Microsoft Word Dissertasiya M?h?mm?dli Nicat docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
msal metodu məhsulların maya dəyərinin hesablanması üçün kənd
təsərrüfatı müəssisələrində tətbiq edilir. Bu metod o zaman tətbiq edilir ki, məsrəflər bir obyekt üzrə uçota alınmış olsun və xərcləri bir neçə məhsul növləri arasında bölüşdürmək lazım gəlsin . Bu o halda olur ki, məsrəflərin uçot obyektləri kalkulyasiya obyektləri ilə uyğun gəlmir. Buna görə məsrəflərin bölüşdürülməsi üçün əmsallar müəyyənləşdirilir və onun köməyi ilə alınan məhsullar şərti məhsula çevrilir. Nəticədə şərti məhsulun, sonra isə natura şəklində olan məhsulların maya dəyəri hesablanır. Məhsulların maya dəyərinin kalkulyasiya edilməsinin proporsional metodu o halda tətbiq edilir ki, nə zaman istehsaldan bir neçə növ məhsul alınır və həmin məhsullar üçün əmsallar müəyyən edilmişdir. Bu halda məhsul növləri arasında faktiki məsrəfləri bölüşdürmək üçün baza satış qiymətləri, tutduqları sahə və s. ola bilər. Məsrəflər kalkulyasiya obyektləri arasında seçilmiş bazaya proporsional olaraq bölüşdürülür. Məhsulların maya dəyərinin kalkulyasiya edilməsinin yenidən bölüşdürmə
emal olunan xammal və materiallar ardıcıl olaraq bir neçə emal fazasından keçir. Bu, süd emalında, şərab istehsalında, kərpic istehsalında və s.də müşahidə edilir. İstehsala məsrəflərin uçotu üzrə analitik hesab yenidən hazırlanma üzrə açılır. Xammal və materialların emalında texnologiyanın xüsusiyyətləri ilə əlaqədar kalkulyasiyasının yenidən bölüşdürmə metodunun yarımfabrikat və yarımfabrikatı olmayan variantları tətbiq edilir.
58
Yenidən bölüşdürmə metodunun yarımfabrikat variantı sonuncu istisna olmaqla hər bir yenidən hazırlanmada tətbiq edilir. Yarımfabrikat variantı özündə xammal emalının qurtarmış mərhələsini göstərir, nəticədə gələcəkdə istehsalda istifadə etmək üçün və ya satış üçün hazırlanmış öz istehsalının yarımfabrikatları alınır. Bu halda hər bir yenidən hazırlanmadan sonra yarımfabrikatların maya dəyəri kalkulyasiya edilir ki, bu da müxtəlif mərhələlərdə onların emalı yarımfabrikatların maya dəyərini aşkar etməyə imkan verir və bununla da məhsulun maya dəyərinə daha aktiv nəzarəti təmin edilir. Məhsulların maya dəyərinin kalkulyasiya edilməsinin yenidən bölüşdürmə metodunun yarımfabrikatı olmayan variantda yalnız yenidən hazırlanma üzrə məsrəflərin uçotu nəzərdə tutulur, hər bir yenidən hazırlamadan sonra yarımfabrikatın maya dəyəri hesablanmır, ancaq hazır məhsulun maya dəyəri hesablanır. Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|