Məmməd Araz. Seçilmiş əsərləri- II cild
Yüklə 0,81 Mb.
|
|
Nə dolu şax sındı dostlar bağında! Təzəcə bölmüşdüm qardaş qəmini, Göz yaşım göz yaşı üstəydi hələ. Firidunun qəbri göyərməmişdi, Elçinin başdaşı istiydi hələ. Dərd asan əkilir, çətin biçilir, Namərd əlləridir çox dərdə dibçək. Əyilib bir qolu məzardan keçir, Sən çox da duz yolda düz xətti düz çək. Fələyin qılıncı daş parçalayan, Taleyin qalxanı yarpaq gücündə. Dost qəlbi dayandı, ürəyim dayan! Dost səsi qeyb oldu səslər içində! Qəşəm - o dağ çayı, o dağ qartalı, Varağı torpaqdı, yarağı torpaq! Yadımda bir zərif misrası qalıb, "Sahibsiz torpaqdı, yaralı torpaq!" Möcüzə inanmaz möcüzəydi bu Son görüş nidamız bu nida, qardaş! Səhəri sən mənə təbrik məktubu, Axşamı mən sənə: əlvida, qardaş!.. Faiq - dost bağında var əlli bağban, Gözündən daşardı qəlbinin nuru, Nəydi borc aldığı ata-babadan? – İnsan sədaqəti, insan qüruru. Nə qara qar oldu bu payız qarı, Kimi qaralayır bu yazı indi? İlahi, seyrəldi dost sıraları! Mənə yönəlibdi sel ağzı indi... Noyabr 1984, 1986 42 GÖZLƏYƏNİM OLAYDI... Gedən yerini olaydı Qabil
Gözləyənim olaydı... Məndən qabaq deyiblər. Başdan gələn boş sözü Başa çomaq deyiblər: Gedən qalandan qopur, Qalana dağ deyiblər, Hər ağılsız addımı Ağla yamaq deyiblər: Söz hikmətə dönəndə - Qızıl tabax deyiblər. Gözləyənin olaydı... Elə səmtə gedəydim, Elə səmtə; gərəydim, Quzular qurd yeyəndir, Toxlar toxluqdan doyub, Toxlar sükut yeyəndir. Aclıq aca plovdur, Aclar ümid yeyəndir. Gözləyənin yanına Səsləyənim olaydı... Elə səmtə gedəydim, Elə səmtə; göyərdim Ulduzlara çatmağa Mələklər at satırlar. Əlsiz-ayaqsızlara Quşlar qanad satırlar. Bir görəydim əzənlər Necə imdad satırlar. Tale qoyub hərraca Ay haray-dad" - satırlar. 43 Gözləyənim olaydı... Kaş o günü görəydim. Sədamın əks-sədamı Opdüyünü görəydim. Yerin yerə halallıq Səpdiyini görəydim. Həlimliyin büdrəməz Sərtliyini görəydim. Mindən bircə namərdin Mərdliyini görəydim... Gözləyənim olaydı... Görüş müşkül olsa da, Təzədən alışardım Atəşim kül olsa da. Ölüm yedəkçi olsa, Batmaz ömür yelkənim, - Özümü saxlamasa, Saxlar diri kölgəmi. Gözləyənim olaydı... Gözləyənim olmasa, "Döz" deyənim olaydı... 7 dekabr, 1986 44 MƏMMƏD ARAZ QAYASI Bu yaxınlarda aldığım oxucu məktubunda deyilir ki, "Sanbulaq" adlanan dərəyə gedən yolun üstündə bir sal daşa "Məmməd Araz kürsüsü" adı vermişik. Kövrəldim. Onu çoban dostumun hədiyyəsi saydım. O sal daş mənə bir qaya boyda göründü. Xəyalən o qayanın görüşünə getdim. Farmanına, təltifinə alqış, ey çoban Məmməd-Qaya. Qaya-Məmməd, Xoş gördük sizi. Olsa-olsa mən olaram adi daş çapan: Çopur qaya, Qara Məmməd, Xoş gördük sizi! Bu görüşü göydən baxan qartal da duyur - Qanadından lələk salır - Təbərrük üçün. Qabaq-qənşər qayalıqda kəklik oxuyur, Var ol səni, xallı pəri, bu təbrik üçün. Yaz dolusu, qəzəbini çiynimdə soyut, Qış