Microsoft Word emirov vuqar doc
Yüklə 1,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xarici investisiyalar
|
Ölkə iqtisadiyyatına yönəldilmiş investisiyalar (mln. ABŞ dolları)
57
57
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1995- 2012 Cəmi investisiyalar 7118.5 8300.4 12066.1 16222.0 13033.6 17591.4 21588.9 25777.3 144421.0 Daxili investisiyalar 2225.3 3247.6 5391.8 9374.6
7565 9343.6
12915.0 15463.3 71182.8
Neft sektoru
577.8 695.6 1114.7
1234.7 1048.8
1342.5 1489.0
1782.8 10855.0
Qeyri-neft sektoru
1647.5 2552.0 4277.1 8139.9
6516.2 8001.1
11426.0 13680.5 60327.8
Xarici investisiyalar 4893,2 5052,8 6674,3
6847,4 5468,6
8247,8 8673,9
10314 73238,2
Neft sektoru 1
4088.8 3714.0 4231.9 3359.0
2490.7 3624.9
4124.6 4584.8
43464.6 Qeyri-neft sektoru 2
804.4 1338.8 2442.4
3488.4 2977.9
4622.9 4549.3
5729.2 29773.6
Azərbaycan Respublikası DSK 1 Neft sektoruna daxildir: Birbaşa nvestisiyalar (Neft Sektoru), Neft Bonusu, Neft sektoruna kreditlər. 2 Qeyri-neft sektoruna daxildir: Birbaşa nvestisiyalar (Qeyri-neft Sektoru), Portfel nvestisiyalar, Maliyyə Kreditləri (Neft sektoruna kreditləri çıxmaq şərti ilə), Digər nvestiyalar Azərbaycanda diversifikasiya modelinin reallaşması aşagıdakı yanaşmalar əsasında nəzərdən keçirilə bilər: A. Diversifikasiya məqsəd kimi - davamlı inkişaf, risklərin azaldılmasıdir. B. Diversifikasiya çoxölçülü proses kimi – bir neçə istehsal növünün inkişafı, istehsal olunan mal və xidmətlərin çeşidinin genişlənməsidir. C. Diversifikasiya siyasət kımı - iqtisadi fəaliyyətin universal “inkisaf” formasıdır. D. Diversifikasiya strategiya kimi – yeni biznes sferalarına cıxış strategiyasıdır. Qlobal iqtisadi inkişafın müasir mənzərəsi baxımından, Azərbaycanın diversifikasiya modelinin reallaşdirilması və onun perspektivliyi regionda yeni geoiqtisadi münasibətin üç elementinin qarşılıqlı əlaqəsı, təsiri və dialektik vəhtədində mümkündür. 58
58 nvestisiyalar MDB-də diversifikasiya siyasətinin əsas amili kimi rolu böyükdür. Dövlət strategiyası konteksində bir sıra MDB ölkələri Rusiya, Qazaxstan, Belarus, Azərbaycan, Qırğızstan öz modelini reallaşdırmaqdadır. Məsələn, Azərbaycanda milli inkişafın strateji hədəfləri vahid konsepsiya və bir sıra dövlət proqramlarında öz əksini tapmışdir: - «AZƏRBAYCAN-2020: Gələcəyə baxış konsepsiyası»; - Regionların inkişaf programı; - Insan kapitalinin rolundan istifadə - Azərbaycanlı gənclərin dunyanın qabaqcıl universitetlərində təhsilə yönləndirilməsi üzrə Dövlət Programları; - Ayrı-ayrı sektorların inkişafının stimullaşdırılması üzrə tədbirlər paketi. qtisadi diversifikasiya siyasətinin həyata keçirilməsi prosesi institutların rolunun genişləndirilməsini tələb edir. Bu baxımdan Azərbayçanda aşagıdakı institutsional mexanizmlərin fəaliyyətini və rolunu qeyd etmək olar: - Azəbaycan nvestisiya Şirkəti (A Ş); - Sahibkarlıga dəstək Milli Fondu; - Aqrar sahədə “Aqrolizinq” kompaniyası və s. nnovasiya inkişafının hərtərəfli stimullaşdırilması, iqtisadiyyatın texnoloji səviyyəsinin yüksəldilməsı, ixracyönlü məhsul istehsalı, aqrar, turizm və KT sahələrinin inkişafı üzrə zəruri tədbirlər qeyri-neft sektorunun inkişafı üçün ə lverişli şərait yaratmışdir. Bunlar igtisadi artımın keyfiyyəti üçün əsas amillərdən hesab olunur. Son 8 ildə DSK –nin məlumatlarına əsasən, Azərbaycanda ÜDM 3 dəfə, qeyri-neft ÜDM 2,2 dəfə, sənaye 2,7 dəfə, k-t 1,3 dəfə, tikinti 3,2 dəfə, KT 6,4 dəfə artmışdır. Azərbaycanda diversifikasiya prosesləri neftlə zəngin ölkələrlə müqayisədə bir sira cəhətlərə malikdir. Azərbaycan dünyanın bir sira neft hasil edən ölkələri ilə müqayisədə neft maşıngayırma sənayesinə malikdir. Lakin getdikcə hasilatın qurudan dəniz şelfinə çəkilməsi və yeni texnoloji tələblərin qarşıya qoyulması getdikcə müasir qabaqçıl texnologiyalara tələbi artirmışdir. Həmçinin, qeyd etmək 59
59 lazımdir ki, müasir dünya iqtisadiyyatında neft hasilatcı ölkələrin diversifikasiya modeli və neft qiymətlərindən asılılıq səviyyəsi kifayət qədər fərqlidir.
Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|