Microsoft Word aloqa korxonalarini boshqarish usullari

manbalari
358110163 
271922271 
Uzoq 
muddatli 
majburiyatlar 
532218597 
435618166 
Hisob – kitoblar va 
boshqa majburiyatlar 
102596277 
134224020 
Passiv bo’yicha jami
992925037 
841764457 

---

16 
2012 yil asosiy faoliyatning daromadlar tarkibi
 
Daromadlar dinamikasi (mlrd.so’m) 
Ko’rsatkichlar 
nomlari 
2011‐yil
2012‐yil
O’sish sur’ati %
Xalqaro aloqa 
bo’yicha o’zaro 
hisob kitoblar 
203
365
180
Mahalliy telefon 
aloqasi 
66
72
108
Kanallar ijarasi 
41
51
125
Mobil aloqa 
operatorlarini ulash 
41
40
98
Shaharlararo,xalqaro 
telefon aloqasi 
37
39
106
Internet va 
ma’lumotlar uzatish 
tarmog’i 
28
34
123
IP‐telefoniya
19
23
125
Simsiz radioulanish 
9
19
202
Aloqa xizmatlaridan 
boshqa daromadlar 
8
25
306
Jami 
450.8
667.6
148
54,7
10,8
7,6
6
5,8
5,1
2,8
2,8
3,8
Xalqaro aloqa bo'yicha o'zarov 
hisob kitoblar 
Mahalliy telefon aloqasi 
Kanallar ijarasi
Моbil aloqa opеratorlarini 
ulash 
Shaharlararo, xalqaro tеlеfon 
aloqasi 
Intеrnеt va ma’lumotlar uzatish 
tarmog‘i 
IP‐tеlеfoniya 

---

17 
2011 yilda ko‘rsatilgan tеlеkommunikatsiya xizmatlaridan «O‘zbеktеlеkom» 
AK daromadi 450,8 mlrd. so‘m (QQS bilan) miqdorida hisoblangan. Tarif 
bo‘yicha daromad darajasi o‘tgan yilga nisbatan 45,7 foizga oshdi, shu jum- ladan,
tarmoqlar bo‘yicha o‘sish quyidagini tashkil qildi:
 shaharlararo va xalqaro tеlеfon aloqasi – 2 foiz;
 shahar va qishloq tеlеfon aloqasi – 11 foiz;
 kanallarni ijaraga bеrish – 0,5 foiz;
 xalqaro opеratorlar – 2,3 barobariga;
 Intеrnеt va ma’lumotlar uzatish tarmog‘i – 51 foiz;
 mobil opеratorlarning ulanishi – 11 foiz;
 aloqa xizmatlaridan tushgan boshqa daromadlar – 29 foiz. 
Aholiga ko‘rsatilgan aloqa xizmatlari miqdori o‘tgan yilga nisbatan 7,5 mlrd. 
so‘m yoki 13 foizga oshdi. Xizmatlarni eksport qilish o‘tgan yilga nisbatan 2,1 
barobariga oshdi. Moliyaviy faoliyat bo‘yicha daromadlar 13,6 mlrd. so‘mni 
tashkil etdi. 2011 yilda xarajatlarning umumiy summasi 424,5 mlrd. so‘mni tashkil 
qildi. 
Umumiy sarf-xarajatlarga nisbatan sarf-xarajatlarning solishtirma nisbatlari: 
 ishlab chiqarish xarajatlari – 52,5 foiz;
 ma’muriy xarajatlar 
– 3,0 
foiz; 
 opеratsion xarajatlar – 25,7 foiz;
 sotish va rеklama uchun xarajatlar – 1,5 foiz;
 moliyaviy xarajatlar – 17,3 foiz. 
184,2
252,1
280,9
339,1
481,2
153,2
210
238,7
293
424,5
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
2007
2008
2009
2010
2011
Xarajatlar
Daromadlar

