“Menejment nazariyasi” fanidan test savollari


Klassik yoki ma'muriy boshqaruv maktabi fikrlarning rivojlanish davri



Yüklə 0,79 Mb.
səhifə3/6
tarix14.06.2023
ölçüsü0,79 Mb.
#129807
1   2   3   4   5   6
“Menejment nazariyasi” fanidan test savollari

Klassik yoki ma'muriy boshqaruv maktabi fikrlarning rivojlanish davri:

1885-1920 yil

1920-1950 yil

1950 —hozirgi davrgacha

1950-1985 yil


6 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 1-»Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi. Menejment va marketing fanining predmeti, ob'ekti va metodi; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati.1. Menejment va marketing fanining mazmuni va mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 1;

Klassik —ma'muriy maktabning yorkin namoyondasi:

F.Teylor

Anri Fayol

Meri Parker Follet

Abraham Maslou


7 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 11-BOB. Boshqarishda axborot va kommunikatsiya; 11.4. Kommunikatsiya va kommunikatsion jarayon; Qiyinchilik darajasi - 1

Kommunikatsiya jarayonidagi asosiy elementlar:

axborot jo‘natuvchi va kanal

axborotni qabul qiluvchi

axborot va axborot uzatish vositaei

axborot jo‘natuvchi, aynan axborotning uzi, uzatish kanali, axborotni qabul kiluvchi


8 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 10-BOB. Menejmentda motivlashtirish; 10.2. Motivlashtirish modellari va strategiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Strategiya — bu:

batafsil qisqa muddatli reja

ishchi dastur

har tomonlama detallashgan tashkilot missiyasini amalga oshirishni, hamda mahsulotlarni ta'minlash yo‘llarini, vositalarini aks ettiruvchi kompleks reja

har tomonlama bir funksional buginning vazifalari


9 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 1-»Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi. Menejment va marketing fanining predmeti, ob'ekti va metodi; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati.1. Menejment va marketing fanining mazmuni va mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 1;

Menejment — bu:

boshqaruv fani va san'atidir

resurslarni boshqarish bo‘yicha alohida mohirlik va ma'muriy ko‘nikmadir

o‘ziga xos yuksak san'at va mahoratni talab qiluvchi tanlovdir

kishilarga ta'sir o‘tkazish va cheklangan resurslardan samarali foydalangan xolda, ma'lum maqsad yo‘lida ularni boshqara olish qobiliyati


10 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 3-BOB. Boshqarish maqsadi va funksiyalari; 3.3. Boshqarish funksiyalari mazmuni va mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 1;

Boshqarishning sir — asrorlarini ilmiy asosda o‘rganishda menejment fani quyidagi usullarning qaysi birini qo‘llaydi:

kuzatish usuli

eksperiment usuli

modellashtirish usuli

sistemali yondoshuv usuli


11 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 1 Menejment va marketing fanining predmeti, ob'ekti va metodi; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi.3. Mumtoz menejment namoyondasi A. Fayol olg‘a surgan tamoyillar; Qiyinchilik darajasi - 1;

A. Fayolning diqqat markazida, eng avvalo:

«Insoniy munosabatlar» ni shakllantirish fikri turadi

ikki prinsip, ya'ni aniq qo‘yilgan maqsad va g‘oyalar, shuningdek oqil va sog‘lom fikr yotadi

 yollanma ishchilar mexnatining unumdorligini oshirishda g‘oyatda samarador va maqbul usullarni izlash turadi

ikki prinsip, ya'ni aniq qo‘yilgan maqsad va g‘oyalar, shuningdek oqil va sog‘lom fikr yotadi va yollanma ishchilar mehnatining unumdorligini oshirishda g‘oyatda samarador va maqbul usullarni izlash turadi


12 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 1 Menejment va marketing fanining predmeti, ob'ekti va metodi; «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi.1. Boshqarish ta'limotidagi yo‘nalishlar;Qiyinchilik darajasi - 1;

Bozor iqtisodiyoti sharoitida O‘zbekistonda davlat quyidagi qaysi prinsiplarga asoslanib boshqariladi:

demokratiya prinsipi

iqtisodiy munosabatlarni demokratiyalash prinsipi

yuksak ma'naviyat prinsipi

 xech qanday prinsipga asoslanmaydi


13 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 2-»Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi. Bob 1.Menejment nazariyasining shakllanishi va rivojlanishi; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi.1. Boshqarish ta'limotidagi yo‘nalishlar; Qiyinchilik darajasi - 1;

Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning ma'naviy —ma'rifiy funksiyasiga kiradi:

foyda olishni ta'minlash

xodimlarning sotsial ehtiyojlarini qondirish

 xodimlarda halollikni, adolat tuyg‘usini tarbiyalashga xizmat qilish

xodimlarning sotsial ehtiyojlarini qondirish, xodimlarda halollikni, adolat tuyg‘usini tarbiyalashga xizmat qilish


14 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 1 Menejment va marketing fanining predmeti, ob'ekti va metodi; «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi.1. Boshqarish ta'limotidagi yo‘nalishlar;Qiyinchilik darajasi - 1;

Amal qilish xarakteriga qarab boshqaruv qarorlari quyidagi turlarga bo‘linadi:

vaqtinchalik qarorlar, tezkor (operativ) qarorlar, muntazam qarorlar, vaqti —vaqti bilan qabul qilinadigan qarorlar

tezkor (operativ) qarorlar

muntazam qarorlar

vaqti — vaqti bilan qabul qilinadigan qarorlar


15 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 5-BOB. Boshqarish usullari; Fan bo‘limi - 5.3. Boshqarishning iqtisodiy usullari; Qiyinchilik darajasi - 1;

 Boshqarishning iqtisodiy metodlari:

boshqarish apparatining muayyan strukturasini tuzishga asoslanadi

buyruqlar, farmoyishlar va qullanmalar chiqarish, ularning bajarilishini nazorat qilishga asoslanadi

kadrlarni to‘g‘ri tanlashga asoslanadi

iqtisodiy manfaatlardan foydalanishga asoslanadi


16 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 10-Bob. Menejmentda motivlashtirish; 10.2. Motivlashtirish modellari va strategiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Strategik reja — bu:

bozor holatini asosli o‘rganish va oldindan baholash bilan tovarlarni ishlab chiqarish va sotishni tashkil etish, hamda shu yusinda yaxshi foyda topishni uyushtirishga qaratilgan faoliyatdir

korxona faoliyatidagi joriy tadbirkorlarni ma'lum tartibga va qonun — qoidalarga solib turuvchi rejalardir

korxonaga uzoq davrga berilgan topshiriqdir

korxona faoliyatidagi joriy tadbirkorlarni ma'lum tartibga va qonun — qoidalarga solib turuvchi rejalardir, korxonaga uzoq davrga berilgan topshirikdir


17 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 10-Bob. Menejmentda motivlashtirish; 10.2. Motivlashtirish modellari va strategiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Ob'ektiv nizolarga:

odatda qarama — qarshi tomonlarning ko‘z oldida to‘g‘ridan — to‘g‘ri vujudga keladigan nizolar kiradi

ko‘pincha fitna, ig‘vo, xiyla, nayrang, fisq —fasod shaklida rivojlanish oqibatida vujudga keladigan nizolar kiradi

odatda tabiati bo‘yicha hissiyotga berilishi, qiziqkonlik oqiBatida yuzaga keladigan nizolar kiradi

korxonaning rivojlanish jarayonida yuzaga chiqadigan real kamchiliklar va muammolar bilan bog‘liq nizolar kiradi


18 “Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi.2. Munozara amaliyini o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

 «Menejment» kursi iqtisodiy fanlar ichidagi quyidagi fanlar jumuasiga kiradi:

Umumiqtisodiy

Tarmoq

Funksional

Maxsus


19 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi - 1; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Menejmentning uchta darajasi farqlanadi:

iqtisodiy, moliyaviy, texnik

texnik, boshqaruv, institutsional

oliy, o‘rta, quyi

gorizontal, vertikal, tarmoqli


20 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Korxonaning boshqaruv modeli deganda nimani tushunasiz?

korxonaning boshqaruv strukturasining sxemasi

boshqaruv apparati xodimlari urtasidagi munosabat

boshqaruvchi va boshqariluvchi o‘rtasidagi munosabat

boshqaruvning quyi va oliy bosqichi oraeidagi munosabat


21 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

 Quyidagilarning qaysi birida eng ko‘p boshqaruv elementlari yozilgan?

rejalashtirish, asoslar va dalillar, xushyorlik, imidj

oldindan aytib berish, nazorat qilish, ma'suliyat, ofis, tadbirkorlik

tashkil etish, nazorat qilish, aloqa yo‘llari, rejalashtirish, moliya, firma binosi

rejalashtirish, moliya, firma binosi


22 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi - 1; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Menejment ilmiy yondoshuvlari deganda qo‘yidagilar tushuniladi:

xususiy umumiy

markazlashgan, miqdoriy, uzluksiz

tizimli, jarayonli, vaziyatiy, miqdoriy

Kompleksli


23 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Insoniy munosabatlar yoki xulq — atvor maktabi fikrlarining rivojlanish davri:

1885-1920 yil

1920- 1950 yil

1930— 1950 yildan hozirgi davrgacha

1950 —hozirgi davrgacha


24 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi - 1; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Menejment sikli deganda quyidagi jarayon tushuniladi:

sotib olish, ishlab chiqarish, sotish

rejalashtirish, tashkil qilish, motivatsiya va nazorat qilish

rejalashtirish, buyruq berish, nazorat qylish

 yuqoridan pastga qarorlarni, pastdan yuqoriga ularni bajarilishini kuzatish


25 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 1;

 Ta'minotchilar, iste'molchilar, raqobatchilar quyidagilarning elementlaridir:

ichki muxitning

tashqi muxitning

xalqaro muxitning

ijtimoiy — madaniy muxitning


26 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Kommunikatsiya bosqichlari qo‘yidagilardir:

 axborot jo‘natuvchi, aynan axborotning o‘zi, uzatish kanali, axborotni qabul kiluvchi

g‘oyani yoki axborotni paydo bo‘lishi va uzatilishi

axborotni uzatish va qabul qilish

g‘oya yoki axborotni paydo bo‘lishi, axborotni kodga solish va uzatish kanalini tanlash, axborotni aynan uzatish, kodlashtirilgan axborotni asl holiga keltirish (dekodirovanie)


