Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
QAFFOL SHOSHIY (to‘liq ismi Abu Bakr Muhammad ibn Ali al-Qaffol ash-Shoshiy al-
Kabir; 904-976) - shofi’iylik mazhabining yetakchi olimlaridan biri, muhaddis, faqih, 
adib, shoir. Hazrati Imom (qisqacha - Hastimom) nomi bilan mashhur. Manbalarga 
ko‘ra, u og‘irligi 0,5 g keladigan ajoyib qulf-kalit yasagani uchun "Qaffol" ("Qulfchi") 
laqabi berilgan. Chukur bilimi, ulkan ishlari evaziga Imom al-Kabir (ulug‘ imom) deb 
ta’riflangan. Shosh (Toshkent)da hunarmand oilada tug‘ildi, bolalik va yoshlik yillari shu 
yerda o‘tdi. Taniqli muhaddis va ilohiyotchi Haysam ibn Kulayb qo‘lida ta’lim oldi. Arab 
Sharqi mamlakatlari bo‘ylab uzoq safarda bo‘ldi, ancha vaqt Bag‘dodda yashadi. 
Mashhur imom Abul Abbos Ahmad ibn Umar ibn as-Surayjiy (850-918)ning shogirdi 
bo‘lgan. Xalifalikda turli lavozim, vazifalarni ado etgan. Q.Sh. Movarounnahrda, xususan, 
Shoshda shofi’iylik mazhabini targ‘ib etib, diniy bilimlarning tarqalishiga, shariat asoslari 
qaror topishiga hissa qo‘shdi. Uning qonunshunoslik, mantiq kabi sohalarga oid "Odob 
al-bahs" ("Bahs odobi"), "Husni jadal" ("Dialektika go‘zalligi") kabi asarlari islom olamida 
ma’lum va mashhur bo‘lgan. Q.Sh. she’rlar ham yozgan. Ulardan ayrim parchalar olim 
as-Subkiyning "Tabaqot ash-Shofi’iya" ("Shofi’iylik mazhabi darajalari") kitobi orqali 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
237
saqlanib qolgan. 
Q.Sh. Toshkentda vafot etgan. Uning qabri ustiga Temuriylar avlodidan G’ulom Husayn 
maqbara kurgan (1541-42). Bu maqbara o‘tgan asrda ta’mirlandi. Q.Sh. me’moriy 
yodgorligi tabarruk qadamjo hisoblanadi.
QA’DA (arab. - o‘tirish) - 1) namozning bir qismi, o‘tirgan holda ibodat kdgshsh holati; 
2) o‘zbeklarda vafot etgan yaqin kishisini xotirlash munosabati bilan ayollar tomonidan 
o‘tkaziladigan odat.