Meslek hastaliklari ve nöroloji Doç. Dr. Eren Gözke

MESLEK HASTALIKLARI VE NÖROLOJİ

• Doç. Dr. Eren Gözke

Kranial alan

• I.sinir (olfaktor): Koku

• II.sinir: Görme keskinliği, görme alanı, fundus, pupil yanıtları

• III-IV-VI. Sinirler: Göz hareketleri ve nistagmus

• V.sinir: Yüz duyusu, masseter gücü

• VII.sinir: Yüz mimik kasları, tad duyusu

• VIII. Sinir: İşitme ve denge

• IX-X.sinirler: Yumuşak damak fonk.,yutma, gag refleksi

• XI.sinir: Boynun rotasyonu, omuz kaldırma

• XII.sinir: Dil hareketleri

Kas gücü

• 5/5 : Tam

• 4/5 : Hafif kayıp

• 3/5 : Yer çekimini yenebilir

• 2/5 : Yer çekimini yenemez

• 1/5 : Minimal hareket

• 0/5 : Hareket yok

Duyu muayenesi

• Yüzeyel duyu: Dokunma, ağrı, ısı

• Derin duyu: Pozisyon ve vibrasyon, Romberg

• Kortikal duyu: İki nokta diskriminasyonu, stereognozi, grafoestezi

Nörolojik tetkik yöntemleri

• Görüntüleme: CT, MR, PET

• Nörofizyoloji: EEG, EMG,

• EP (VEP, BAEP, SEP), SSR, RRIV

• Lab.

• Biopsi (sinir, kas, deri)

EEG

• Beyin elektrik aktivitesinin skalp üzerine yapıştırılan elektrodlar ile kaydedilmesi

• Epilepsi, ensefalopati, beyin ölümü

Sinir ileti çalışmaları

• Sinir ileti çalışmaları

• (motor, duysal, mikst)

• İğne EMG’si

• Periferik sinir (polinöropati, fokal nöropati), sinir kökleri (radikulopatiler), ön boynuz (ALS), sinir-kas kavşağı (Myasteni), kas hastalıkları (distrofiler, polimyozit)

İğne EMG

• İstirahat sırasında spontan denervasyon varlığı

• Hafif kası sırasında görülen motor ünit potansiyellerinin süre, amplitüd ve fazları

• Tam kasıda interferans durumu

VEP

• Görsel uyaran (dama tahtası şeklinde değişen siyah-beyaz kareler) sırasında skalpten (oksipital) kaydedilen yanıtlar

BAEP

• Kulaklara verilen klik tarzındaki uyarılar ile mastoid üstünden kaydedilen yanıtlar

SEP

• Periferik sinirlerin uzun süreli elektriksel uyarımı ile skalpten kaydedilen yanıtlar

Otonomik Testler

Nöropsikolojik testler

• Kognitif değerlendirmeye yardımcı

• Psikiyatrik tanı konulmasına yardımcı

Ağrı Tipleri

• Nosiseptif Ağrı

• Ağrılı uyarıya verilen uygun fizyolojik cevap

Nöropatik Ağrı Semptomları

• Hiperaljezi

• Normalde ağrılı olan bir uyarıya verilen artmış cevap

Olgu 1

• 56 yaşında kadın

• 4 yıldır Tip 2 DM

• Minimal sensorimotor aksonal PNP

• DTR’ler normoaktif

• Ayaklarda spontan yanıcı ağrı

• Hipertermi ve eritem

• Statik mekanik hiperaljezi

• Sıcak hiperaljezisi

• Taktil dizestezisi yok

Olgu 2

• 76 yaşında erkek

• 4 yıldır Tip 2 DM

• Ağır sensorimotor aksonal PNP

• DTR alınamıyor

• El ve ayaklarda spontan dizestetik ağrı

• Elektrik çarpmasına benzer batıcı ağrılar

• Soğuk cilt

• Deriye dokunmakla semptom uyarılmıyor

Aynı Hastalık, Farklı Semptomlar

• Her 2 hastada da aynı etyolojiye bağlı aynı hastalık aynı süredir var

• Her ikisi de ağrıdan şikayetçi

• Ağrının kalitesi farklı

• Ağrı mekanizmaları farklı

• Farklı nörolojik ve elektrofizyolojik bulgular

• Farklı tedavi yöntemlerine gerek var

Semptomlara Yönelik Tedavi

• Semptom ve bulgular Tedavi

• Devamlı yanma Amitriptilin

• Gabapentin

• Zonklama, keskin ağrı Karbamazepin / Okskarbazepin

• Fenitoin

• Lamotrigin

• Gabapentin

• Valproate

• Parestezi/dizestezi Fenitoin

• Meksiletin

• Allodini Gabapentin

• Amitriptilin

• Ketamin

Nöropatik Ağrılı Hastaların Tedavisi

• Trisiklik antidepresanlar (Amitriptilin)
• SNRI (Duloksetin, venlafaksin)
• Antikonvülzanlar (gabapentin, karbamazepin, lamotrigin, valproat, zonisamid, pregabalin)
• Dekstrometorfan
• Antiaritmikler (meksiletin)
• Opiyatlar (oksikodon)
• Non-narkotik analjezikler (tramadol)
• Lokal anestezikler (lidokain)
• Kapsaisin krem
• Tioktik asid
• Alfa lipoik asid
• TENS
• Ruboksitaurin (protein kinaz C inhibitörü)
• Zenarestat, minalrestat, zopolrestat (ARI inhibitörleri)