27 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Tashkil qilish funksiyasining asosiy maqsadi —bu:

tashkilot strukturasini tanlash

tashkilot strukturasini takomillashtirish

boshqaruv ob'ekti -ichida boshqaruvchi va boshqariluvchi jarayonlarni tartibli amalga oshirishni ta'minlash

tashkilotning maqsadlarini belgilash


28 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; Fan bo‘limi - 3; Qiyinchilik darajasi - 1;

F. Teylorning diqqat markazida, eng avvalo:

ikki prinsip, ya'ni aniq qo‘yilgan maqsad va g‘oyalar, shuningdek oqil va sog‘lom fikr turadi

 yollanma ishchilar mexnatining unumdorligini oshirishda g‘oyatda samarador va maqBul usullarni izlash turadi

«insoniy munosabatlar», «birdamlik ruxi», «mushtaraklik tuyg‘usyushi shakllantirish fikri turadi

ikki prinsip, ya'ni aniq qo‘yilgan maqsad va g‘oyalar, shuningdek oqil va sog‘lom fikr, xamda yollanma ishchilar mehnatining unumdorligini oshirishda g‘oyatda samarador va maqbul usullarni izlash turadi


29 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

«Insoniy munosabatlar» maktabi:

mehnatni texnokratik boshqarilishiga asos solgan maktabdir

«Teylorizm»ni qo‘llab quvvatlovchi maktabdir

ishchi — bu fikrsiz robot emas degan g‘oyani ilgari surgan maktabdir

«Teylorizm» ga qarshi turuvchi maktabdir


30 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;

Iqtisodiy munosabatlarni demokratiyalash prinsipi deganda:

monopollashgan iqtisoddan erkin iqtisodga o‘tish tushuniladi

mustaqillik fikrini kengroq anglash tushuniladi




davlat va jamiyat boshqaruvida qonunning ustivorligi tushuniladi




monopotlashgan iqtisoddan erkin iqtisodga o‘tish, respublikaning dunyo hamjamiyatiga kirish sur'atlarini tezlashtirish tushuniladi








31 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; Fan bo‘limi - 4; Qiyinchilik darajasi - 1;




Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning iqtisodiy funksiyasiga kiradi:




mehnat sharoitini yaratish




marketing xizmatini uyushtirish




ishlab chiqarishni tashkil qilish




mehnat sharoitini yaratish, marketing xizmatini uyushtirish, ishlab chiqarishni tashkil qilish








32 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqaruv qarorlariga qo‘yiladigan talablar:




 ilmiy asoslangan bo‘lishi, bir —biri bilan aloqadorligi, tezkor bo‘lishi, samarali bo‘lishi




bir — biri bilan aloqadorligi




tezkor bo‘lishi




samarali bo‘lishi








33 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Quyidagi usullardan qay biri xodimlarga ta'sir etish bo‘yicha eng unumli sanaladi:




Majburlash




Taqdirlash




Ishontirish




ibrat asosida








34 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqaruv funksiyasi deganda:




u yoki bu ob'ektni boshqarishga oid aniq vazifalarni hal etishga qaratilgan faoliyat tushuniladi




xodimlarni korxonaning rejasini bajarishga safarbar qilishga qaratilgan faoliyat tushuniladi




 u yoki bu ob'ektni boshqarishga oid aniq vazifalarni hal etishga qaratilgan faoliyat, korxonaning moddiy — texnika bazasini yaratishga qaratilgan faoliyat tushuniladi




u yoki bu ob'ektni boshqarishga oid aniq vazifalarni hal etishga qaratilgan faoliyat, korxonaning moddiy — texnika bazasiniyaratishga qaratilgan faoliyat, xodimlarni korxonaning rejasini bajarishga safarbar qilishga qaratilgan faoliyat tushuniladi








35 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Boshqarish strukturasi deganda:




boshqarish; maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarini bajaruvchi, bir — biri bilan bog‘langan turli boshqaruv organlari va bug‘inlarining majmuasi tushuniladi




boshqaruv organlari tizimida quyi organlarning yuqori organlarga buysunishi va ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqa tushuniladi




bo‘linmalar yig‘indisi, ularning tarkibi va o‘zaro aloqa shakllari tushuniladi




boshqarish maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarini Bajaruvchi, bir — biri bilan bog‘langan turli boshqaruv organlari va bug‘inlarining majmuasi, boshqaruv organlari tizimida quyi organlarning yuqori organlarga buysunishi va ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqa tushuniladi








36 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Strategik qaror:




bir xil muammoga daxldor bo‘lib, barcha bug‘inlar uchun birdek amal qiladi




tor doiradagi muammoga ta'luqli bo‘lib, korxonaning muayyan bir bo‘limi yoki bir gurux xodimlar yuzasidan qabul qilinadi




yuqori boshqaruv organlari tomonidan tub va istiqbolli dasturlarni ishlab chiqish maqsadlarida qabul qilinadi




Bir xil muammoga daxldor bo‘lib, barcha bug‘inlar uchun birdek amal qiladi, korxonaning joriy, tezkor rejalarini tuzish maqsadida qabul qilinadi








