,8-2,2

İmmunoqlobulin D

mkmol/l

0,9 qədər

İmmunoqlobulin E

nmol/l

0,5-30,0

422

Dializ

* Bəzi biokimyəvi göstəricilərin SI  vahidlər sisteminə çevrilməsi koeffi sienti

Kreatinin mq% × 88,4 = mkmol/l x 0,0113 = mq%

Sidik turşusu mq% × 59,5 = mkmol/l x 0,0168 = mq%

Sidik cövhəri mq% × 0,166 = mmol/l x 6 = mq%

Qlükoza  mq% × 0,055 = mmol/l x 18 = mq%

Kalsium mq% × 0,25 = mmol/l x 4 = mq%

Fosfor mq% × 0,321 = mmol/l x 3,1 = mq%.

URR və UF görə Kt/V-nin tapılması üçün 

nomoqram

       

Sidik cövhərinin təmizlənməsi ilə  əlaqədar olaraq URR=0,60,   

Kt/V=1,0, UF/W=4,2/70=0,06 (6%). Vertikal oxdan başlayaraq 

URR tapılır, xəttlə sağa gedərək UF/W=0,06-dan başlayan əyriliklə 

kəsilən nöqtə tapılır. Bu nöqtədən aşağı horizontal xəttə (absis) 

qədər enib onunla kəsişən nöqtə tapılır və bununla da Kt/V-yə uyğun 

göstərici tapılır.

Urea kinetic modeling calculators (http://www.hdcn.com/hd/uk-

mcalc.htm). 

Òÿõìèíè Êò/Â

423

424

Êîìïóòåð äèçàéíû:

Â. Äàâûäîâ

Å. Úÿôÿðîâ

Êàüûç ôîðìàòû 64/92, 1/16. Îôñåò ìàò 100 ãð

7 ÷àï âÿðÿãè. Ñèôàðèø ¹ 1003

424 ñÿù. Òèðàj: 500 ÿäÿä.  

“Îñêàð ÍÏÌ-íèí ìÿòáÿÿñèíäÿ îôñåò öñóëó èëÿ ÷àï îëóíìóøäóð

Áàêû, Òáèëèñè ïðîñïåêòè 3001

Òåë: 430 23 10, 430 23 20