Microsoft Word Kasbiy psixologiya Yulchiyeva Z
Nazorat uchun savol va topshiriqlar
Yüklə 1,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VII. KASBIY TANLOVNING UMUMIY MASALALARI VA UNING TUZILIShI Reja
|
Nazorat uchun savol va topshiriqlar
1. Muxandis xodimining ijtimoiy ongi va uning asosiy funktsiyalarini izohlang. 2. Muxandis tizimida kasbiy qobiliyat va kasbiy mahorat qanday o’rin tutadi? 3. Kasbiy buzilishning sabablari va ularni hal etish yo’llari qanday? 4. Kasbiy buzilishning oldini olish uchun nimalarga e’tibor berish kerak? 144 VII. KASBIY TANLOVNING UMUMIY MASALALARI VA UNING TUZILIShI Reja 1. Kasbiy tanlov tushunchasining mohiyati. 2. Kasbiy tanlovga ta’sir etuvchi omillar. 3. Kasbiy tanlov psixologik tomonining asosiy vazifalari. 1. Kasbiy tanlov tushunchasining mohiyati Kasb-jamiyatga zarur bo‘lgan faoliyatning tarixan yuzaga kelgan shakllaridir. Uni bajarish uchun inson bilim, ko‘nikma va malakalar yig‘indisiga mos keluvchi qobiliyat va kasbiy muhim sifatlarga ega bo‘lish lozim. Kasb (aniq bir kishi nuqtai nazaridan)-bu faoliyat bo‘lib, uning yordamida ushbu shaxs jamiyat hayotida ishtirok etadi va bu unga yashash uchun zarur bo‘lan moddiy vositalar asosiy manbai bo‘lib xizmat qiladi. Shuningdek, u shaxsiy o‘zini o‘zi amalga oshirishning vositasi ham hisoblanadi. Mutaxassislik-kasb ichidagi kasbiy faoliyat ko‘rinishlaridan biridir. Biroq birmuncha qisman, oraliq natijalarni erishishga yo‘nalgan (muhandis-tadqiqotchi, muhandis-o‘qituvchi, muhandis-konstrkutor). Professionallik - ahamiyatli kasbiy natijalarga erishish va faoliyatini yuqori darajada amalga oshirish imkonini beruvchi, psixik sifatlarni zarur me’yoriy to‘plamiga ega bo‘lgan shaxsning ichki tavsifnomasidir. Har qanday holatda xam shaxs kasb tanlash jarayonida 2 ta savolga to‘qnash keladi va unga javob berishga harakat qiladi. Xususan, tanlayotgan kasbim menga qay darajada to‘g‘ri keladi yoki men tanlagan kasbimga mosmanmi? Boshqacha qilib aytganda, menga tanlagan kasbim qay darajada yoqadi? Menda ushbu kasbga nisbatan layoqat, qobiliyat, imkoniyatlarim yetarlimi? Yuqoridagi savollarga javob berish shaxs kasbiy ta’limining samaradorligini bildiradi va kelgusidagi muvaffaqiyatli faoliyatini ta’minlaydi. • Kasbiy tanlov – insonning aniq kasbga, ish joyiga yaroqliligini aniqlovchi omildir. Kasbiy tanlov 4 jihat bo‘yicha farqlanadi: tibbiy, fiziologik, 145 pedagogik, psixologik. • Tibbiy kasbiy tanlov tibbiy muolajalar orqali amalga oshiriladi: inson organizmining rivojlanishi, shakllanishi aloxida funksional tizimlarni tekshirish orqali amalga oshadi. • Fiziologik tanlov -insonning funksional holatini inobatga oladi: ishchanligi va charchash darajasi stress omillariga munosabati tavakkal sharoitlarda samarali tashkil qilish qobiliyati, kechki smenalar, axborotlarning noaniqligi va boshqalar kiradi. • Pedagogik kasbiy tanlov -ishchining maxsus bilimlarini shakllanganligiga baxo berish orqali amalga oshiriladi, malaka va amaliyot kasbiy ko‘nikmalar tekshiriladi. • Psixologik tanlovda - verbal testlar va so‘rovnomalardan, metodik suhbatlardan foydalaniladi. Bu insonning qobiliyati, yo‘nalganligi, kasbiy yo‘nalishi, motivasiyasi, qiziqishlari va layoqatini tekshiradi. Kasbiy tanlov insonga mavjud faoliyatning yo‘nalishlari haqida tavsiyalar beriladi, ularning psixologik, psixofiziologik, fiziologik xususiyatlari natijalari, psixologik, psixofiziologik, tibbiy diagnostikaga asoslangan bo‘ladi Hozirgi kunda shaxs oldidagi kasbiy tanlov jarayoni keng qamrovlidir. Shu bilan birga ushbu tanlovni cheklovchi qator sabablar mavjud. Ushbu omillar orasida shaxsga bog‘liq bo‘lmagan obektiv va muayyan shaxs xususiyatlariga bog‘liq bo‘lgan subektiv omillar ham mavjud. Yüklə 1,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|