37 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; Fan bo‘limi - 5; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Quyida qayd qilingan ehtiyojlarning qaysi biri birlamchi ehtiyojlarga kiradi:




fiziologik ehtiyojlar




sotsial ehtiyojlar




ma'rifatga bo‘lgan ehtiyojlar




o‘zlikni anglashga bo‘lgan ehtiyojlar








38 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Kommunikatsiya — bu:




kishilar o‘rtasida o‘zaro axborot almashuvidir




ma'lumot va xabarlarni to‘plashdir




davlat nazorati va boshqaruvi ostidagi ob'ektdir




ma'lumot va xabarlarni to‘plashdir, ikki va undan ortiq odamlar o‘rtasidagi axborot almashish jarayoni








39 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqaruv samaradorligi deganda:




yalpi ichki mahsulot to‘shuniladi




sarflangan harajatning erishilgan samaraga bo‘lgan nisbati tushuniladi




 yalpi ichki mahsulot, sarflangan xarajatning erishilgan samaraga bo‘lgan nisbati tushuniladi




erishilgan samaraning sarflangan xarajatga bo‘lgan nisbati tushuniladi








40 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Ilmiy boshqaruv maktabi fikrlarining rivojlanishi davri:




1920-1950 yil




1930-— 1950 yildan hozirgi davrgacha




1885-1920 yil




1950 yildan hozirgi davrgacha








41 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Rejalashtirish — bu:




bu har bir funksional bug‘inning joyini belgilash




tashkilotni boshqaruv strukturasini tuzish




kishilarni ish faoliyatga qiziqtirish




rahbariyat harakatlarining yagona yo‘nalishini, tashkilot va a'zolarining umumiy maqsaddarga erishish yo‘lidan harakat birligini ta'minlash vositasi




tashkilot maqsadlariga erishish vositasi








42 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqaruv usullari:




faoliyat yo‘nalish




kishilarga ta'sir etishning umumiy vositalari va yo‘llari




rahbarni shaxsiy sub'ektiv jihatlarining qo‘llanishi




tashkilotning funksional bo‘g‘inlarining vazifalarini bajarilishi




hulq —atvor me'yorlari








43 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Qaror qabul qilish —bu:




rozilik berish




alternativ yechim tanlash




muammolarni o‘rganish




 muammolarni o‘rganish va erishilgan natijalarga baho berish








44 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqarishning iqtisodiy usullarining jumlasiga quyidagilar kiradi:




 kredit va foiz stavkasi, soliq va soliq yuki




subsidiya va sanksiya




 narx —navo




kredit va foiz stavkasi, soliq va soliq yuki, boj tulovlari, subsidiya va sanksiya, narx —navo








45 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Menejment sub'ekti bo‘lib:




ijro etuvchi hokimiyat hisoblanadi




ijro etuvi xokimiyat va boshqaruv organlari xisoblanadi




 boshqaruv organlari hisoblanadi




Tadbirkor












46 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Ma'muriy buyruqbozlik tizimi sharoitida davlat qo‘yidagi qaysi oyillarga asoslanib boshqariladi:




qayta aloqalar prinsipi




demokratiyalash prinsipi




demokratiyani tan olmaslik prinsipi




demokratiyani tan olmaslik prinsipi, avtokratlik prinsipi








47 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqaruv jarayonidagi vazifasiga qarab axborotlar qanday turlarga bo‘linadi?




xisobot ko‘rinishidagi axborotlar




direktiv axborotlar, nazorat qilish bo‘yicha axborotlar




 nazorat qilish bo‘yicha axborotlar




hisobot ko‘rinishidagi axborotlar, xisobga olish bo‘yicha axborotlar








48 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Tashqi kommunikatsiya deganda:




 raxbar atrofidagi shov — shuvlar tushuniladi




tashkilot bilan tashqi muxit o‘rtasidagi axborot almashuvi tushuniladi S) korxona ichidagi bo‘limlar o‘rtasidagi axborot almashuvi tushuniladi




rahbar va bo‘ysunuvchi o‘rtasidagi kommunikatsiya tushuniladi




korxona ichidagi bo‘limlar o‘rtasidagi axborot almashuvi, rahbar va bo‘ysunuvchi o‘rtasidagi kommunikatsiya tushuniladi








49 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Maqsad-bu:




Muddao




u yoki bu niyatga erishish uchun ko‘zda tutilgan mushtarak orzu




bu navbatdagi bosqichda “jang” bilan zabt qilinadigan bamisoli cho‘qqidir




noto‘g‘ri javob yo‘q.








50 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqarish pog‘ona (daraja)lariga qarab maqsadlar qanday turlarga bo‘linadi:




siyosiy maqsadlar




tuman maqsadlari




iqtisodiy maqsqdlar




ijtimoiy maqsadlar








51 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




”Maqsadlar shajarasi” deganda:




maqsadning muxumligi jixatidan ranjirlanishi, tartiblanishi tushuniladi




 maqsadni qo‘yish va amalga oshirishning mavjud shart-sharoitlarga bog‘liqligi tushuniladi




bir maqsadning boshqa maqsadga bo‘ysunishi tushuniladi




maqsadlar bilan ularga yerishish vositalari o‘rtasidagi aloqaning grafik tasviri tushuniladi.








