Microsoft Word 2020-21 ijtimîiy majmua so'ngisi

 
 “Nega?”, “Nima uchun?” yoxud ijtimoiy xulqning motivlari 
Eng avvalo shuni ehtirof etish lozimki, inson oldida u yoki bu voqea-hodisaning guvohi 
bo’lar ekanmiz, “Nega?”, “Nima uchun?” degan savollar bilan bog’liq ijtimoiy xulqning 
sabablarini o’rganishi kerakligi tayin. Bu masalada psixologiya ijtimoiy xulqning 
motivlariga 
hamda
motivatsiya
masalasiga e’tibor beradi. Oddiy misol: ko’pincha, jamoat joylarida, oilada, 
ishlab chiqarish jarayonida odamlarning bir-birlariga nisbatan qo’pol muomalada bo’lganligining 
guvohi bo’lamiz. Tabiiy, savol tug’iladi: nega odamlar bir-birlariga nisbatan agressiv bo’lib 
qolishdi, qani o’sha insoniy bag’rikenglik, odamlar o’rtasidagi normal, madaniy muomalalar, 

---

89 
degan. 
Xorijlik mutaxassislarning (
E.Ilg’in
va b.q) fikricha, eng avvalo agressiv xulq-atvor 
bo’lishi uchun birinchi navbatda nizoli yoki odamni xavotirga soluvchi 
vaziyat
bo’lishi kerak. 
Lekin vaziyatning mavjudligi hali odamda janjallashishga moyillik holati paydo bo’ldi, 
degan mahnoni anglatmaydi. 
Birinchidan,
odamlarning o’zaro muomalasida fikrlari, istaklari, 
qiziqishlari va maqsadlarida tafovutlar bo’lishi kerak. 
Ikkinchidan
, bu tavofutlar har bir kishi 
tomonidan deyarli bir xil anglanishi lozim. 
Uchinchidan
, bu holat hech bo’lmaganda bir 
tomonning ikkinchi tomonni yoqtirmasligi, ko’ra olmasligiga olib kelishi, fikrlar amalda 
to’qnash kelishi
 
kerak. 
Bu o’rinda bizdagi madaniyat va mentalitetning o’ziga xosligi bor, albatta. Bizda xulq 
agressiv tarzga o’tib ketishi uchun menimcha, yanada ko’proq bosqichlar talab qilinadi. Chunki 
vaziyatning mavjudligini yumshatuvchi, odamlarni nisbatan uzoq muddatda nizoni ichida 
saqlashiga olib kelgan