Boshqaruvning tashkiliy strukturasi va boshqaruv usullari
“Struktura” lotincha so’z bo’lib, tarkibiy qismlarning o’zaro bog’liq ravishda joylashishini va tuzilishini bildiradi.
Boshqaruv strukturasi – bu boshqaruv maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarini bajaruvchi bir-biri bilan bog’langan boshqaruv organlari va bo’g’inlarining majmui tushuniladi.
Bo’linma – o’zaro ma’lum bir tarkibga ega bo’lgan ma’lum bir maqsad uchun tashkil etilgan va korxona ishlab chiqarish tizimini bir yaxlit vazifasini bajaruvchi bo’lim hisoblanadi.
Boshqaruv bo’g’ini boshqarishni aniq, ayrim funksiyalarini bajaruvchi strukturaning mustaqil bo’limidir. Boshqaruv bosqichi iyerarxiyaning muayyan darajasida amal qiladigan bo’limi.
Boshqaruv strukturasi miqyosiga qarab unsurlari turlicha bo’lishi mumkin.
Boshqaruv strukturasiga ta’sir etuvchi omillar 3 ta katta guruhga ajratiladi:
Strukturani aniqlovchi omillar:
boshqaruv strukturasi maqsadi;
boshqaruv strukturasi funksiyalari va vazifalari;
xizmat qilinadigan mintaqalar va iste’molchilar soni;
korxonaning ish vaqti, rejimi, intervali.
Strukturaga ta’sir qiluvchi omillar:
tashqi muhit;
texnologiya;
korxona hajmi;
biznes strategiyasi;
xodimlar soni;
qabul qilinadigan qarorlar tizimi;
shakllangan struktura.
Strukturani optimallashtiruvchi omillar:
malakali xodimlar bilan ta’minlanganlik darajasi;
bo’g’in va bosqichlar soni;
unumdorlikka erishish uchun tizimni o’zgartirish imkoniyati;