MergedFile



Yüklə 1,85 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə58/113
tarix02.01.2022
ölçüsü1,85 Mb.
#36950
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   113
2016-2204

3.5. Ədəbiyyatın növləri  
Nəşrlər  məqsdindən asılı olaraq  çox sahəli  olsalar  da,  bizi  ilk  növbədə 
elmi tədqiqat işlərinin təşkili, aparılması və qiymətləndirilməsi üçün lazımı 
biliklərin  əldə  edilməsinə  imkan  verən  elmi  ədəbiyyatlar  maraqlandırır. 
Buraya  elmi,  tədris,  sorğu  və  məlumat  nəşrləri  aiddir.  Ədəbiyyat  o  vaxt 
elmi  sayılır  ki,  o  nəzəri  və  eksperimental  tədqiqatların  nəticələrini  təsvir 
etsin. Elmi ədəbiyyatın aşağıdakı növləri vardır [5, 14, 28, 49]. 
Monoqrafiya- bir problemin və ya mövzunun tam və hərtərəfli, bir və ya bir 
neçə müəllif tərəfindən  araşdırılmasını əhatə edən elmi kitab nəşridir.   
Dissertasiyanın  avtoreferatı  –  elmi  dərəcə  almaq  üçün  müəllif  tərəfindən 
hazırlanmış, aparılmış tədqiqatların məzmununu qısa referat şəklində təsvir 
edən, broşür şəklində çap olunan elmi nəşrdir.   
Preprint – nəşrdən öncə, ilkin xarakterli material kimi çap olunur.  
Elmi  işlərin  məcmuəsi  –  elmi  idarələrin,  təhsil  ocaqlarının  və  ya  cəmiy-
yətlərin  nəzdində  icra  olunan  tədqiqat  materiallarının  toplandığı 
məcmuədir.  
Elmi  konfrans  materialları  –  elmi  konfransda  təqdim  olunan  proqramın, 
çıxışların, təklif və həllərin toplandığı qeyri dövrü çap olunan məcmuədir.  
Elmi-populyar  nəşr  –  elm,  mədəniyyət  və  texnika  sahəsində  nəzəri  və  ya 
eksperimental  tədqiqatlar  haqqında  məlumatları  daşıyan,  qeyri-ixtisasçı 
mütəxəssislər üçün nəzərdə tutulan nəşrdir.   
Elmi  tədqiqat  prosesində  biliklərin  əldə  edilməsi  üçün  dərsliklərin  də 
rolu  bilik  mənbələri  kimi  böyükdür.  Dərsliyə  aid  nəşr  tədris  prosesinin 
müxtəlif səviyyələrində iştirak edən tələbələrə tədris üçün əlverişli formada 
tərtib  olunmuş  elmi  və  ya  tətbiqi  xarakterli  bilikləri  sistemləşdirilmiş 
şə
kildə  əhatə  edən  nəşrdir.  Tədris  üçün  nəzərdə  tutulan  nəşrlərə 
aşağıdakıları aid edirlər. 


Ə
dəbiyyatların axtarılması 
 
 
 
78 
Dərslik – tədris proqramına uyğun gələn və verilmiş nəşr formasında rəsmi 
təsdiq olunmuş, tədris fənnini sistematik təsvir edən nəşrdir. 
Dərs vəsaiti – dərsliyi tamamlayan və ya onu qismən əvəz edən, aidiyyati 
orqanlar tərəfindən rəsmi təsdiq olunmuş tədris vəsaitidir.  
Tədris-metodiki vəsait – verilmiş fənnin tədris metodikasına aid materialları 
ə
hatə edən vəsaitdir.    
 Sorğu  kitabları  –  elmi  və  ya  tətbiqi  xarakterli  qısa  məlumatlar  daşıyı-
cısıdır.  O,  kitabı  tam  oxumadan,  qısa  zamanda  axtarılan  termin  və  ya 
mövzu haqqında məlumat əldə etməyə xidmət edir. Sorğu kitablarına lüğət 
və ensikloediyaları aid edirlər. 
Elmi  ədəbiyyatlar  qeyri  dövri,  dövri  və  ya  davamlı  olaraq 
fərqləndirilirlər. Qeyri-dövri nəşrlərə yalnız bir dəfə çap olunan və davamı 
olmayanları  aid  edirlər.  Buraya  kitablar,  broşürlər,  vərəqlər  və  s.  daxildir. 
Kitab həcmi 48 səhifədən çox olan nəşrdir. Büroşüraların həcmi 4 və ya 48 
səhifə arasında yerləşir. Vərəqlərdə isə yalnız 4 səhifəyə qədər məlumatlar 
çap olunur. Dövri nəşrlər xüsusi nəşr növü olub, müəyyən vaxt intervalında 
məzmununa  görə  təkrar  olunmayan  materialların  vahid  formada  tərtib 
olunmuş  şəkildə  çapına  xidmət  edir.  Dövri  nəşrlərə  jurnalları,  qəzet  və  
bülletenləri aid edirlər.  
Qəzetlər  –  dövri  olaraq  qısa  müddətdən  bir  çap  olunaraq,  aktual  ictimai-
siyasi,  elmi-texniki,  ədəbi  və  digər  məsələlər  haqqında  rəsmi  materialları 
ə
hatə edir. Qəzetlər adətən böyük vərəqlərdə çap olunur.    
Jurnallarda  ictimai-siyasi,  elmi,  istehsal  və  digər  məsələlər  haqqında 
məqalə və referatlar, həmçinin ədəbi-bədii əsərlər çap olunurlar. 
Bülletenlər  dövri  və  ya  davamlı  nəşr  olub,  onu  buraxan  idarənin  maraq 
dairəsinə  aid  olan  rəsmi  materialların  qısa  şəkildə  operativ  çapına  imkan 
verir.  Adətən  dövri  bülletenlər  daimi  rubrikaya  malikdirlər.  Misal  olaraq 
birjaların  dövri  orqanı  kimi  buraxılan  birja  bülletenlərini  göstərmək  olar. 
Bu  bülletenlərdə  dövri  olaraq  qiymətli  kağızların  qiymətləri,  əmtəələrin 
birja  qiymətləri,  bağlanılan  alqı-satqılar  haqqında  məlumatlar  işıq  üzü 
görür.   


Ə
dəbiyyatların axtarılması 
 
 
  79 

Yüklə 1,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   113




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin