Мicллиt… аdcjwллаһ сeddиv cбviлһiсedk vcсjyedб

MEYYİT ÜÇÜN HƏDİYYƏLƏR 
Həzrət Sadiq (əleyhissalam) buyurur: “Meyyit sıxınıtı 
və narahatlıqda olduğu zaman, bəzən onun üçün rahatlıq 
yaranar, ona deyərlər ki, bu rahatlıq dünyada filan şəxsin 
sənin üçün hədiyyəsinin nəticəsidir.” 
Bəzi bəxşişlərin meyyit üçün daha çox savabı olar, 
“Vəsail” kitabında İmam Sadiq (əleyhissalam)-dan belə 
rəvayət olub: 
Xudavənd Cəbrəilə əmr edər ki, hər birinin əlində 
Behişt neməti dolu xonça olan yetmiş min mələklə həmin 
qəbrə doğru getsinlər və “ey Allahın dostu, salam olsun 
sənə, bunlar filankəs oğlu filankəsin sənə göndərdiyi 
hədiyyədir”, desinlər, sonra qəbri nurla dolar... 
ÖLÜLƏRİN DİRİLƏRDƏN İSTƏYİ 
“Cameül-əxbar” kitabında Rəsulullah (səlləllahu əleyhi 
və alihi və səlləm)-dan nəql edilmişdir ki, buyurub: “Öz 
ölənlərinizə hədiyyə göndərin.” Soruşdular ki ölülaərin 
hədiyyəsi nədir? Buyurdu: -Sədəqə və dua. Hər cümə 
axşamı möminlərin ruhları dünya asimanında öz 
evlərinin müqabilinə gəlib, həzin səslə ağlayıb fəryada 
edərlər ki, qy mənim əhlim, ey mənim övladlarım, ey 
atam, ey anam, ey qonşularım, bizə mehribanlıq göstəri, 
Allah sizə rəhmət etsin, əlimizdə onlardan bizə catan əzab 

---

 
МӘАД 
58 
və hesab oldu, xeyri özgələrə çatdı, bizə mehribanlıq 
göstərin bir dirhəmlə, bir parça çörklə, bir paltarla...” 
BƏRZƏX BU DÜNYADAN QEYBDƏDİR 
Bəziləri belə bir sual verə bilərlər ki, bu genişlikdə 
oülan bərzəx aləmi harada yerləşir.? 
Əlbəttə, əqlimiz bunu dərk edə bilməz. Onu deyə 
bilərik ki, bərzəx bu dünyadan qeybdədir. Bu məsələni 
anlaağımız üçün rəvayətlərd bir sıra misallar çəkilib. 
Məsələn, yerdən göyədək bütün dünya bərzəxlə 
müqayisədə ucsuz-bucaqsız biyabandakı kiçik üzük 
həlqəsini xatırladır. Dünyada olan insan almadakı qurd, 
ana bətnindəki uşaq kimidir, yalnız öldüyü zaman azad 
olur. Doğrudur ki, başqa bir yerə getmir, həmin aləmdə 
möuddur, amma məhdudiyyətlərdən azad olur. Maddi 
məfhumlar olan zaman və məkam məhdudiyyətləri onun 
qarşısından götürülür.