---

18 
Xulosa 
Zamonaviy menejment fan va amaliyot sohasi sifatlaridan ko’ra odamlarni 
boshqarish san’ati sifatida ko’proq namoyon bo’ladi. Korxonaning tashkiliy 
rejasida ko’zda tutilgan barcha tadbirlar, amaliyotning ko’rsatishicha, ishlab 
chiqarishni rivojlantirish vazifasi korxona rahbariyatidan tashqari xodimlar 
jamoasining ham zimmasida bo’lsa muvaffaqiyatli tuzilishi, kelgusida esa o’z 
vaqtida va samarali amalga oshirilishi mumkin. Xodimlar iqtisodiyotda 
boshqaruvning aktsiyadorlik shakllari etakchilik qilayotgan, biznes va tadbirkorlik 
faqatgina biznes uchun tug’ilgan, tanlangan shaxslarning emas, balki har bir shaxs 
shug’ullanishi mumkin bo’lgan hozirgi sharoitlarda ko’plab xo’jalik 
subyektlarining xulq-atvori uchun qoidaga, deyarli zaruratga aylanib bormoqda. 
Biroq, korxona muvaffaqiyati yo’lidagi butun jamoaning, kollektivning 
harakatlari ilmiy menejment tamoyillari va talablariga zid kelmasligi kerak. 
Birinchidan, jamoaning har bir a’zosi – oddiy ishchidan to birinchi rahbargacha 
korxonada belgilangan qonun-qoidalarga asosan o’z vazifa va majburiyatlarini 
bajarishi, ikkinchidan, mansabdor shaxslar, bo’linma va xizmatlar o’rtasidagi 
o’zaro bo’ysinishning ta’minlanishi, uchinchidan esa, boshqaruvni tashkil qilishda 
chuqur bilimga ega xodimlarni tanlash va samaradorlik ta’minlanishi lozim. 
Ma’lumki, har bir shaxs o’ziga yarasha alohida hususiyatlarga ega bo’ladi. 
Agar rahbar xodim, mutaxassis o’z salohiyatini to’liq ochib berishini istasa 
boshqaruv jarayonida har bir shaxsga o’ziga xos yondashishi zarur. Inson tabiatini 
yaxshi bilmagan rahbar muvaffaqiyatga umid qilishi qiyin, tashkiliy reja esa 
qog’ozda qolib ketadi. Tajribalarning ko’rsatishicha, ko’plab qo’l ostidagi 
xodimlar faoliyati ko’p jihatdan rahbariyat bilan munosabatlar xarakteriga bog’liq 
bo’ladi. Aynan rahbariyat kimning nima ish qilishi va kim nima uchun javobgar 
bo’lishini belgilab beradi. 
Boshqaruv san’atidan yaxshi xabardor bo’lish rahbariyatning turli xil ichki 
va tashqi vaziyat omillarini oldindan ko’ra bilish qobiliyatini anglatadi. Bu 
jarayonning asosini rejada kutilayotgan natijalarni beradigan darajada odamlar 
faoliyati va ishni tashkil qilish hisoblanadi. Bu esa ko’p jihatdan to’plangan ish 
tajribasidan tashqari, boshqaruv usullariga, asosiy vazifalarni ikkinchi darajali 
vazifalardan ajrata olish, jamoaning va har bir shaxsning hatti-harakatlarini 
baholash va rag’batlantirish qobiliyatiga bog’liq bo’ladi. 
Qisqa muddat oralig’ida respublikani jahon bozoriga olib chiqish uchun umumiy 
ishlab chiqarish samaradorligini ko’tarish uchun boshqaruv apparatining yakuniy 
natijalariga qaratilganligi, bozor ehtiyojini to’laqonli qondirish kabi ishlarni 

---

19 
bajarish lozim. Milliy iqtisodiyot tarkibini takomillashtirish , joriy iqtisodiy 
siyosat bo’yicha yuqorida ko’rib o’tilgan masalalarni shakllanishi bo’yicha 
qo’shimcha chora tadbirlarni amalaga oshirish talab etiladi. Umuman olganda 
mamlakatni butun dunyoga yangi texnika ishlab chiqarishi ko’rsatkichi bo’yicha 
dovrug’ini ko’tarish eng afzal yo’ldir. Biz yosh kadrlar esa hozirda o’z 
bilimlarimizni kerakli yo’nalishda joriy qilishimiz, jamiyat hayotining turli sohalari 
bo’yicha o’z bilimlarimizni chuqurlashtirishimiz kerak. Hozirda har bitta 
rivojlanayotgan mamlakat o’z iqtisodiy darajasini chet el sarmoyasini kiritish 
orqali oshirmoqda. Respublikaning investitsiya dasturi sifat jihatdan yangicha 
yondashuvlar bilan shakllantiriladi. Bu dasturni 3 yillk davrga mo’ljallab ishlab 
chiqarish nazarda tutilmoqdaki, u loyiha tuzilishidan to inshoot topshirilgungacha 
bo’lgan davrni o’z ichiga oladi. O‘zbekiston iqtisodiyotining yuqori sur’atlar bilan 
barqaror rivojlanishi istiqlolning dastlabki kunlaridan Prezidentimiz Islom 
Karimov tashabbusi bilan amalga oshirib kelinayotgan puxta o‘ylangan keng 
ko‘lamli islohotlar samarasidir. Barcha tarmoqlarni muvozanatli rivojlantirish, 
ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash, 
mahalliylashtirish dasturining amalga oshirilishi, kichik biznes va xususiy 
tadbirkorlikning har tomonlama qo‘llab-quvvatlanishi mamlakatimizda ishlab 
chiqarilayotgan, ichki va tashqi bozorlarda xaridorgir import o‘rnini bosadigan 
hamda eksportbop mahsulotlar hajmini muntazam oshirish imkonini bermoqda. 
Ilm-fan va ishlab chiqarish o‘rtasidagi hamkorlikning mustahkamlanishi hayot 
sinovidan o‘tgan, zikr etilgan ijobiy jarayonni rag‘batlantiruvchi va 
jadallashtiruvchi mexanizmga aylandi.