Mesleksel Nöroloji

• Sinir sisteminin meslek kökenli dış etkenler sonucu hasara uğraması ile ortaya çıkan hastalıklar

Dış etkenler

• Kimyasal maddeler (nörotoksinler)

• Fiziksel: Radyoaktivite, mekanik (travma), elektrik

Paracelcius

• Bütün maddeler zehirlidir. Önemli olan dozdur.

Civa

• Şapkacılar (mad hatter, kağıt sanayii, diş lab., açık deniz balıklarının fazla yenmesi

• Akut: İrritabilite, hallusinasyonlar, delirium

• Kronik: Kişilik değ., parkinsonizm, vertigo, optik nöropati, nöbet, PNP

• Tedavi: BAL

Arsenik

• Madencilik, tahta koruyucu maddeler, sular, diğer endüstriyel kullanım

• Akut: Kusma, kanlı diare, myoglobinüri, böbrek yet., aritmi, hipotansiyon, nöbetler, tırnaklarda çizgiler, koma

• Kronik: PNP, ayaklarda kangren

• Tedavi: BAL

Manganez

• Madencilik ve endüstri

• Derin gri madde tutulur

• Kişilik değ, aşırı terleme, empotans, kramplar, ekstrapiramidal bulgular

• Tedavi:BAL

Talyum

• Endüstriyel kullanım, fare zeh.

• Akut: Önce GİS semptomları, 2 hafta sonra ensefalopati,

• Kronik: PNP, alopesi

Aluminyum

• Progressif fatal ensefalopati

• Ilımlı polinöropati

• Tedavi: Desferoksamin

Uçucu organik solventler

• Yüksek çözünürlüğe sahiptirler

• Aromatik ve alifatik hidrokarbonlar, alkoller, esterler, ketonlar, alifatik nitratlar, anestetik ajanlar, halojenli çözücüler, propellantlar

• Hücre membranlarından kolay geçerler. Solunum yolu ile hızlı emilirler.

• Nöroflamantöz aksonal şişme ve distal aksonal hasar yaparlar

• Santral sinir sisteminde hızla alkole döndükleri için akut narkotik etkileri vardır.

Uçucu organik solventler

• Polinöropati: akrilamid, karbon disülfid, metil bromid, triortokrezil fosfat, n-heksan (akut GBS benzeri tablo)

• Ensefalopati

• Bağımlılık yaparlar

Tetraklor etilen

• Etkin metaboliti triklor etanol’dür.

• En önemli endüstriyel zehirlerden biridir.

• Kuru temizleme endüstrisinde kullanılır.

• Ağır ensefalopati yapabilir

• Triklor etilen de aynı metabolite dönerek benzer etkiler yapabilir.

Benzen

• GABA üzerinden etkili

• Plastik, motor yakıtı, boya, deri, yapıştırıcı, selluloid, elektrik gereçleri imalatında kullanılır.

• Akut: Ensefalopati, delirium, koma

• Kronik: Ensefalopati, PNP, konvulziyonlar, anemi

• Tedavi: Lesitin, B ve C vit.

Heksakarbonlar

• n-heksan ve n-butil keton

• Ortak metabolitleri 2,5 heksandion aracılığı ile PNP yaparlar

• Ayakkabı ve deri imalatında yapıştırıcı olarak kullanılırlar

• Lokal nöroflament birikimi, multifokal aksonal şişmeler ve sekonder segmental demyelinizasyon olur. Bu nedenle toksik nöropatilerde görülen distal aksonal PNP’den farklı olarak EMG’de ileti blokları görülür. İleri kas atrofileri görülebilir.

• Üst motor nöron tutulumu (piramidal bulgular) eklenebilir.

Gazlar

• Nitröz oksit

• Anestazik bir ajandır.

• Myelopati+PNP şeklinde B12 eksikliği benzeri tablo

• Ensefalopati, nöbetler

Pestisitler

• Organofosfatlar (DDT, malathion, parathion), karbamatlar

• Tarım çalışanları, zirai ilaçlama

• AChE enzimini inhibe ederek kolinerjik bulgulara ve nöropati target esteraz inhibisyonu ile nöropatiye neden olurlar

Organofosfat intoksikasyonu

• Klinik tablo üç evreye ayrılır

• Akut kolinerjik kriz

• Ara sendrom: 2-4 gün sonra güçsüzlük ve arefleksi

• Geç aksonal polinöropati (OPIDN-Organophosphate induced delayed neuropathy): 1-5 hafta sonra motor ağırlıklı PNP