Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

623 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

SOSİAL ŞƏBƏKƏLƏR VƏ MARKETİNQ 

 

Xəyyam  MƏSIYEV

1

, Nigar HÜSEYNOVA

2

 

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu

1

, Qafqaz Universiteti

2

 

[e-mail]

1

, [e-mail]

2

 

AZƏRBAYCAN

 

 

REFERAT 

Məqalə sosial şəbəkələr və onların marketinq fəaliyyətinin idarə edilməsindəki əhəmiyyətindən bəhs edir.  Qeyd olunan 

sosial mübadilə və sosial şəbəkələrdə istifadəçilərin araşdırılması üçün istifadə olunan netnoqrafiya kimi  metodologiyaların 

ənənəvi marketinq yanaşmaları ilə müqayisədə yeni şəbəkə  şəklində qurulan marketinq strategiyasında istifadəsinin 

üstünlüyü vurğulanır.  

Açar sözlər: Sosial şəbəkələr, marketinq, istifadəçilər 

GİRİŞ 

Getdikcə həyatımızı sadələşdirən  önəmli bir vasitə olan internet və onun vasitəsilə əldə etdiyimiz məlumatlar alış-veriş 

edərkən mütləq qərarlarımıza da təsir edir. Şirkətlər bunu bir fürsət olaraq dəyərləndirib marketinq fəaliyyətlərini sosial 

şəbəkələr vasitəsilə idarə edirlər. 

1.  METODOLOGİYA 

Sosioloq George Homans tərəfindən təqdim olunan Sosial Mübadilə metodologiyası insanların birbirləri ilə  əlaqə 

qurmasında qarşılıqlı əldə etdikləri qazancın sadəcə pul deyil, yeni imkanlar, yeni münasibətlərlərin olduğunu da vurğulayır. 

Mübadilə prosesində başqalarına təsir edə bilmək, başqalarının hörmətini qazanmaq üçün bir tərəfin digər tərəflə  nəyisə 

paylaşması qarşı tərəfi daha çox şey vermək təzyiqi altına salır və bu sosial şəbəkələrdə insanların daha çox informasiya 

paylaşmasına, öyrəndikləri yeni məlumatları, bəyəndikləri və ya əksinə  bəyənmədikləri məhsul,  şirkət haqqında 

öyrəndikləri hər hansı yeni məlumatları digər insanlarla bölüşməsinə səbəb olur (Edward, 2001) 

   Netnoqrafiya  isə  məhsul və xidmətlərlə bağlı müştəri davranışlarını incələmək üçün istifadə olunan elektron 

marketinq axtarış texnikasıdır. Sosial şəbəkələrdə qurulan virtual cəmiyyətlərin üzvlərinin davranışlarını, maraqlarını, 

ideyalarını, paylaşdıqlarını analiz edərək  şirkətlərə  uğurlu marketinq strategiyasının qurulmasına imkan verir, bu 

metodologiya altı mərhələdən ibarətdir.   

  Axtarışın planlaşdırılması 

  Qrupa daxil olma 

  Məlumat toplama 

  Məlumatın təhlil edilməsi 

  Etik standartların təmin edilməsi 

  Nəticənin təqdim olunması (Kozinets,2010)  

2.  SOSİAL ŞƏBƏKƏLƏR VƏ MARKETİNQ 

2000-ci ildən sonra sosial şəbəkə istifadəsinə artan maraq insanların,  şirkətlərin birbirləri ilə  əlaqə saxlamasına, 

informasiya mübadiləsi etməsinə, maraqlarını, fikirlərini bölüşə biləcəkləri eyni cəmiyyətin tərkib hissəsinə çevrilməsinə 

imkan yaradıb. Sosial şəbəkələr istifadəni sadələşdirdiyi kimi, ənənəvi media ilə müqayisədə iki tərəfli kommunikasiyanı da 

dəstəkləyir. Sadəcə istifadəçilərin gündəlik həyatlarına deyil, həm də satın alma qərarlarına da təsir edir. Sosial şəbəkələr 

şirkətlər tərəfindən strategiyaların tərkib hissəsinə çevrilərək yeni marketinq aləti kimi reklam və müştəri cəlb etmə 

metodları olaraq tətbiq olunur. Bir sözlə, şirkətlər şəbəkələr vasitəsi ilə daha az maliyyətlə daha çox istifadəçiyə məlumat 

ötürmək, hər müştəri ilə daha yaxın əlaqə quraraq fərdi marketinq yanaşmasını tətbiq etmək, istifadəçilər haqqında daha çox 

informasiya  əldə etməklə satış strategiyasından, investisiyalardan, reklamlardan daha çox gəlir  əldə etmək, müştərilərlə 

yaxın əlaqə quraraq daha etibarlı marka sahibi olmaq, daha tez və daha çox müştəriyə xidmət edə bilmək imkanı əldə edirlər 

(Victoria, 2011). 

Facebook, Twitter, LinkedIn, Pinterest ən çox istifadəçisi olan sosial şəbəkələrdir. Facebook profili vasitəsilə  şirkət 

missiyasını, vizyonunu elan edir, biznes səhifələrində  hər dəfə yeni informasiyalar yerləşdirmək imkanı  əldə edir, yaşa, 

cinsə, təhsil səviyyəsinə görə reklamlar yerləşdirə bilir, fəal istifadəçilərinə fərdi mesajlar göndərə bilir. Şəkillər, səhifələr, 

qruplar və dost istifadəçilərin müxtəlif zamanlarda etdikləri fəaliyyətlər barədə reklam xarakterli informasiyalar Facebook 

səhifəsinin sağ hissəsində yerləşdirilir. Eyni zamanda reklamların idarə olunması şirkətlərin öz əlindədir, yəni onlar axtarış 

motorlarında çıxan açar sözləri dəyişdirə bilərlər. Reklama görə edilən ödənişlər isə CPC (cost per click) və CPM (cost per 

thousand impressions) metodlarına görə edilir (R. R. Ramsaran-Fowdar, 2013).  

230 milyondan çox siyasətçi, jurnalist, şirkətlərin və başqa istifadəçilərin reklam fəaliyyəti ilə məşğul olmaları üçün, 

markalarını tanıtmaq üçün Twitter marketinqdən istifadə edirlər. Twitter şəbəkəsinin biznes səhifəsi şirkətlərə onları daim 

izləmək imkanı verən qrup yaratmağa və müştərilərin suallarına cavab verməyə, marka yaratmağa və  şirkət məhsulları 

haqqında informasiya paylaşımına imkan yaradır (Eric, 2013).  

---