52 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqaruv funksiyasi deganda:




u yoki bu ob'ektni boshqarishga oid aniq vazifalarni xal yetishga qaratilgan faoliyat tushuniladi




korxonaning moddiy-texnika bazasini yaratishga qaratilgan faoliyat tushuniladi




xodimlarni korxona rejasini bajarishga safarbar qilishga qaratlgan faoliyat tushuniladi




a+b








53 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Quyida qayd qilinganlarning qaysi biri boshqarish funksiyasi xisoblanadi:




Rejalashtirish




tashkil qilish




tartibga solish va muvofiqlashtirish




noto‘g‘ri javob yo‘q.








54 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqarish faoliyati turlariga qarab boshqarish funksiyalari:




xududiy va tarmoq funksiyalariga bo‘linadi




raxbar va bo‘ysunuvchi funktsiyalariga bo‘linadi




umumiy (asosiy) va aniq funktsiyalarga bo‘linadi




noto‘g‘ri javob yo‘q








55 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning iqtisodiy funksiyasiga kiradi:




mexnat sharoitini yaratish




xodimlarni insoniylik ruxida tarbiyalash




marketing xizmatini uyushtirish




ishlab chiqarishni tashkil qilish.








56 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning sotsial funksiyasiga kiradi:




mablag‘larning doiraviy oborotini ta'minlash




 xodimlarning sotsial madaniy-ma'naviy yextiyojlarini qondirish




xodimlarni mexr-shavqatli va o‘zaro munosabatlarda sabr toqatli bo‘lish ruxida tarbiyalash




axborotlar oqimini tashkil qilish.








57 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning ma'naviy-ma'rifiy funksiyasiga kiradi:




 foyda olishni taminlash




xodimlarning sotsial madaniy-ma'naviy yextiyojlarini qondirish




boshqarish apparati xodimlari o‘rtasida mas'uliyatlarni belgilash




xodimlarga xalollikni, adolat tuyg‘usini tarbiyalashga xizmat qilish.








58 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshqariish strukturasi deganda:




boshqarish maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarni bajaruvchi bir-biri bilan bog‘langan turli boshqaruv organlari va bo‘g‘inlarining majmuasi tushuniladi




boshqaruv organlari tizimida quyi organlarning yuqorri organlarga bo‘ysunishi va ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqa tushuniladi




bo‘linmalar yig‘indisi, ularning tarkibi va o‘zaro aloqa shakllari tushuniladi 




b+v








59 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Tashkiliy strukturalarni xosil qiladigan boshqarish organlari:




boshqaruv tizimi shaklida bo‘ladi




boshqaruv bo‘g‘inlari shaklida bo‘ladi




boshqaruv bosqichlari shaklida bo‘ladi




b+v








60 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Chiziqli shtabli struktura:




xar bir chizqli raxbar qoshida ixtisoslashgan xizmatlar, maslaxatchilar kengashi, yani shtablar tuzish orqali tashkil yetiladi




xar bir boshqaruv bo‘g‘iniga muayyan funktsiyalarni biriktirib qo‘yish orqali tashkil yetiladi




barcha qo‘yi raxbarlar va ishlab chiqarish yacheykalarni korxona raxbariga bo‘ysindirish orqali tashkil yetiladi




b+v








61 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Funksional struktura:




barcha qo‘yi raxbarlar va ishlab chiqarish yacheykalarini korxona raxbariga bo‘ysindirish orqali tashkil yetiladi




xar bir boshqaruv bo‘g‘iniga muayyan funktsiyalarni biriktirib qo‘yish orqali tashkil yetiladi




xar bir chiziqli raxbar qoshida ixtisoslashgan xizmatlar, maslaxatchilar kengashi, ya'ni shtablar tuzish orqali tashkil yetiladi




a+b.








62 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Marketing faoliyatining asosiy maqsadi:




ijtimoiy zaruriy fikr yaratish




fikrlarni tafsiya yeta bilish




tavsiya yetilgan muloxazalarni jamoa normalari sifatida tadiqlanishi




faoliyat qaratilgan ob'ektni o‘rgangan xolda fikrlar yurutish.








63 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Maxsulot yaratishda birinchi bosqich:




boshqaruv taxlili




Konstruktorlik




boshlang‘ich fikrlar




yaratilgan fikrni tanlash va dastlabki baxolash.








64 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Marketingning asosiy maqsadi nima?




korxonani yuqori foyda bilan taminlash




xaridorni talab va extiyojlarini qondirish




ishlab chiqarishni tartibga solish




xamma javoblar to‘g‘ri.








65 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Reklamaning maqsadi nima?




sotishni tezlashtirish




yuqori baxo bilan sotish uchun sharoit yaratish




sotishdan yuqori foyda olish




xamma javoblar to‘g‘ri. 








66 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Bozor konyukturasi nima?




talab va taklif o‘rtasidagi munosabat




baxoning darajasi




tovarning xarajati




zaxiradagi tovarlar.








67 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Avtokratik raxbarlar bo‘ysinuvchilarning:




tashabbuskorligiga to‘la-to‘kis tayanadi




tashabbuskorligiga yo‘l qo‘ymaydi




tashabbuskorligini rag‘batlantiradi va undan foydalanadi




faolligiga rag‘batlantiradi.








