Microsoft Word Demografi Aliye Mandiracioglu revizyon doc

Türkiye’de yaşlıların demografik özellikleri 
Cumhuriyetin ilanından hemen sonra izlenen 
doğurganlığı teşvik edici politikalardan 30 yıl sonra 
vazgeçilmiştir ve sonuçta 1950’lerden bu yana 
doğurganlık hızlarında belirgin bir azalma olmuştur. Bu 
düşüş özellikle 1970’li yıllarda ivme kazanmış ve 
yaklaşık 30 yıllık süreçte % 61’lik bir azalma gözlenmiştir 
(1,14). Türkiye’de toplam doğurganlık hızı, 1950’lerde 
6’dan fazla iken, Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması 
(TNSA)-2008’in ilk sonuçları, toplam doğurganlık hızının 
2.15 seviyesine düştüğünü göstermektedir (14). 
Ülkemizde nüfus artış hızı ‰ 12.1 olarak bildirilmektedir 
(15). 
Toplam nüfus içinde yaşlı nüfusun oranı, 2008’de % 7 
düzeyindedir. Bu oran, kentsel yerleşim yerlerinde yüzde 
6; kırsal yerleşim yerlerinde ise yüzde 10’dur. Yaşlı 
nüfus oranı, ülkemiz tarihinin en yüksek noktasına 
ulaşmış durumdadır. Kentsel ve kırsal nüfuslar 
arasındaki önemli bir farklılık da, kentsel nüfus içinde 
çalışma çağındaki nüfusun yani 15-64 yaş nüfusun 
oranının kırsal nüfusa göre daha yüksek olmasıdır (14). 
Şekil 4’te 1935, 2000, 2050 yıllarına ait Türkiye nüfus 
piramitleri görülmektedir. 
Türkiye, yaşlanma sürecinin hızla gerçekleşeceği 
ülkelerden birisidir. 2008-2040 arasında Türkiye’de yaşlı 
nüfusta, % 201’lik bir artış beklenmektedir. Yaşlılık 
endeksi1950 yılında 8.6 iken, 1990 yılında 12.2 ye 
ulaşmıştır ve 2025 yılında da bu endeksin 21.2’ye 
çıkacağı tahmin edilmektedir (4). Doğumda beklenen 
yaşam süresi 1950’den günümüze kadar yaklaşık 25 
yıllık bir artış göstermiş ve 73.2 yaşa ulaşmıştır (4,15). 
Türkiye’de medyan yaş, 2000 yılında 26 iken, 2020’de 
34’tür ve 2040’ta 42 olacağı tahmin edilmektedir (4). 
Şekil-4. Yaş Piramitleri Türkiye 1935, 2000, 2050 (1). 
 
Ülkemizde yetişkin okur yazarlık oranı % 88.1’dir. 
Kadınlarda ve özellikle yaşlı kadınlarda oran daha da 
düşmektedir (14). Okuryazar olmayan 65 yaş üzeri erkek 
yüzdesi 5 iken kadınlarda bu oran % 7.2’e 
yükselmektedir (15). Yaşlı nüfusun medeni durumları 
incelendiğinde; 65 yaş üstü erkeklerin % 13.2’i, 75 yaş 
üstü erkeklerin % 24.5'i dul olarak yaşamlarını 
sürdürmekte olduğu, kadınlarda bu oranın 65 yaş 
üstünde % 50.4’ü ve 75 yaş üstünde ise % 69.1’i 
bulduğu dikkati çekmektedir (14). 
 

---

Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 
44