sazağı, qılıncını çiynimdə gəzdir! Qara şeytan, qiyafəni yanımda soyun, Boz canavar, boyrümdəcə bala əmizdir. Fərhad külək, Yıx, yelpiyin yıxan daşları, Beyinlərdə, ürəklərdə daş yara bilək, Yuxarıdan aşağıya yağan daşları Aşağıdan yuxarıya qaytara bilək. A dağ çayı, Səs vermişdin səsindən mənə. Bir yaz günü nəfəsindən qapdılar onu. Yumalayıb, tapdalayıb palçıq yerinə Üzü bomboz divarlara yapdılar onu. 45 Şəhidlərin qəbri üstə yanan səsimi Yanan qandı, duyan duydu... Danan qaldımı?.. Qılıncımı bürmələyib, qalan səsimi Şəhriyara pay yolladım, bilməm aldımı? Bu daşların daş quyruğu, daş yamağı yox! İnsanlığım, daşlığıma söykən, qürrələn. Daşın daşa baltası yox, Badalağı yox. Batan səsim, bitən səsim-qaya qüllələr!.. Kürəyimdə yerin-göyün ağır yığını, Möhürlənmiş hər ucalıq yüksəliş deyil. Mən duyuram sən olmağın ağırlığını, Ey mən - qaya, mən olmaq da asan iş deyil... 25 dekabr, 1986 46 DAHA İNANMIRAM... Daha inanmıram boş vədələrə, Göz yaşın od olsa – qəhər demərəm. Ağızdan ağıza qaçan xəbərə Sağsağan deyərəm, Xəbər demərəm. Bu yorğun yolçunun yolu yoxuşlu, Cənnət vəd eləmə üfüq dalmda. Yoluma daş-qaya diyirlə, xoşdu, Alnıma güllə sıx açıq alınla. Toxumu haram əl hövkələyəndə Səpinçi döşlüyü dəni saxlamır. Meşə dincliyinə balta dəyəndə Meşələr dumanı, çəni saxlamır. Yalana dəm tutdun - yağışdı, yağır. Qibləyə tuşlanan andı neynirəm: Yəhəri yastıqlı, Yüyəni yağlı Ayağı buxovlu atı neynirəm. Daha boş vədənə inamnıram mən, Vədə yük olanda yerimək olmur. Doğrunu görəndə xəcalətindən Qar kimi, Buz kimi ərimək olmur. Bu necə vəddir ki, - irişən ilğım, Qaçanı, qovanı bara yetirməz: Bu kobud məsəldir - ayğırsız ilxı Kişnərti yetirər, Bala yetirməz. 47 Söz kəlam bişirər ağız kürrədə, Dəyər öz başına - dəyənək olsa... Şükür bu günə də, Ötən günə də, Hər şey olacaqdı gələcək olsa. Mən rəncbər oğluyam - doğruya qulam: Od halal olmasa, ocaq alışmır. Ha dedim: vədindən atəşgah quram, Kibritim alışmır, Vallah, alışmır... 28 dekabr, 1986 48 PUŞKİNƏ
Necə deyim: ölümünün yüz əlli ili?.. Sənin əlin tətikdədir yüz əlli ildi. Çox xırdalar bərk ayaqda qeybə çəkilir, Böyük dərdlə vuruşana böyük deyildi. Səndən keçdi Rusiyaya atılan güllə, Namərd bilir: xalq ürəyi - şair ürəyi! Ölümsüzdür açıq-aşkar açılan güllə, Qara həsəd gizli-gizli yeyir ürəyi. Hər xəyanət uçrumundan bir tale alsaq, Min gccəmiz, Min küçəmiz çıraqban olar. Məncə, şair qüruruna daş atan alçaq Anasına-bacısına kəm baxan olar. Sənin səsin: "Hər zamanda zamandan qorun Qalır pislər yaddaşında, pis illər ölmür! Bir Dantesə bəsdi bircə hörümçək toru, Çətin odur - qatil ölür, qatillər Ölmür". İndi qatil min donludu, Bir donlu deyil. İndi "ağıl daşqınından" qatil artmada. İndi qatil atlı deyil, Faytonlu deyil, İndi qatil ulduzlara kəmənd atmada! Şair səsi el səsinə Allahdan yaxın, Hər diri söz, hər incə dil bir inci zərrə.
