Microsoft Word menejment va marketing asoslari

4-chizma. Vaziyatni tahlil qilish va muammoni aniqlash jarayoni 
Qaror modelini ishlab chiqish va maqbul variantni ajratib olish esa mezonlarni 
tanlash bilan bevosita bog’liq. Mezonlarni tanlash vazifalarning har xil variantlarini 
muhokama qilish, ularning kuchli va zaif tomonlarini aniqlashdan boshlanadi. Bu 
masalani hal qilishda taklif qilingan variantlarni iqtisodiy tahlil qilish muhim 
ahamiyatga ega. Berilgan variantlarni tahlil qilishda matematik, grafik, mantiqiy va 
boshqa usullar qo’llaniladi. Tanlab olingan variantning maqsadga muvofiqligi va 
afzalligi iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, texnik va boshqa mezonlar bo’yicha umumiy 
tarzda baholanadi. Bunda mezonlar, aniq omillar va sharoitlarni tanlashga o’tiladi. 
Shundan so’ng qaror tayyorlashning navbatdagi bosqichiga o’tiladi. Bu bosqichda 
qo’yilgan vazifani bajarish modeli ishlab chiqiladi. 
Model - bu boshqaruv oldida turgan vazifani hal etish chizmasidir. 
Model oddiy yoki dasturlashni talab qiluvchi, murakkab bo’lishi ham mumkin. 
Murakkab qarorlarni qabul qilishda matematik yoki statistik modellardan 
Istiqboldagi rivojlanishi qanaqa? 
Qanday xaraktеrga ega? 
Nima uchun va qaеrda vujudga kеldi? 
Qachon vujudga kеldi, qancha vaqt bo’ldi, tеz-
tеz takrorlanib turadimi? 
Nimasi bilan tashvishli? 
Еchimi uchun ko’pro? Kim manfaatdor? 
Mazkur muammo 

---

71
foydalaniladi. Bu modellar muammolarni miqdor jihatdan tavsiflaydi va optimal 
variantli boshqarish qarorini qabul qilish uchun asos xizmatini o’taydi. 
Modellashtirish quyidagi bosqichlarni o’z ichiga oladi: 
 tahlil qilinadigan muammolar tarkibiy qismlarga bo’linadi, omillar aniqlanadi; 
 
tanlab olingan omillarning o’zaro aloqasi aniqlanadi va o’zaro ta'siri 
baholanadi, vazifani hal etish modeli belgilanadi; 
 tadbirlar majmui ishlab chiqiladi; 
 qarorlar variantlarining samaradorligi, ularni oshirish yo’llari aniqlanadi. 
Bularni quyidagicha ifodalash mumkin: 
Qarorni tanlash, ularni uzil-kesil qabul qilish rahbar tomonidan amalga 
oshiriladi. Bunda rahbar qarorni yakkaboshchilik asosida qabul qilishi mumkin. 
Odatda, yakkaboshchilik ko’pchilik fikri bilan birgalikda qo’shib olib boriladi, ya'ni: 
 tanlangan qaror varianti tegishli tashkilotlar bilan kelishib olinadi; 
 qaror uzil-kesil qabul qilinadi va hujjat (buyruq, farmoyish berish, rejani 
tasdiqlash va hokazolar) bilan rasmiylashtiriladi; 
 qaror ijro etuvchi shaxslarga etkaziladi.