Microsoft Word G`azna maruza

6.4. G`aznachilikda narxlar monitoringini tashkil qilish. 
Tenderlarning ahamiyati, ularni tashkil etish va o`tkazish.
G`aznachilikda yuridik majburiyat vujudga kelishidan awal 
dastlabki nazoratni amalga oshirish imkoniyati mavjud bo`lib, 
bu narxlar monitoringi orqali ta'minlanadi. Bunda budjet 
tashkiloti sotib olmoqchi bo`lgan tovarlar (ishlar, xizmatlar) 
narxi muqobil yetkazib beruvchilar narxlari bilan taqqoslanadi. 
Muqobil yetkazib beruvchilar to’g’risida maiumot to'plashning 
turli usullari mavjud. Masalan: tovar-xomashyo birjalari 
ma`lumotlaridan foydalanish;bozorlardan ma' lumotnomalar 
olish; raqobatchi tashkilotlardan tijorat takliflari olish; ommaviy 
axborot vositalari va ixtisoslashtirilgan reklama nashrlaridagi 
maiumotlarni umumlashtirish. Xo`jalikshartnomasini ro`yhatdan 
o`tkazish chogida har bir shartnomaga bir nechta (kamida 2 ta) 
yetkazib beruvchining tijorat taklift ilova qilinishi, bunda har bir 
yetkazib beruvchining rekvizitlari (nomi, manzili, telefon 
raqamiari, rahbari to’g’risidagi maiumotlari) aniq ko`rsatilishi, 
yetkazib beruvchilar shu sohada uzoq yillik ish tajribasiga ega 
bo`lgan, yuqori mavqeli korxonalar bo`lishi tavsiya etiladi. 
0'zbekistonda ishlab chiqariluvchi tovarlar vositachilarsiz, aynan 
ishlab 
chiqaruvchining 
o`zidan 
sotib 
olinishi, 
chetdan 
keltiriluvchi tovarlar esa bevosita importyordan sotib olinishi 
narxJaming asossiz o`sishining oldini oladi. Moliya organlarida 
narxlar monitoringini tashkil etishmng huquqiy asosi bo`lib 
O`zbekistoRespublikasi Vazirlar Mahkama-sining 2OOO-3HI, 
21-noyabrdagi 456-sonli Qarori bilan tasdiqlangan "Xomashyo, 
materiallar, butlovchi qismlar va jihozlarni sotib olish yuzasidan 
tender savdolarini o`tkazish to`g`risidagi Nizom"
1
boiib 
hisoblanadi. Mazkur Nizom davlat budjeti, davlat budjetida 
jamlanuvchi davlat maqsadli jamg`armalari mablag`lari, 
Hukumat kafolati bo`yicha olingan xorijiy kreditlar, Jahon banki 

---

guruhi, ETTB, OTB, Xalqaro "Davlat byudjetining g
`
azna 
ijrosi" Normativ-huquqiy hujjatlar to`plami, T.: 0'zbekiston. 
2007. hamkorlik Yapon banki, "KfW" banki kabi xalqaro va 
xorijiy moliya institutlari tomonidan taqdim etilgan xorijiy 
grantlar 
mablag`lari 
evaziga 
import 
qilingan 
yoki 
O`zbekistoRespublikasida ishlab chiqarilgan xomashyolar, 
materiallar, butlovchi qismlar va jihozlarni sotib olish bo`yicha 
tender savdolarini tashkil qilish mexanizmini belgilab beradi. 
O`zbekistoRespublikasi Vazirlar Mahkamasining Qarorlarida 
boshqacha tartib belgilangan boisa yoki xorijiy grantlar va 
kreditlar taqdim etilishida boshqacha shartlar belgilangan boisa, 
bunday hollarda mazkur Nizom tartibi qoilanilmaydi. Tenderlar 
o`tkazishdan asosiy maqsad - xomashyo, materiallar, butlovchi 
buyumlar va asbob-uskunalar xarid qilishga yo`naltiriladigan 
davlat budjeti, davlat budjetida jamlanadigan budjetdan tash-qari 
maqsadli jamg`armalar mablag`laridan, hukumat kafolati ostida 
beriladigan xorijiy kreditlar va xorijiy grantlardan foydalanish 
samaradorligini 
oshirish, 
xarid 
qilinadigan 
xomashyo, 
materiallar, butlovchi buyumlar va asbob-uskunalar sifatini 
oshirish hisoblanadi. Bitta kontrakt bo`yicha 100 ming AQSh 
dollari ekvivalentidan ko`proq summaga tovar yetkazib berilishi 
(ishlar bajarilishi, xizmatlar ko`rsatilishi) rejalashtirilganda 
tender savdolari o`tkaziladi. Bundan kam sumraadagi kontraktlar 
eng yaxshi takliflarni konkurs asosida tanlab olish yoii bilan 
tuziladi. o`tkazish usullariga ko`ra tenderlar ochiq yoki yopiq 
boiishi mumkin. Tender turi xarid qiluvchi tashkilot, ya'ni 
buyurtmachi 
tomonidan 
belgilanadi. 
Ochiq 
tenderlarda 
mulkchilik shakllaridan qati nazar, barcha yuridik shaxslar 
qatnashishi mumkin. Yopiq tenderlar, istisno hollarda, Vazirlar 
Mahkamasining tegishli iqtisodiyot komplekslari bilan kelishgan 
holda, buyurtmachi oldindan belgilab qo`ygan tashkilotlar 
ishtirokida 
o`tkaziladi, 
bu 
tashkilotlarga 
taklifnomalar 
jo`natiladi. 
Oziq-ovqat 
mahsulotlari 
budjet 
mablag`lari 
oluvchilari tomonidan sotib olinganda, Moliya vazirligining 

---

99 
2007-yil 9 apreldagi 798-sonli xati asosida narxlar monitoringi 
amalga oshiriladi. Bunda g`aznachilikhududiy bo`linmalari 
tomonidan budjetdan mablag` oluvchilar xarid qiladigan oziq-
ovqat mahsulotlari bo`yicha narxlar monitoringi Moliya vazirligi 
tomonidan taqdim qilinadigan asosiy iste'mol mahsulotlarining 
oylik o`rtacha narxlari to’g’risidagi maiumot asosida olib 
boriladi. Budjetdan mablag` oluvchilar tomonidan oziq-ovqat 
mahsulotlarini xarid qilish bo`yicha tuzilgan shartnomalarni 
ro`yhat-dan o`tkazish jarayonida Moliya vazirligi tomonidan 
taqdim qilingan maiumotda ko`rsatilgan narxlardan ortiq 
bo`lgan narxlarda tuzilgan shartnomalar g`aznachilikhududiy 
bo`linmalari 
tomonidan 
ro`yhatga 
olinmaydi. 
Kelgusida 
g`aznachilikda budjet tashkilotlari tomonidan sotib olinuvchi 
tovarlar narxlari to’g’risida elektron ma'lumotlar bazasini 
shakllantirish, uni tuzish va yangilab borishda Respublika tovar 
xom ashyo birjasidagi narxlar kotirovkasini, Davlat Bojxona 
Qo`mitasi ma`lumotlar bazasini, respublikadagi yuqori mavqega 
ega boigan ishlab chiqaruvchilar va ixtisoslashtirilgan reklama 
nashrlari 
maiumotlarini 
hisobga 
olish 
tavsiya 
etiladi.