Nəsiminin qürubunu görsəydin, yəqin Sən birinci namizəddin ikinci yerə. Yenə şair güllələyir görünməz əllər, 49 Yenə səsi səs göyərdir Nerudaların, Taxıl əkir, un ələyir fənd bilməəllər, Yenə əllər ətəyində - yağışın, qarın. Ölməzliyi ucaldana ölməz deyilir: Qibtəçini kindi boğan, Kindi öldürən. Gəl geriyə varaqlayaq yüz əlli ili, Qatil, görək kimdi ölən, kimdi öldürən!.. 1987 50
Bu mənzilə necə yetdim, Vallah, xəbərim olmadı. Heçdən qaçıb, heçə yetdim, Vallah, xəbərim olmadı. Bu dağlar üzü ağdılar... Qarını pünhan sağdılar, - Qara üzlərə yaxdılar! – Yaylaq, xəbərin olmadı. Dünən özümü yormuşdum, Günəşli göydə kor quşdum... Üzü uçruma durmuşdum, Qorxaq, xəbərin olmadı. Daşda, dəmirdə yaşadım, Açıq qəbirdə yaşadım, Dəni xəlbirdə yaşadım, Torpaq, xəbərin olmadı. Bu necə dəhnə: yuyundum, Bu necə novça: üyündüm, Nə arxdı açdın, suyundan Allah, xəbərin olmadı... 1987 51
Dostum İsaya Tikanlı yazılar yazdığım yetər, Kağız da, qələm də dincəlsin bir az. Nə qızıl üzəngi, nə gümüş yəhər, Yol hamar olmasa, könül oxşamaz. Bəs kimdən "töhfədir" yolumda bu tir? Yolum, yol kəsəni kövrək görmədim. Çiçək talasında qanqal da bitir, Heç bundan darılan çiçək görmədim. Tikansız yazılar-kökü dərində, Sözə arğac elər söz bildiyini. Tikanlı yazılar çax-çax yerində, Zaman üyüdəcək öz bildiyini. Mələklik yaşıdır-deyək ki, yaşım - Bütün su arxları süd dartır gecə..." Uçruma söylədim: "nənnidi", yaxşı, Uçruma gedənin qolundan, necə?.. Bəlkə az düşünüm, dayaz düşünüm? – "Oların", "olmazın" təkəri birdi. Arı tikanıyla ilan dişinin Bəlkə çəkisi bir, zəhəri birdi. Bəlkə heç görməyim görünən qəmi, Malalı ömrə də ömürdü deyim. Xəyanət caynaqlar didsə sinəmi, "Qarışqa tükümü gəmirdi", - deyim? Quruda quzu desəm - bu, qurd arzusu, Yazıqlıq bacarır collad olanlar. 52 Quzuya qurd desəm - istəməz quzu, Yazıqlar! Hər dəmdə yazıqdı onlar. Taleyim, taleyin hökmünü çağır, Ömrümə qış verdi - qarı yarımçıq... Könlümə üz tutdum yır-yığış çağı, Baharı yarımçıq, yarı-yarımçıq... Bu dünya güllükdür, agar inansan, Bir lalə camına dolmaq olurmu? Söykənək bildiyim qara tikansa Gör onda tikansız olmaq olurmu?.. Hardasa işıqdan çələng toxunur, Hardasa səsimə dağ qulaq asdı. Nə yaxşı dost sözü palıd toxumu, Nə yaxşı tikanı becərən azdı... 1987
53 VƏZİFƏ, İNSAN... Vəzifə insana şan-şöhrət deyil, İnsan vəzifəyə şöhrət olmalı. Bəxiyar Vahabzadə Keçərdin göylərin yeddi qatından, Çağlayan çağında nə çağa düşdün! Ayağın üzüldü mənsəb atından, Ayağın üzüldü – Ayağa düşdün. Gödənə göz tikən ağlın qudurdu; Bilmədin haqq-nahaq ata malıdır. Yıxdığın payını yıxıldı, durdu, Növbə yıxanındır - yıxılmalıdır. Yolun əvvəlində görünmür sonu, Bu gülünc sonluğa gülməzdim onda. Sağ gözün son gözə qonşuluğunu