Методические указания по их выполнению. Учебно-методическим комплексом могут пользоваться студенты специального образования для самостоятельного выполнения межсессионных заданий по курсу «Микробиологии и вирусологии»

5. Xulosalar. Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, qanday yo’llar bilan bo’lmasin tuproqning unumdorligini oshirishda mikroorganizmlar faoliyatidan foydalanish o’simliklar o’sish-rivojlanishini yaxshilashga va ko’p hosil olishga imkoniyat tugdirar ekan.
SAVOLLAR:

1. 
   Rizosferada mikoorganizmlar ko’payishi uchun qanday qulay sharoit vujudga keladi?
   
2. 
   Almashlab ekish ahamiyati nimada?
   
3. 
   Go’ng tayyorlash, kompost tayyorlash xillari qanday bo’ladi?
   
4. 
   Simbioz nima? Ahamiyati nimada?
   
5. 
   Azotobakteriyalari nima, qanday qo’llash mumkin?
   
6. 
   Fosforobakteriyani qo’llash ahamiyati nima?
   
7. 
   Algolizatsiya nima? Ahamiyati nimada?
   

9-MAVZU: MIKROBIOLOGIYANING DEHQONCHILIKDA VA ChORVACHILIKDAGI AHAMIYATI.
Reja:

1. 
   O’simliklarni himoya qilishda mikroblarni qo’llash
   
2. 
   O’simliklarni o’stirishda mikroblarning ahamiyati
   
3. 
   Chorvachilikda mikrobiologiya
   

A.Pichan va silos tayyorlash
B.Ozuqa oqsili, aminokislota va vitaminlar sintezi
V.Antibiotiklarni qo’llash

4. 
   Xulosa.
   

Adabiyotlar 2,3,4,6,7


O’simliklar himoyasida mikroblarni qo’llash. Mikroblar ishlab chiqaradigan moddalar insonlarda, hayvonlarda turli xil patalogik mikroblar kelishib chiqaradigan kasalliklarga qarshi ham qo’llaniladi. Lekin mikroblarning to’gridan-to’gri o’simlik himoyasida ishlatilishi yanada yaxshi samara beradi. O’simliklar o’zini himoya qilishning qayta tizimlariga ega bo’lishidan qat’iy nazar antogonist-mikroblar ham o’simliklarni himoya qiladilar. O’simliklar o’zidan fitontsidlarni, fitoaleksinlarni ishlab chiqarib , o’zida immunitet hosil qilib mikroorganizmlardan zararlanishga qarshi ko’rashadilar. Ammo, ularni himoyaviy va biolgik himoya qilingan baribir extiyoj bordir. Fitopatogen mikroorganizmlarga qarshi ularning antogonistlarni qo’llash ham samaralidir.
Masalan: beda ekilgandan keyin tuproq go’zaning vertitsyollez vilt qo’zgatuvchilaridan tozalanadi. Bunda shu beda ildizidan chiqqan mikroorganizmlar ahamiyati va ildizdan ajralgan moddalar ahamiyati kattadir. O’simlikdagi parazit zamburuglarida 2 avlod parazitlik qiladi. O’simliklar kasalligini davolashda antogonist mikroblarini qo’llash samarasi yanada yaqqol namoyon bo’ladi. Buni quyidagi misollarda ko’rib chiqishimiz mumkin. Un shudringi zamburugida piknidial zamburuglar, bugdoyning ko’ngir zang kasalini qo’zgatuvchisi (pukkisinniatritikum) da ham G.S.Muromtsev aniqlashicha peknidial zamburug parazitlik qiladi va x.k. Bugdoy zigir fuzariozi qo’zgatuvchi Peevdomonasda Ya.P.Xudyakov Shlerotiniya va Batrutis zamburuglari mitsellalari rivojlanganligini aniqladi. Shu zamburuglar bilan urugga ishlov berib fuzaroiz kasalligini oldi olinadi. N.A.Krasilnikov ninabarglarida kasallik qo’zgatuvchi fitopogenlarga qarshi minolitik bakteriyalar qo’llashni aniqladi.
Antogonist mikroorganizmlarni faqat fitopatogenlarga qarshi emas, parazit o’simliklarga qarshi ham qo’llanilmoqda. Masalan: tarvuz, qovun shumgiyasiga qarshi kurashiladigan fuzarium orobanches zamburugini ishlatildi. Ko’pchilik antogonistlarni tuproq infektsiyasiga qarshi ham qo’llanilmoqda. Buning uchun ko’chat o’tkazishda ularning ildizlari antogonist mikroblar bilan ishlov beriladi, uruglarga ishlov beriladi. Hozir kemiruvchilarga qarshi ham ularning (primankalariga) aldamchi emishlariga qo’shib ularni shu mikroorganizmlar bilan qirib tashlanadi. O’simliklarni himoya qilishda mikroblar ishlab chiqaradigan turli xil antibiotiklardan ham foydalanilmoqda. Aktinomitsetlar ishlab chiqargan antibiotik go’za gommoziga qarshi, o’rikning bakteriologik so’lishiga qarshi qo’llaniladi. Tsitrus o’simliklari mevalari buzilishi oldini olish uchun ham antibiotiklar qo’llanilmoqda. Fitobaktriolisin loviyada, baktrioz gallada, ildiz chirishiga qarshi, trixoderma paxtada viltga qarshi va x.k. ishlatilmoqda. Xasharotlarga qarshi ham xilma-xil bakteriologik preparatlar va mikroorganizmlar ishlab chiqargan xar xil moddalar ishlatilmoqda.