68 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Liberal raxbarlar kadrlarni tanlashda: 




beparvolarcha yondashadilar




kuchli raqobatdoshlardan qutulish payida bo‘ladilar




ishchan, bilimdon xodimlarga mo‘ljal oladilar, ularni o‘sishiga yordam beradilar




tashqaridan madad kutadi.




69 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Firmaning kaysi boshkaruv darajasi xamma bulinmalar faoliyatiga muvofikligi (mosligi) xolda firmaning samarali ishlashi va rivojlanishi ta'minlanishini amalga oshiradi?




boshkaruvning oliy darajasi-Top management




boshkaruvning urtacha darajasi-Middle management




boshkaruvning kuyi darajasi-Lower management




boshkaruvning oliy darajasi-Top management, Boshkaruvning kuyi darajasi-Lower management








70 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Strategik boshkaruvning asosi nima?




kelajak uchun reja




xozirgiga yoki yakin vakt uchun reja




kelajak uchun reja, xozirgiga yoki yakin vakt uchun reja




 kundalik reja








71 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Firma rivojlanishiga uchta asosiy strategiya qo‘shgan kim?




Tom Peters




Marks Porter




Frederik U. Teylor




Anri Fayol








72 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Strategik rejalashtirishning uchta asosiy boskichini ayting




 tashki, ichki muxit taxlili: vazifa va maksadning aniklanishi, strategiya ishlab chikish




 natijaviylik taxlili: rakobatbardoshligini aniklash, firmaning iktisodiy imkoniyatlarini aniklash




 rakobatbardoshligini aniklash, ichki muxit taxlili




 strategiyani boshkarish, rakobatbardoshligini aniklash, ichki muxit taxlili




73 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Menejment - bu … ni boshkarish




ishlab chikarish




Personal




boshkaruv fani yutuklarini foydalangan xolda ishlab chikarish vositalari va personalni boshkarish tamoyil va usullarining mavjudligi




izlanish va tashkilotning kimmatbaxo kogoz, xizmatlar va tovarlar bozorida mavjudligi savdoni ragbatlantirish








74 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Tashkilot – bu …




bir maksadni kuzlab, birga ishlaydigan insonlar guruxi, kamida ikki kishining birlashuvi, xama uchun kabul kilinadigan karorning mavjudligi




bir maksadni kuzlab, birga ishlaydigan insonlar guruxi, xama uchun kabul kilinadigan karorning mavjudligi




xama uchun kabul kilinadigan karorning mavjudligi




bir maksadni kuzlab, birga ishlaydigan insonlar guruxi, kamida ikki kishining birlashuvi, xama uchun kabul kilinadigan karorning mavjudligi








75 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Samaradorlik – bu …




rakobat sharoitida tashkilot yashab kolishi va muvaffakkiyat kozonishi uchun muxim bulgan omil




 xakikiy ishning xakikiy ishchilar tomonidan boshkarilishi




savdoning kata xajmi




ishlab chikarish samaradorligining kursatkichi, foydalanilgan resurslarning maxsulot birligida ifodalaydigan








57 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 2;




Kim menejerning xizmatchilar bilan alokasi tashkilot iklimi va ularning ishlariga bevosita ta'sir kilishni isbotladi?




 Gerbert Saymon – 1955




 Duglas Makregger – 1960




Igor Aksoff – 1965




 Dunaevskiy F.V. – 1950








77 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Boshkaruv goyasining rivojlanishi 3 ta xodisa vokeaning atrofida aylanadi




topshiriklar, personal, ishlab chikarish omillari




bokaruv usullari, inson, meznatning taksimlanishi




 vakolatning kayta taksimlanishi, strategiya, personal




topshiriklar, ipnson, boshkaruv faoliyati








78 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Tashkilotga tizimli yondashuv… sifatida kurib chikadi.




tashkilot tashkarisidagi resurslar va jarayonlarni yaxlit birlashtiruvchi kup rejali xodisa.




 yoki topshirik, yoki inson, yoki boshkaruv (Ma'muriyat)




tashkilotning ichki va tashki muxiti bilan boglik bulgan kup kirrali va uzgaruvchan xasablar.




 tashkilot ichkarisida resurslar va jarayonlarni bir butun kilib birlashtiruvchi kup rejali xodisa








79 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




 Samarali tashkilot kuyidagi bir-biriga boglik bulgan yettilik asosida shakllanadi (7-s teor.)




uslub, malaka, xokimiyat




strategiya, tuzilish, tizim, shtat




uslub, malaka, xokimiyat, uslub, malaka, bulingan kiymat




strategiya, tuzilish, tizim, shtat, uslub, malaka, bulingan kiymat








80 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 1;




Tashki takdirlanish




natijaga erishish tuygusi




 mansab buyicha oldinga siljish




kilinayotgan ishning ma'nosini sezish




 natijaga erishish tuygusi, kilinayotgan ishning ma'nosini sezish








81 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Motivatsiyagacha kanaka tushunchalar kiradi?




natijani kutish




Konikish




ishkibozlik (xavas)