Bilməli olsan da, bilməzdin onda. Devikmə, təntimə, özünü yolma, Yoxdu, ötürmələr, qarşılamalar. Bu həmin qatardı, həmin yolunan... Bu həmin adamlar, o qarışqalar... Özün öz gəzənin, özün itiyin, Bir daş yaddaşında izin qalıbsa, Qonşu pişiyinin, qonşu itinin Üzünə baxmağa üzün qalıbsa, Səhərlər eyvana çıxmağa qorxma, Üfüqə; Günəşə baxmağa qorxma. İndi öz hökmünlə ev dustağı sən, Üzü dönüklərə dönükdür bu xalq. 54 Əyil, sürt üzünə bu torpağı sən, Əyilsən, bağışlar, böyükdür bu xalq. Bir dən bitirmədi öz alın tərin, Yox Günəş zərrəsi qanında, yazıq. Yazıqdı yaşmaqlı pəncərələrin, Dost əli açmayan qapın da yazıq. Bu dəniz kimliyin fərqinə varmaz, Cəmliyin, kəmliyin fərqinə varmaz. Hərdən çıx sahilə ayaq gəminlə, Su səni daşlamaz, meh səni yıxmaz. Cavanlıq dostların şeş-beş dəmində, Vəzifə dostların sahilə çıxmaz. Mənəmlik, hərislik gözdən tük qapar, İnsan alçalanda, insan enəndə. Vəzifə çapardır, kəmfürsət çapar, İnsan öz əliylə yəhərlənəndə. Vaxt olur vicdanın səsi baş yarır, Onda keçmişini çağır - gələcək. Hərdən çək özünü, Çək gözəyan, Gör hansı tərəfın ağır gələcək... Duyarmı eyhamı söz duymaz, qalın, İnsanlıq ən qədim qoruqdu yerdə. Vəzifə itəndə İnsanlıq qalır, İnsanlıq itibsə - yer yoxdu yerdə! 1987 55
Dur aç pəncərəni açıq havaya, Qorxma görünməyə, Görməyə qorxma! Dur, ey yoldaş insan, dur çıx havaya, Dur, təzə gözlə bax köhnəyə, qorxma! Nə qədər söz udaq, dil sancaqlayaq, Göyərdi pıçıltı qapı dalında. Bizi anlayanı, biz də anlayaq, Səsimiz qovruldu qapı dalında. Burda iddiamız başdan yuxarı, Qapıları dalında pələngik, şirik. Burda başımızı yaddan çıxarıb Özgənin başıyla fikirləşirik. Söz açıq olanda - göz açıq olur, Göz açıq olanda - "beş", "əlli" deyil. Söz açıq olanda düz düzə quldu, Şapalaq zərbədi, Təsəlli deyil. Dartmalar, didmələr, fəndlər, bölgülər Oxunu gizlədən yay ola bilmir. Biclik tələsindən qaçan tülkülər, Düzlük tələsindan yayına bilmir. Qoşa buynuzunu gizlətmə başda, Qarnını deşəcək- içinə çəksən. Özünə görünsən sən açıq-aşkar Elə özgəyə də görünəcəksən. Sirr açar, dür- açar açarımız da, Od donsa, buz yansa -inam ələnməz. Söz açıq olanda içərimizdə "Yalanlar, filanlar" qafiyələnməz. Boş vədə fil olsa - dizi qatlanar, Tarixin "düzü düz" varağı ağdır. 56 Açmağa düyünlü həqiqətləri Duyumlu barmaqlar tapılacaqdır. Ədalət qamçısı qəzəb soyudur, Qırımlar, qurumlar itirməz onu, "Açıq söz" dediyin qızıl suyudur, Pas atan ağıllar götürməz onu. Ötəri hay-küydən qulağım batar, Yalançı köçəri, Yalan köçəri. Açdım ürəyimi, açdım taybatay, Xoş gördük, doğru söz, Buyur içəri... 1957
