Microsoft Word 04 Kishlok xujaligida investitsion jarayonlar

tuzish usullariga
bog‘liq 
bo‘ladi. Bunga qishloq xo‘jaligini rejalashtirishining muvozanat, me'yoriy mezon, iqtisodiy-
matematik usullari va avtomatik boshqarish tizimini kiritish mumkin. 
Muvozanat usuli - bu bugun agrar sanoat korxonalari va shu jumladan qishloq xo‘jalik 
korxonalari taraqqiyotini rejalashtirishda qo‘llanilayotgan asosiy usullardandir. Bu usulning iqtisodiy 
mohiyati shundaki, qishloq xo‘jaligining turli soha va tarmoqlari o‘rtasidagi mutanosiblikning 
moddiy, mehnat va moliya resurslariga talabi va uni qondirish manbalarini aks ettiradi. 
Reja muvozanatlari uch turda tuziladi: mehnat, moddiy resurslar va qiymat muvozanatlari. 
Moddiy muvozanatlar qishloq xo‘jalik korxonasining barcha tarmoqlarida ishlab chiqariladigan 
mahsulotlar turi bo‘yicha tuziladi. Masalan don, paxta, go‘sht, tuxum va h.k. 
Mehnat resurslari muvozanati ishlab chiqarish uchun talab etiladigan xodimlar va mutaxassis 
kadrlar miqdori bilan aniqlanadi. 
Qiymat muvozanati pul ko‘rinishda tuzilib, yalpi mahsulotning solishtirma va joriy baholardagi 
ifodasidir. 
Mezon Me'yoriy (normativ) muvozanat usuli mahsulot ishlab chiqarish va realizatsiya qilishda 
reja - topshiriqlarini iqtisodiy jihatdan asoslab beradi. Bu usulda ishlab chiqarish uchun talab 
qilinadigan resurslar me'yoriy ko‘rsatkichlar asosida aniqlanadi. Masalan: yoqilg‘i, urug‘liklar, o‘g‘it, 
yem-xashak va hokazo. Me'yoriy ko‘rsatkichlar vaqti-vaqti bilan ishlab chiqarish texnologiyasi va 
texnikasining yangilanish va mehnat unumdorligining o‘sish darajasiga qarab o‘zgartirib turiladi. Aks 
holda, ular ishlab chiqarishni rivojlantirishga salbiy ta'sir etadi. 
Iqtisodiy-matematik usul murakkab texnikani, EHMlarni yangi kompyuterlar tizimini talab etadi. 
Qishloq xo‘jaligini re- jalashtirishda bu usulning chiziqli-dasturlash, rejalashtirish, korrellyasiya 
singari turlaridan foydalaniladi. Bu usuldan chorva mollar ratsioni, poda tarkibi, ekinlar hosilini 
dasturlash, MTP parkidan foydalanishning oqilona tarkibini aniqlashda keng foydalaniladi.