Zaruriyat








82 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Insonlar extiyojini … mumkin




 bevosita ulchash




bevosita kuzatish




 ularning malaksiga kura tushunish




 statusiga kura tushunish








83 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Belgilangan vazifalarni bajarish uchun xamkor va bulimning vosita va resurslarini ishlatishdan xukularining chegaralangani




Ma'suliyat




omilkorlik (xabar)




Motivatsiya




motivatsiya, muvofiklashtirish








84 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Vazifalarning amalga oshirish javobgarligini shaxs yoki shaxslar guruxini topshirish jarayoni




Motivatsiya




Deligirovanie




Kommunikatsiya




kommunikatsiya va nazorat








85 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Nimanidir yukligi yoki yetishmasligini xis kilishni anglashni bildiradigan motivatsiyaning ta'limot darajasi




Istak




Ragbat




motivatsion xulk – atvor




Extiyoj








86 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




 Boshkaruvning avtoritar uslubida boshkaruvchi




xamma muammolarni uzi xal kiladi




 birkarorga kelishga oldin kul ostidagilar bilan maslaxatlashadi




yukoridan topshiriklarni kutadi




yukoridan topshiriklarni kutadi, xamma javobgarlikni uzidan sokit kiladi








87 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 2;




Mavjud bozorda firma uz mavkeini saklab kolishga yunaltirilgan strategiya




 Immitatsion




Kirish




Marketing




 Iktisodiy








88 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 2;




 F. Teylor menejmentning kaysi tamoyillarini aniklagan.




ishchini ilmiy tanlash, ishchini ilmiy ukitish.




ishni iktisoslashtirish




ishchini ilmiy tanlash, ishchini ilmiy ukitish va ishni iktisoslashtirish




ishchini ilmiy tanlash, ishchini ilmiy ukitish, ishni iktisoslashtirish, ishni samarali bajarilishi uchun ishchilarni resurslar bilan ta'minlash.








89 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Olib boruvchi fikr nomoyonida operativ boshkaruvidan aks etgan moxiyatni strategik boshkaruvga utishida …….. fikr keldi:




muvofik bulgan usul bilan va uz vaktida bulayotgan ichki uzgarishlarni sezish uchun yirik raxbarliklarga karatilgan e'tiborni kurshovga kuchirish zaruriyati.




o‘z faoliyatini rejalashtirish zaruriyati yoki atrofdagilar umuman uzgarmaydilar yoki u yerda xech kanday sezilarli uzgarishlar sodir bulmasligidan kelib chikadi.




tashkilot uzining ichki imkoniyatlari taxlili asosida aniklashi zaruriyati.




tashkilot uzining ichki imkoniyatlari taxlili








90 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Kim strategik rejalashtirishning birinchi modelini ixtiro etgan.




R. Akoford -1985;




D. Mak Gregor-1960;




Igor Ajofor-1965;




G. Saymon -1955;








91 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Kaysi jarayonlar tashkilotning ichki muxitiga ta'lukli.




menejer va ishchilarning xamkorlikda ishlashi.




kommunikatsiya (axborot) jarayoni.




mansab darajasini tugatilishini kullab kuvvatlash va foydani ta'minlash.




menejer va ishchilarning xamkorlikda ishlashi kommunikatsiya (axborot) jarayoni va mansab darajasini tugatilishini kullab kuvvatlash va foydani ta'minlash.








92 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




«Maksad» tushunchasiga anikling bering.




bu tashkilotning xarakterining aloxida anik xolatini ifodalaydi, xamda bunga erishish uning uchun kungilli bulib unga erishish uchun uning faoliyati xam yunaltirilgan.




bu tashkilot xaridorga kanday maxsulot taklif kili shva kaysi bozorda amalga oshirishini aks ettiradigan tashkilotning faoliyat soxasi.




uning uchun xech nima mavjud emas.




bu tashkiliy, moliyaviy, texnik, ilmiy, xujalik, siyosiy va boshka xujjatlar majmuasidir.








93 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Suz kuying …… bunda shunday ta'kid tushuniladiki, bu shu tashkilotning boshka tashkilotlardan farkini ifodalaydi.




ichki muxit.




Maksad




Topshirik




Maxsulot








94 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




 Tashkiliy, moliyaviy, texnik, ilmiy, xujalik, siyosiy va boshka xujjatlar majmuasi firma maksadlariga erishishga karatilgan.




strategik reja




Topshirik




maksadli dastur.




shakl buyicha topshirik.








95 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Menejmentni ilmiy yunalish sifatida shakllanishida rol uynagan omillar:




 sanoat revolyusiyasi, ishlab chikarishni markazlashuvi va konsentratsiyasi, mexnat taksimotini chukurlashuvi;




iktisodiy erkinlik, davlatni aralashmaslik siyosati, ta'limni ragbatlantirilishi;




A,B;




mexnat taksimoti, foyda ortidan kuvish, mexnat unumdorligining oshishi, davlat siyosati, sanoatni rivojlanishi.