57 YALANÇININ EVİ YANDI Yalançının evi yandı göz qabağında, Hamı baxdı, hamı gördü, Hamı inandı. Şübhəsi yox: ilanın da, qurbağanın da: Evdi - yandı, daşdı - yandı, Torpaqdı - yandı. Yalançının dili yandı göz görə-görə, İnanmadı dili alov yaxanlar belə. Xəbər yetdi ona töhfə dil verənlərə, İnanmadı kirpiyindən yaxınlar belə. Ağlığına inam itər dağda qarın da, Ara vuran bal qatanda şərə, qeybətə. Yalançının dili yanmaz, söz bazarında Yaxşı yalan satılarsa, yaxşı qiymətə... 24 mart, 1987 58 VƏFALIYA CAN QURBAN... "Vəfasız atar gedər" Heç bilmirəm kimdi yazan, kimdi oxuyan? Vəfalıya qurban olmaz can nəyə layiq? Kimdi səhər şəfəqindən çələng toxuyan? Kimdi deyən: ölüm sözü ölməyə layiq? Səhər-səhər qapı döydüm – ürək qapısı, Dedim: "Əhdə vəfalıdan bir dəstə çiçək... Seldən qopub, yeldən qopub, Oddan yapışıb, Bir də onu bu ünvana kim göndərəcək". Üz dönəndə ünvanlar da sifətsiz, uçrum, Yaxşı olur cib töhfəsi gül töhfəsindən... Durub indi daşı öpüm, Taxtanı qucum? Nitqim batdı, dilim dondu, "dil töhfəsindən". Nə yaxşı ki, yaxşıların ünvanı dünya, Qum üstündə söz göyərdir sayalı əllər. Ovundurdu sinəmdəki dünyanı dünya, Əl uzatdım -Gül uzatdı vəfalı əllər. ...Göy gurlayır, yağış yağır, ildırım çaxır. İtən nəğmə, batan nəğmə doğulur yenə. Təzə çəhlim, təzə cığır yollara çıxır, Təzə səslə köhnə nəğmə oxunur yenə... Mən bilmirəm əhd-etibar azalıb, artıb? Odun rəngi, otun rəngi dəyişməzdi ki... Köhnə dəbdə layla demək köhnəlib artıq, Bəs neyləyək? Körpə səsi "köhnə" səsdi ki... 59 Dəli könül, vafasıza, nə söz, nə hədə... Can qurbandı söz yazana, oxuyana da! Daş heyifdi, vəfasızsa, daş atma hədər... Dəli könül, görək qeyri nə düşür yada... Bəd əl düşür öz fəndinin məngənəsinə, Məqam tapdı - qənimini qənimət verir. Zamanını çək zamanın məhkəməsinə, Zaman üzü dönüklərə zəmanət verir... 1987
60 MEYMUNA ƏL ÇALMAQ ÖYRƏDƏN UŞAQ Meymuna əl çalmaq öyrətmə, bala O bir gün özünü oyada bilər. İnsan dünyasından əl çala-çala Heyvan dünyasına qayıda bilər. Yığılar başına dost-tanışları, Hər ağız açana əl çalar qonaq. Sonra bu vərdişə uyan başları Ağıllı başlardan kim ayıracaq?! Ədalı başçılar qızar-qızınar, Meymun da meymuna alçalar indi. Daş üstə kəkliyi didən quzğuna, Daş atan meymunlar əl çalar indi. Meymuna əl çalmaq öyrətmə, bala, Uşaqsan, bu ağır bir dərddi bəlkə. Palıd yarpaqları əl çala-çala Palıda əyilmək öyrətdi bəlkə. Gərnəşər ağac da, daş da, qala da, Tülkülər, dovşanlar xoşlar bu dəbi. Tikilər fillərə yaxın talada, Çəpik qərargahı, alqış məktəbi. Nə pisdi, bu səsə qatıb səsini, Gəvəzə qarğalar tərif yazsalar. Meymun vərdişini, meymun dərsini, Ayı təlimçilər oğurlasalar... Arı balsız qalar, qarışqa dənsiz, Vaxt tapmaz əl çala çəpik çalanlar. Çətin ki, yorulsun səbri tükənsin, Meymuna əl çalmaq öyrətmə, bala! 61 Köhnə duruşunda baxar dağ-dağa, Dağ qonşu ucaya, uca dağ deyər. Meymun küllüyündə sülək sağsağan, Qanad çalmağına əl çalmaq deyər. Birdən əl çalmağa şir payı - şillə! Meymunlar meymunluq eləsə, - azdı. Birdən bu çəpiyə şirniksə şirlər... Bir meşə qoşula bu səsə - azdı. Yaxşıya yamanlıq öyrətmə, bala! Öyrətmə, meymunu, öyrətmə, bala! 1987
