Şək.1 Dekstran-PEQ-suikifazalısistemininhaldiaqramınakarbamidin və K
2
SO
4
duzunun eyni zamanda təsiri:
(t=20°C; 1(▪)-karbamid+duz (C
karbamid
= 2,0 mol/l vəK
2
SO
4
(0,1mol/l)); 1(○)-karbamid+duz (C
karbamid
= 2,0
mol/l vəK
2
SO
4
(0,2mol/l)); 2-təmizsu); 3 - K
2
SO
4
(0,2mol/l).
temperaturunartmasınəticəsindədağılmasımexanizmdənfərqlənir. Vandanaya [5] görəpolietilenqlikolunsuməhlullarında
PEQ-inmakromolekulununətrafındakıstrukturununkooperativşəkildədağılmasıkarbamidinkonsentrasiyasının 2,0-4,0
mol/lqiymətlərindəözünügöstərir. Qeydolunanlarınəzərəalaraq [5]-dədekstran-PEQ-su, dekstran-PVPD-suvədekstran-PVS-
suikifazalısistemlərinəkarbamidin (konsentrasiyanın 2
4 mol/lintervalında) təsiritədqiqedilmişdir.
Alınannəticələrgöstərirki, hər üç sistemdə karbamidin əlavə olunması və onun miqdarının artırılması temperaturun
artırılmasına analojidir (hərikihaldabinodallareyniistiqamətdəsürüşürlər). Karbamidinkonsentrasiyasıartdıqcasistemlərin
fazalara ayrılması üçün polimerin konsentrasiyasıdahaböyükolmalıdır. Qeydetməklazımdırki, karbamidi əlavə etdikdə və
onun konsentrasiyasınıartırdıqdatemperaturunartmasınaanolojiolaraqhəmbinodallarınsürüşmə istiqaməti, həmdə faza
diaqramının kritik nöqtəsindəfazaəmələgətirənpolimerlərincəmkonsentrasiyasınınartması və bu tendensiyanın bütün tədqiq
olunan sistemlər üçün eyni olması, fazalara ayrılma prosesində suyun strukturunun həll edici rolu haqqında irəli sürülən
hipotezin birdahatəsdiqolunmasıdır.
Eyni zamandaikifazalıdekstran-PEQ-suikifazalısistemlərdəfazalaraayrılmaprosesinəbirsıraşəkərlərlə karbamidin eyni
zamanda təsiriöyrənilmişdir. Alınannəticələrgöstərirki, saxarozavəqlükozanınöyrənilənsistemədaxil edilməsi binodal
əyrilərini koordinatbaşlanğıcınatərəfsürüşdürür, başqasözləsistemdə fazalara ayrılma prosesi fazaəmələgətirən polimerlərin
daha kiçik konsentrasiyalarında baş verir. Sisteməmannozavəmaltozanındaxiledilməsibinodaləyrisininyerinipraktikiolaraq
dəyişdirmir. Alınannəticələrinşəkərlərinsuyunstrukturunatəsirinəaidelmiədəbiyyatdaolannəticələrlə müqayisəsi göstərir ki,
fazalara ayrılmaprosesindəəsasroluikisustrukturununyaranmasıoynayır.
|