- 51 - jismoniy mashqlar va hk.lar qo‘llaniladi. Bunday vositalarning
kompleks tarzda qo‘llanilishi organizmga har tomonlama
ta’sir ko‘rsatib bolalar jismoniy tarbiyasiga yordam beradi.
Gigiyenik talabalarga: kun tartibi, mashg‘ulotlar, uyqu,
bedorlik, ovqatlanish, kiyim va oyoq kiyimlar gigienasi,
mashg‘ulot o‘tkaziladigan xonalar, sport maydonlarining
tozaligi, ozodaligi va hk.lar kiradi.
Inson salomatligini ilmiy jihatdan asoslangan, to‘g‘ri
tashkil etiladigan ovqatlanishsiz tasavvur qilish qiyin. To‘g‘ri
tashkil etilgan ovqatlanish oshqazon-ichak tizimi, energiya
almashunuvlari
jarayoning
faol
kechishini
ta’minlab,
organizmning o‘sishi va rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Tegishlicha davomiy, sog‘lom uyqu organizmning dam
olishini ta’minlab, asab tizimi ishchanligini ta’minlaydi.
Kun tartibiga rioya etish va harakat faolligi bolani tartibga,
uyushqoqlikka o‘rgatib, aniq maqsad asosida tizimli faoliyat
olib borishga yo‘naltiradi. Bolalarning MTM lar va oiladagi
faoliyatiga qo‘yiladigan gigiyenik talablar tibbiy ko‘rsatmalar
orqali aniqlanadi.
Tabiat unsurlari (quyosh, havo, suv) organizmning
ishchanligi
va
funksional
imkoniyatlarini
oshirib,
moslashuvchanligi va himoyasini ta’minlaydi
. Tabiatning
tabiiy kuchlariga quyosh, havo, suv kiradi, ular jismoniy
mashqlarning organizmga ta’sirini kuchaytiradi va kishi ish
qobiliyatini oshiradi. Quyoshli, ochiq havoda yoki suvda
(suzish) bajariladigan mashqlar jarayonida ijobiy emotsiyalar
paydo bo‘ladi (ko‘proq kislorod yutiladi, modda almashuvi
kuchayadi…). Quyosh, havo, suv organizmni chiniqtirishga,
uni yuqori va past temperaturaga moslashuv qobiliyatini