96 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 3.3. Boshqarish funksiyalari mazmuni va mohiyati; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 2;




Tashkilotning ichki muxiti – bu:




ichki uzgaruvchilardan tarkib topgan bulib, ularga texnologiya, texnika, odamlar, vakolatlar va maksadlar kiradi;




ichki uzgaruvchilarning uzaro alokalaridan tashkil topib, ularga texnologiya, texnika, odamlar, boshkaruv vakolatlari, vazifalar va tadbirkorlik kunikmalari kiradi;




ichki uzgaruvchilardan tashkil topib, ularga maksadlar, boshkaruv tuzilmasi, vazifalar, texnologiya va inson kiradi;




ichki uzgaruvchilar vaziyatli omillar bulib, ularga mexnat taksimoti, boshkaruv xajmi, xodimlar, texnologiya va maksadlar kiradi.








97 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.5. “Tizimli” yoki zamonaviy menejment mohiyati; Qiyinchilik darajasi - 2;




F.Teylorning dikkat markazida, eng avvalo:




ikki tamoyil, ya'ni anik kuyilgan maksad va goyalar, shuningdek, okilona va soglom fikr turadi;




yollanma ishchilar mexnatining unumdorligini oshirishda goyatda




samarador va makbul usullarni izlash turadi;




«insoniy munosabatlar», «birdamlik ruxi», «mushtaraklik tuygusi»ni shakllantirish fikri turadi.








98 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev Fan bobi – 2 Menejment asoslarining rivojlanish bosqichlari; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Texnologiya – bu:




texnika, asosiy ishlab chikarish vositalari yigindisi;




xom-ashyo, materiallar va axborotni kayta ishlash usullari yigindisi;




sifatli va arzon tayyor maxsulotlar ishlab chikarishda kullaniladigan mexnat predmetlari va vositalari yigindisi;




barcha javob tugri.








99 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 3.3. Boshqarish funksiyalari mazmuni va mohiyati; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




 G.Emersonning dikkat markazida, eng avvalo:




14 tadan iborat boshkarish tamoyillari turadi;




«insoniy munosabatlar», «birdamlik ruxi», «mushtaraklik tuygusi»ni shakllantirish fikri turadi;




yollanma ishchilar mexnatining unumdorligini oshirishda goyatda samarador va makbul usullarni izlash turadi;




ikki tamoyil, ya'ni anik kuyilgan maksad va goyalar, shuningdek, okilona va soglom fikr turadi.








100 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 3.3. Boshqarish funksiyalari mazmuni va mohiyati; 2.1. Axborot, vizual ma'ruzani o‘qitish texnologiyasi; Qiyinchilik darajasi - 2;




Ichki uzgaruvchilarning o‘zaro bog‘liqligi deganda:




xar bir ichki uzgaruvchi tashkilotda uz urni va roliga egaligi;




inson asosiy ichki uzgaruvchi bo‘lib, qolgan o‘zgaruvchilar unga bog‘liqligi;




korxona maqsadiga erishishda ichki o‘zgaruvchilar unga bog‘liqligi;




bitta ichki o‘zgaruvchining ijobiy yoki salbiy rivojlanishi boshqa ichki o‘zgaruvchilarga o‘z ta'sirini o‘tkazishi.







№ 101 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev 1 Bob MeNeJMeNT VA MARKeTING FANINING PReDMeTI, OB'eKTI VA MeTODIbo'limi 1.3.Menejment va marketing fani foydalanadigan usullarqiyinlik darajasi 1



Menejment deganda nimani tushunasiz?

Menejment bu qo’l ostidagi barcha resurslarni yagona maqsad sari birlashtirish va qo’yilgan maqsadga erishishdir

Menejment bu odamlar mehnati intelekti va qobiliyatidan foydalanib qo’yilgan maqsadlarga erishishdir

Bozor iqtisodi sharoitida bozorni tahlil qilish orqali tashkilotlar hisob kitobni to’g’ri yo’lga quyishni menejment deb ataladi

Menejment bu iqtisodiy masalalar bilan shug’ullanishdir

102 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev fan bobi 4 Boshqarishning tashkiliy strukturasibo'limi 1.3.Menejment va marketing fani foydalanadigan usullar.2. Boshqarish strukturalarining tashkiliy turlari qiyinlik darajasi 1



Boshqarish nuqtai nazaridan muqobil strategiyalarni xususiyatlariga ko’ra guruxlarga bo’lingan to’g’ri qatorni toping

Cheklangan o’sish strategiyasi o’sish strategiyasi qisqartirish strategiyasi

O’sish strategiyasi qisqartirish strategiyasi

Cheklangan o’sish strategiyasi o’sish strategiyasi

Cheklangan o’sish strategiyasi qisqartirish strategiyasi

№ 103 «Menejment va marketing asoslari” Xakimjonova D.T.: TDIU, 2010 B.Yu. Xodiev fan bobi 5 Boshqarish usullarifan bo'limi 5.3. Boshqarishning iqtisodiy usullariqiyinlik darajasi 1



Zamonaviy menejer qanday ajraluvchi tomonlari bilan xarakterlanadi?

Qo’l ostidagi odamlarga yumshoq munosabati korxonadagi tashkilotchilik qobiliyati

E’tiborliligi xayrixoxligi qo’l ostidagi xodimlarga g’amxo’rlik munosabatlari

O’z vazifalarini qayta taqsimlash

Xayrixoxlik yumshoq munosabat


Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin