Microsoft Word etraf muhit cavab az doc

16. Bioloji resurslar və onların mühafizəsi. 

Bioloji  ehtiyatdan  hazırda  dünyada  500  mindən  çox  bitki  növü,  o 

cümlədən  30  mindən  artıq  ağac  və  kol  növləri  məlumdur.  Bitki  resurslarının 

arasında meşələrin böyük əhəmiyyəti var. Meşələr bərpa olunan resurslardır. 385 

mlrd.  oduncaq  ehtiyatından  minlərlə  müxtəlif  adda  məmulatlar  istehsal  edilir.  

Dünyanın meşə sahəsi iki qurşaqda: şimal və cənub qurşaqlarında yerləşir. Şimal 

meşə qurşağının sahəsi təxminən 2 mlrd.ha-dırCənub meşə qurşağının da sahəsi 2 

mlrd.ha  təşkil  edir  və  onun  97%-i  enliyarpaqlı  meşələrdir.  Sahənin  təxminən 

yarısını yüksək sıxlığa malik meşələr tutur Bu meşələrdə 5000 növə qədər ağac və 

20000-ə  qədər  bitki  növü  müəyyənləşdirilmişdir.Bununla  bərabər  son  20  ildə 

tropik meşələrə böyük ziyan vurulmuşdur. Birincisi, şəhər və nəqliyyat ehtiyatları 

üçün  həmin  torpaqların  təmizlənib,  yararlı  vəziyyətə  gətirilməsi,  ikinci 

oduncaqların yanacaq kimi işlədilməsidir.Üçüncü səbəb – Asiya, Afrika və Latın 

Amerikasının tropik ölkələrində xammalın kağz-sellüloz sənayesinin inkişafı üçün 

Yaponiya,  Qərbi  Avropa  və  ABŞ-a  ixrac  edilməsidir.Hazırda  yer  səthinin  1/3 

hissəsini meşəliklər tutmuşdur. Əvvəllər bu 75 mlrd. ha-dan az olmamışdır. Hələlik 

antropogen təsirə az məruz qalan meşə sahəsinə Rusiyada, Kanadada, Amazonkada 

təsadüf  edilir  və  bu  cəmi  15  mlrd.ha  hesablanır.  Xatırlatmaq  lazımdır  ki,    Yer 

kürəsinin malik olduğu floranın (500000) və faunanın (1500000) yarıdan çoxu əsas 

oksigen  mənbəyi  olan  bu  meşələrin  payına  düşdüyündən    tropik  meşələrin    belə 

istifadəsi Qlobal Ekoloji sistemin deqredasiyasından fikir söyləməyə imkan verir. 

Ə

traf  mühitin  mühafizəsi  ilə  bağlı  beynəlxalq  təşkilatlar  (YUNEP,  “Qrinpis”) 

tropik ölkələrin borclarının bir hissəsini ödəməklə meşələrin qırılmasının qarşısını 

almağa  çalışır.  Avropada  “turşulu  yağlarla”  meşələrin  quruması  (AFR,  İsveçrə, 

İ

ngiltərə,Avstriya)  baş  verir.  Meşə  bərpa  olunan  resurs  olduğuna  görə  onun 

---

 

18 

sahəsini artırmaq və yeni meşələr salmaq mümkündür. Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ 

və s. ölkələrdə süni meşələr yaradılır.