62 YAŞAT MƏNİ Bu dünyada qurmaq çətin, yıxmaq asan, Bir təkanla dağ yıxılar, yıxan olsan. İpə dönnəm-əgər göyə çıxan olsan, Odun sönsə, qorun ollam, Yaşat məni! Harayımı batırmağa səs alınca, Tərsi düzə cəm eləyib, tərs alınca. Mənə balta qıcıyandan dərs alınca, Baltan ollam, qolun ollam, Yaşat məni! Əyri yoldan aylı yolun yaşı qədim, Üzüyündən üzüyünün qaşı qədim. Bilməm; eşqin yazı qədim, qışı qədim... Yazın olum, qarın olum, Yaşat məni. Haqq - bir daşdır, Nahaqq - dorə, bir ağ dərə. Zülmətsevər yalquzağa qulaq dərə. Qara selin gurultusu qulaq dələr... Nahaqqa haqq qurum ollam, Yaşat meni. Qar altında yaz gözləyən əkin kimi, Ədalətə heykəl yonsan, əklil kimi. Doğruya qan, şərə qalxan vəkil kimi, Gərək ollam, Qoru məni, Yaşat məni! 1987 63
GÖZ YAŞLARINDAN Yenə gözün dolu, ürəyin dolu, Təsəlli sənindir, gileylər mənim. Vallah, öz içimdə öz dərdim donur, Vallah, bu gileylər kül eylər məni. Gözündən ovcuna arx açdin, yetər, Əl atsan, çiçəklər solar, quruyar. Üzünün yanğısı ocaqdan betər, Buludlar quruyar, sular quruyar. Mən nədən yapışım, nədən barınım, Gözlərin varisi göz yaşlarıdır. Qadın zinətinin, qadın varının Ucuz mirvarisi göz yaşlarıdır. Hələ dostlarım var - əli qolumda, Bir dərdə itiyəm, bir dərdə tuşam. Gecədən gündüzə gedən yolumda Bu göz yaşlarına çox uduzmuşam. Gördüm gülüşündən gülab yağanı, Bir gözü qızıldı, bir gözü gümüş! Duydum bir məqamda o ağlağanı, Gözü ağlayanda qəlbi gülürmüş!.. Dərdiylə, qəmiylə qoşa yatdığım O necə qəfəsdi, o necə səsdi. Büdrəyib aşanda əl uzatdığım Dikəlib qalxanda əlimi kəsdi. Yıxıldım, yıxana qəhmər durdular, O göz yaşlarına inandıqlarım. Gözümdə hörümçək toru qurdular, O göz yaşlarına inandıqlarım. 64 Qoy belə nə odum, nə közüm olsun, Ayıl bu tənəli söz daşlarından. Götür gözlərimi, dörd gözün olsun, Ağlama, qorxuram göz yaşlarından. Hələ dostlarım var - əli qolumda, Bir dərddən uzağam, bir dərdə tuşam. Gecədən gündüzə gedən yolumda Bu göz yaşlarına çox uduzmuşam... 1957
65 SAĞLIĞIMDA... "Sağlığında qiymət verin insanlara" Cabir Novruz Göz yaşını tök sinəmə - dəfn elə, Ağlayırsan - sağlığımda ağla sən. Qəhrin varsa, sağlığımda qəhr elə, Ağlayırsan - sağlığımda ağla sən. Varmı indi ahdan yanan ərəmlər, Odu odla söndürocək Sənəmlər? Bir də çətin ələ düşə bu dərnler... Ağlayırsan - sağlığımda ağla sən. Gedən gedər, qəmi qalar bir içim, Fərqi yoxdu: ya üç mini, ya üçü... Məzar üstə çoxu ağlar görk üçün, Ağlayırsan - sağlığımda ağla sən. Qorx ki, sabah qəbirlər də çapıla, "İnciləşən" göz yaşları qapıla, Göz yaşları alverçisi tapıla, Ağlayırsan - sağlığımda ağla sən. Ölüm odur - başda oturt, baş olmur, Sağlıq odur - təriflərə aş olmur. Daşa da bük, daşı da bük - daş olmur, Ağlayırsan - sağlığımda ağla sən. 1957 66
