Microsoft Word choliqushi ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
63
Keyin javonimni ochdim. Qizil lenta bilan bog‘lab qo‘yilgan diplomimni, esdalik qilib 
saqlab kelgan bir necha narsamni, onamdan qolgan baldoqni, uzuk singari bir-ikkita 
faqirona bezaklarni maktab chamadonchasiga to‘ldirdim. 
Uylaridan qochgan asrandi qizlarning ham shunday qilganlarini eslab, achchiq-achchiq 
kular edim. 
Qaerga borishimni faqat ko‘chaga chiqqanimdan keyingina o‘yladim. Ha, qaerga bora-
man? Kunduz bo‘lsa ham koshki edi. Miyamda yaxshi hal etilmagan bir o‘y bor edi. Men 
shu kechani bir amallab o‘tkazish fikrida edim. Lekin shunday bemahalda qaerga sig‘inib 
bora olardim? Har bir ehtimolni nazarda tutganim holda, qo‘limda kichkina chamadoncha 
bilan dalada sarg‘ayib yurolmas edim. Bir ozdan so‘ng chorbog‘da qiyomat qo‘padi. 
Sharmandalikdan qo‘rqib, balki politsiyaga xabar qilishmas. Lekin tevarak-atrofga mut-
laqo odam yugurtirishadi. Poezd, kema u yoqda tursin, hatto aravada ketish ham xavfli. 
Darrov izimni topib olishadi. Lekin o‘z bilganicha yashashni istagan kishini zo‘rlik bilan 
chorboqqa qaytarib kela oladigan kuch yo‘q. Faqat qarorimni yosh bola jinniligi, injiq qiz 
nozi deb sanashadi, meni ham, o‘zlarini ham bekor xafa qilishadi. 
Ularni bu fikrdan qaytarish, hatto otimni tilga olishga tavba qildirish uchun ertaga xo-
lamga qanday xat yozishligimni bilardim. Lekin bu kechani qaerda o‘tkazaman? 
Oldin shahar atrofidagi chorbog‘larda turadigan o‘rtoqlarim esimga keldi. Borsam bo-
shlariga ko‘tarishlari turgan gap. Lekin bu ko‘p xunuk narsa. Shunday vaziyatda bir qiz-
ni, mayli, bir kechaga bo‘lsa ham uylariga kiritish balki o‘zlariga ham erish tuyular. In-
nayke- yin, bu ahvolni izoh qilish uchun ularga biron narsa deyish ham kerak. Yot-bego-
na odamlarga hisob berish, ulardan nasihat eshitish o‘zimga ham og‘ir bo‘lishini sezar 
edim. Nihoyat, eng avval esimga keladigan ismlar, albatta, uydagilarning ham darrov 
eslariga tushadi, innaykeyin, ular xuddi o‘sha yerlarga borib qidirishadi. O‘rtoqlarimning 
ota-onalari yarim kechada meni so‘roqlab kelgan qarindoshlarimga meni yuz-xotir qilib 
“bu yerda yo‘q” deyishga botina olisharmikan? 
Stantsiyaga boriladigan katta yo‘lni xavfli bilib, orqadagi Icharanko‘y yo‘liga tushdim. 
Qorong‘ilik dam sayin quyuqlashib borardi. Nima qilishimni bilmay yuragimga dukur 
tushgan, jasoratimni yo‘qotgan paytimda qo‘qqisdan esimga bir narsa keldi. Sakkiz-o‘n 
yilcha avval qarindoshlarimizdan birining uyida sut emizgan enaga bo‘lar edi. Bolqondan 
ko‘chirma bo‘lib kelgan shu xotin Sahroyijadidda turar, chorboqqa tez-tez kelib ketardi. 
O‘tgan yil uzun oqshom sayridan qaytib kelayotib uning bog‘ida yarim soatcha dam 
olgan edik. Eskilarimni har doim unga berganim uchun menga juda yaxshi qarar edi. Ke-
chasi shu xotinnikida yotib qolsam, hech kim mening u yerda ekanligimni gumon qilmas 
edi. 
Ko‘chadan bitta arava o‘tib ketayotgan edi. Oldin uni to‘xtatmoqchi bo‘ldim, lekin ara-
vaga tushishning keti xavfli ekanligini, yonimda mayda pulim ham yo‘qligini o‘ylab, 
to‘xtatmadim. 
Chor-nochor Sahroyijadid tomonga piyoda yo‘l oldim. Qorong‘ida biron soya ko‘rgu-
dek, yo oyoq dupuri eshitgudek bo‘lsam, titrab to‘xtab qolardim. Qorong‘i kechada, xil-
vat dala yo‘lida yolg‘iz ketayotgan xotindan kim shubha qilmas edi? Xayriyatki, atrof 
jimjit. Faqat bir bog‘ yonidan o‘tib ketayotganimda anchagina qo‘rqib oldim. Ro‘param-
dan bir to‘da mast kishi ashula aytib kelaverdi. Bir sakrab bog‘ chetidagi pastak chetan-
dan oshib o‘tdim-da, ular o‘tib ketgunlaricha o‘sha yerda pisib yotdim. Bog‘da it bo‘lsa-
mi, rosa bo‘lganimcha bo‘lardim. 
Keyin Sahroyijadid ko‘chasida tayog‘ini horg‘in-tolg‘in sudrab yurgan qorovulga duch 
keldim. Xayriyatki, qorovul meni ko‘rmay yon ko‘chalardan biriga kirib ketdi. 
Enaga bilan uning chol eri meni ko‘rib shoshib qolishdi. Yo‘lda bir yolg‘on to‘qib 
qo‘ygan edim. Shuni aytib berdim: 

---

Choliqushi (roman). Rashod Nuri Guntekin