Otakoidler Prof. Dr. Süleyman aydin

.

• Otakoidler

• Prof. Dr. Süleyman AYDIN

• Farmakoloji Anabilim Dalı

.

• Autos : kendi, akos: etkili ilaç (Gr.)

• Hormon teriminin yerine kullanılması önerilmiş (1917)

• Lokal etkili mediyatorler (lokal hormonlar)

• Parakrin etki

• Bir mediyatör, hem Otakoid hem nöromodulator olabilir

• Kan dolaşımı ile uzaklara bozulmadan taşınıp etkili olmazlar

Otakoidler

• Vücutta endojen olarak yapılır,

• Sentezi ve yıkımı için enzimler vardır.

• Bağlandıkları reseptörleri vardır.

Otakoidler

• Histamin

• Serotonin (5-hidroksitriptamin)

• Eikazonoidler

• Siklooksijenaz ürünleri (prostaglandinler)
• Lipoksijenaz ürünleri ve lökotrienler
• Araşidoni asid epoksijenaz ürünleri (EET.ler)

• Peptid yapılı otakoidler

Otakoidler

• Peptid yapılı otakoidler

• Anjiotensinler
• Kininler
• Endotelinler
• Natriuretik peptidler
• Urotensin II

• Gaz yapısında otakoidler

• NO
• H2S
• CO

Otakoidler

• Diğerleri

• Endotel kaynaklı hiperpolarizan faktor (EDHF)
• Epitel kaynaklı gevşetici faktör (EpDRF)

Histamin

• Kimyasal yapı: Beta-imidazoletilamin

• Sentezi:

• Histidin (histamin dekarboksilaz) Histamin

• Yıkımı:

• Diamin oksidaz (DAO) ve Histamin.N.metil.transferaz enzimleri ile imidazol.asetikasid ve metil.imidazol.asetikasid'e yıkılır.

• Immun savunmada ilk cevap

• Dağılımı:

• sinir sistemi,
• GI
• Solunum
• Bağ doku
• Kan
• Hücresel olarak: Mast, bazofil, lökosit, neuron
• Hücre içinde Heparin ile birlikte.

• Reseptörleri: H1, H2, H3, H4

• Sinyal iletimi: Gq (H1); Gs (H2)İ Gi/o (H3,H4)

Histamin etkileri

• KVS:

• hipotansiyon,
• vazodilatasyon,
• Kapiller permeabilite, ödem
• Lökosit migrasyon artışı

• Solunum: bronkospasm, bronkokonstriksiyon,

• Ekzokrin bez salgısında artış(nazal ve bronkial sekresyonlar)

• Deri ve Immunolojik (allerjik etki):

• Lewis uçlü cevabı (kızarıklık, şişme ödem)
• kaşıntı

Farmakolojik etkiler

• Bulantı kusma ishal

• Hipotansiyon, taşikardi

• Urtiker kaşıntı kızarma, allerjik reaksiyon

• Bronkospazm

• Ülser (parietal hücre etkisi)

• Yara iyileşmesinde artış

• Anafilaksi, allerjik reaksiyonlar

• başağrısı

Histamin salıverici etkenler

• Fiziksel etkenler

• Mekanik, çarpma, çizik
• Sıcak, soguk

• Bitkisel ve hayvansal etkenler

• Allerjik reaksiyona neden olan bitkiler (örn. ısırgan)
• Hayvan ve böcek ısırmaları sokmaları (arı, örümcek akrep)

• Kimyasal etkenler

• Çeşitli xenobiotikler
• Ilaçlar (opiatlar ve bazı antihistaminikler dahil)

Histamin preparatları

• Histamin

• Aklorhidri tanısı
• Feokromositoma tanısı

• Histamin yan ekiler

• (aşırı dozda): hipotansiyon, taşikardi,
• bronkospazm, dispne
• Şiddetli başağrısı, bulantı kusma diare
• (tedavisi için fizyolojik antagonisti adrenalin inj. edilir)

• Betahistin Hcl

• Betazol

Histamin preparatları

• Betazol

• Histamindeki imidazol halkası yerine pirazol var.
• H2 selektif.
• Aklorhidri için kullanım.

• Betahistin.HCl

• Histamindeki imidazol halkası yerine piridin var.
• DAO 'a dayanıklı
• p.o.
• Meniere hast.a kullanım

Histamin Reseptör Blokörleri

• Sadece H1 ve H2 reseptör blokörleri kullanımda

• H1 antagonistleri:

• Histamin H1 antagonistleri, “klasik antihistaminikler” olarak bilinir
• Gerçekte 'invers agonsitler'dir
• Lipofilik özellik
• Kan beyin Bariyerini geçer, santral etki gösterirler
• Sedasyon, iştah artışı, kognitif ve motor etkide azalma
• Parasempatolitik etki , antiserotonerjik etki
• Agız kurulugu, idrar retansiyonu, sinus taşikardisi, iştah artışı

• Sempatolitik etki (alfa adrenerjik)
• Hipotansiyon, sersemlik, refleks taşikardi
• KBB'i geçemeyenler “ikinci kuşak antihistaminikler” olarak bilinir. Santral etkileri (sedasyon) çok azdır.

Histamin H1 Reseptör Blokörleri

• substitue etilamin grubudur
•