Ustad Şəhriyara Dönən döndü, yenən yendi dönməzliyə, Doğru yolun nərdivanı qalır hələ. Bəy deyiləm, söz hökmündə, Atabəyəm, Ər olmaza ər divanım qalır hələ. Dərdlə yarış meydanı da əlimdədir, Dərdlə güləş meydanı da əlimdədir. Dərdə atəş meydanı da əlimdədir, Ehtiyatda söz mcydanım qalır hələ. Bir ölkə var - özü boyda bir körükdür, Həqiqəti dil ucuna hörüklüdür. Çoxu zülmət suvağını söküb, gülür, Heydər babam, Savalanım qalır hələ. Mən bir elin, bir vicdanın köləsiyəm, Göy uçulsa, torpaq ölsə, öləsiyəm. Nə zamansa Nəsimini görəsiyəm, Bu inamım, bu gümanım qalır hələ. Öz əlinlə qala qursan öz adına Əcəl səni qoya bilməz sapandına. Qəfil düşsəm bir sevdanın kəməndinə... Qaynar təbim, qaynar qanım qalır hələ. Yüyənsizdi çoxumuzun mənəmliyi, Adilikdə dahiliyə dönəmliyi. Başımızda bu məstliyin, bu dəmliyin Boz dumanı, toz-dumanı qalır hələ. Məmməd Araz, əzilsən də əzim-əzim Araz boyu meh olmazsan bircə əsim. Ürəyindən ürəklərə köçüləsi Nur daşqını, Nuh tufanı qalır hələ. Oktyabr, 1987 67 KƏNDLƏ ŞƏHƏR ARASINDA Məndən əvvəl bu məzmunda yazılmış bir şeirə nəzirə Ömrüm keçdi Kəndlə şəhər arasında. Bulud əkdim, sel üyütdüm, Xeyirlə şər arasında. Tikə tutdum, loğma uddum, Balla zəhər arasında, Çox ağ üzü qara gördüm, Ağ qəndillər arasında. Ömrüm keçdi Kəndlə şəhər arasında... Düşünürəm bu dünyada İtən nəyim, qalan nəyim... Kəndliyəmsə, Nə atım var, nə inəyim. Şır-şır axan bulağım yox, Allı-güllü yaylağım yox. Şəhərliyəm, Elə dəmli bir cağım yox, Elə əlvan otağım yox... Ömrüm keçdi Kəndlə şəhər arasında... Asfalt üstdə "beş-daş" atdım, Çox "qərcimə-daş" oynadım, "Beş-daş" atdım, Beş daş uddum. "Təkmi-cütdə" təklik uddum. Yaxşı yalan demək uddum, Yaxşı yalan yemək uddum. Ömrüm keçdi kəndlə şəhər arasında. Cəhrəli, nehrəli Alaçıqlar gördüm. 68 Eldən elə qaçırılmış Qaçaqlar gördüm. Boylu-buxunlu alçaqlar gördüm. Gəzdim işıq dəyirmanı Kəndlə şəhər arasında. Yük daşıdım Sözlə bəşər arasında. Xətainin ayağına At yolladım Payızla yaz arasında. Səttarxana heykəl yondum, Kürlə Araz arasında. Ömrüm keçdi, Qələm-dəryaz arasında, Hələ get-gəl qurtarmyıb Bu dünyayla Məmməd Araz arasında. 18-19 mart, 1988 69 SİNƏM SƏHRA SİNƏSİ Səhra qumlarının hesabı varmı?.. Səhra küləkləri cilova yatmaz. Sinədə itəni tapmaq olarmı? Küləklər qayıdar, İtən qayıtmaz. Özümü gəzirəm əli çıraqlı, Çəkisiz, ölçüsüz qum dənəsiyəm. Hər yolun, çəhlimin qapısı bağlı, Yüklə 0,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|