MUQADDIMA
Alkimyogar kitobni qo‘liga oldi, uni sayyohlardan kimdir olib kelgan edi. Kitob muqovasiz
edi, biroq u muallifning ism-sharifini topdi — Oskar Uayld — va uni varaqlab, tuyqusdan
nigohi Nargis haqidagi rivoyatga tushdi.
Kun-uzzun anhor bo‘yida o‘z aksiga mahliyo bo‘lib o‘tiradigan sohibjamol bo‘zbola
haqidagi rivoyat Alkimyogarga ma’lum edi: Nargis shu qadar mahliyo bo‘lib anhorga
termilib qolgan ediki, oxir-oqibat suvga qulab, cho‘kib ketdi, qirg‘oqdan esa gul unib
Alkimyogar (qissa). Paolo Koelo
www.ziyouz.com kutubxonasi
4
chiqdi, gulni uning nomi bilan atashdi.
Biroq Oskar Uayld bu rivoyatni boshqacha hikoya qilgan.
“Nargis halok bo‘lgach, o‘rmon nimfalari — driadalar sezdilarki, anhorning chuchuk suvi
ko‘z yoshdan sho‘rlanibdi.
— Sen nega yig‘layapsan? — so‘rashdi driadalar.
— Men Nargisga aza tutayapman, — javob qildi anhor.
— Buning ajablanadigan joyi yo‘q, — deyishdi driadalar. — Oqibat shu ekan, axir, u
o‘rmondan o‘tganda biz doimo ortidan yugurar edik, yolg‘iz sensan — uning husnu
jamolini yaqindan ko‘rgan.
— U sohibjamolmidi? — so‘radi shunda anhor.
— Ha, bu haqda sendan o‘zga kim ham bir so‘z ayta olardi? — ajablanishdi o‘rmon
nimfalari: — Sening qirg‘og‘ingda o‘tirib, sening suvlaringga termilib, azondan shom
qorong‘usigacha vaqt o‘tkazgan emasmidi u?
Anhor uzoq sukut saqladi va nihoyat javob qildi:
— Men Nargisga aza tutayapman, biroq hech qachon uning go‘zal ekanini
payqamabman. Ko‘z yoshlarimni oqizayotganim boisi, har safar u qirg‘og‘imga kelib,
egilib suvlarimga termilib o‘tirganida, ko‘zlarining tubida mening go‘zalligim yuz
ko‘rsatardi”.
“Naqadar g‘aroyib rivoyat”, — o‘yladi Alkimyogar.
BIRINCHI QISM
Bo‘zbolaning ismi Santyago. U qo‘ylarini tashlandiq holga kelgan yarim vayrona
cherkovga haydab kirayotganda qosh qoraya boshlagandi. Cherkov gumbazi
allaqachonlar o‘pirilgan va xaroba holga kelgan, bir paytlar mehrob bo‘lgan joydan
kattakon tutanjir o‘sib chiqqan.
Shu yerda tunashga qaror qildi Santyago, chirib sinib yotgan eshikdan qo‘ylarini
ichkariga haydab kiritdi-da, bo‘lak-so‘lak taxtalar bilan suruv chiqib ketolmaydigan qilib
eshikni tambaladi. Okrugda bo‘rilar yo‘q edi, biroq ba’zan qo‘ylar uloqib ketib qolar,
biror-bir daydi qo‘yni qidirib kun-uzzun ovora bo‘lishga to‘g‘ri kelardi.
Santyago kamzulini yerga to‘shadi, boshi tagiga yaqinda o‘qib tugatgan kitobni qo‘ydi va
cho‘zildi. Uyquga ketishdan oldin: qalinroq kitob olib chiqqanim tuzuk ekan — ancha
vaqt o‘qirdim, yostiq uchun ham qulay bo‘lardi, deb o‘yladi. U uyg‘onganda hali
qorong‘u, tepasida tun choyshabining yirtiqlaridan yulduzlar charaqlab turardi.
“Yana ozgina uxlasam”, o‘yladi Santyago.
Uyqusida yana o‘sha – o‘tgan hafta ko‘rgan tushi jonlandi va tushni tag‘in oxirigacha
ko‘rishga ulgurmadi.
U boshini ko‘tardi, vinodan bir qultum ichdi. Tayog‘ini qo‘liga oldi va mudrab yotgan
qo‘ylarni turtkilay boshladi. Biroq suruvning katta bir to‘dasi u ko‘zini ochgan damdayoq
qo‘zg‘algan, go‘yo u bilan qo‘ylar orasida allaqanday sirli aloqa borday, u suruv bilan,
mana, ikki yildan beri suv va ozuqa qidirib, bir joydan boshqa joyga sang‘iydi. “Menga
shu qadar o‘rganib qolishdiki, hamma odatimni o‘zlashtirib oldi bular, — ming‘illadi u. —
Mening hatto kundalik rejamdan ham boxabar”.
U yana shu haqda biroz mulohaza qilib, ehtimol, buning aksidir — men ularning
odatlarini o‘zlashtirib, suruvning tartibiga tushib olgandirman, degan xulosaga keldi.
Biroq boshqa bir to‘da qo‘y Santyagoning tayoq uchi bilan birma-bir nomini aytib
turtkilaganiga qaramay, qo‘zg‘alishga shoshilmasdi. Umuman, uning ishonchi komil edi
— qo‘ylar Santyago aytgan gaplarni yaxshi tushunardi, shuning uchun ba’zan u
kitobchalarning o‘ziga yoqqan joylarini qo‘ylarga eshittirib o‘qir yoki suruvni haydab
Alkimyogar (qissa). Paolo Koelo
Dostları ilə paylaş: |